Ethnoglobus » ЭТНОПОЛИТИКА » İRANIN AZƏRBAYCANA QARŞI İDEOLOJİ FƏALİYYƏTİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ

İRANIN AZƏRBAYCANA QARŞI İDEOLOJİ FƏALİYYƏTİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ

image

Vidadi Mustafayev

Azərbaycanın  öz milli varlığı,kimliyi və müstəqilliyi uğrunda mübarizəsinin 1917-ci ildə başanmış yeni mərhəısinin ilk vaxtlarından  yarım-müstəmləkə İran  dövləti müxtəlif vasitələrlə həmin mübarizəyə əngəl törətməyə səy göstərirdi. İranın Cənubi Qafqazda Baş knsulluğu və konsuluqları,müxtəlif, təşkil olunmuş və olunmamış dini və mədəni icmaları və qurumları Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsinə əngəl törətməsinə geniş imkanlar açırdı.

İran Azərbaycanın müstəqilyyinə qarşı mübarizəsində ideoloji sahəyə mühüm önəm verirdi.

Mürəkkəb üstqurum hadisəsi olan ideologiya hər hansı bir sosial,siyasi,dini və s. qurumun,qrupun həqiqi və qərəzli maraqlarını mənsub oduğu bütövün,sosial sistemin( məsələn fəhlələr-xalq,farslar-İran xalqı,şiələr-İslam dini..) maraqları kimi təqdim edilməsi,qrupun ona özü və başqası haqqında təqdim edilən ümumi mənzərəni və fəaliyyət proqramını  qəbul etməsi və ona uyğun hərəkət etməsinə nail olunması sahəsində müxtəlif səviyyəli şifahi və mətbu təbliğat fəaliyyətidir.

1917-1918- ci illərdə Azərbaycan xalqının öz müstəqilliyi uğrunda mübarizəsində tarixi Azərbaycan dövlətinin və Azərbaycan xalqının  milli kimliyinin  bərpasının əsas məqsəd elan olunması və qısa müddət ərzində tarixi vəzifəni yerinə yetirməsi İran hakim və millətçi dairəlırində geniş siyasi,ideolji müqavimət reaksiyası ilə üzləşdi.

İran ideoliqları əsas mübarizə obyektini Azərbaycanın şimal ərazilərində yaradılan müstəqil dövlətin Azərbaycan və önun dövlətyaradan əhalisinin türk adlandırılması idi.Onlar Azərbaycan xalqının milli müstəqillik uğrunda mübarizədə müstəqil iradəyə malik olmadığını və Osmanlı imperiyasının pantürkizm ideolgiyasının həyata keçirilməsində alət olduğunu iddia edirdilər.Bundan əlavə İran ideolqları Azərbaycanın müstəqil olmaq hüququnu şübhə altına almaq üçün onun XIXəsrin əvvəllərinə kimi mənası məlum olmayan İran dövlətinin tərkibində olduğunu iddia edirdilər.


Beləliklə, İran ideolqları İran dövləti və polietnik tərkibli (ən azı 1\4- i azərbaycanlı\türk) xalqının deyil əhalinin yarıdan azını təşkil edən fars xalqının hakim dairlərinin maraqlarından çıxış edərək müstəqil Azərbaycana qarşı informasiya mübarizəsinin əsas elementlərini-Azərbaycan toponimi,Azərbaycan\türk xalqı,Osmanlı  pantürkizmi və İranın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası və s. müəyyən etmiş oldular.

Həmin mübarizə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin devrilməsi(1920), Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğal edilməsi(1920), Sovet Azərbaycanı adı altında formal müstəqilliyini saxlaması(1920-1922) və  SSRİ-nin tərkibinə daxil edilməsindən  sonra  yeni yaranmış  ictimai-siyasi sistemin və dövlətin  bütün sahələrdə təsir potensialını nəzərə almaq nəticəsində dayandırılmış oldu. Əvəzində bütün səylər Cənubi azərbaycanlıların etnik, milli kimliyinin məhv edilməsinə yönəldi.Həmin sahədə həyata keçirilən geniş repressiv siyasi, iqtisadi, mədəni və s. tədbirlər  geniş informasiya hücumu və ya ideoloji təzyiqlə müşaiyət olunurdu.Cənubi azərbaycanlılara qarşı ideolji mübarizənin mərkəzində onların  tarixin müəyyən dövrünə qədər guya İran əsilli,fars dilli əhali olması və sonradan türkləşdirildiyi ideyası dayanırdı.Həmin ideyaya əsaslanan informasiya və ideoloji təzyiq cənubi azərbaycanlıların hakim millətçilik,zorakı assimilyasia siyasətinə müqavimətini zəiflətməyə yönəlmişdi.

Cənubi Azərbaycanda 1941-1946 cı illər hadisələri,xüsusən 1945-ci ilin sonlarında  Milli hökumətin yaranması və Azərbaycan dilini dövlət dili elan etməsi İran ideoloqlarını apardıqları anti Azərbaycan təbliğatının heç bir nəticə vermədiyini nümayiş etdirdi.

 Milli hökumət beynəlxalq və İran irtica qüvvələrinin  birgə səyi ilə güc vasitəsi ilə devrildi,lakin onun 1 illik hakimiyyəti Cənubi Azərbaycan xalqının  tarixi yaddaşında elə izlər qoydu ki,onların milli kimliyinə qarşı sonrakı ideoloji və informasiya təzyiqinin müəyyən dərəcədə neytrallaşmasına yardım etdi.

Maraqlıdır ki,həmin dövrdə İran  Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizə aparmaqla məşğul olmamışdır.Azərbaycan SSRİ-nin tərkibində olduğu illər,xüsusən XXəsrin 70- ci illərinin sonuna kimi İranda Azərbaycan əleyhinə fəaliyyət və təbliğat demək olar ki,aparılmırdı,hərçənd İranda İslam rejimi bərqərar olduqdan sonra(1979) bu sahədə bəzi təşəbbüslır müşahidə olunurdu.

İran İslam rejimi SSRİ-nin süqutuna qədər Azərbaycan əleyhinə deyil, Azərbaycanda dini şüurun möhkəmlənməsi istiqamətində təbliğat aparmağa başlamışdır.

İranın Azərbaycanla bağlı ideoloji-informasiya siyasətində dini sahə tamamilə yeni istiqamət idi və bundan  sonra həmin istiqamət daim genişlənmiş və qeyri-informasiya vasitələri ilə gücləndirilmişdir.

SSRİ-nin süqutu ərəfəsində və süqutundan sonra İran qarşısında yenidən müstəqil Azərbaycan  dövləti,müstəqil Azərbaycan xalqı , Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri kimi problemlər meydana çıxdı.

İran  müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan dövlətini tanıyıb-tanımamaq haqqında  fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, yeni yaranmış geosiyasi reallığı qəbul edərək onu ilk tanıyan ölkələrdən biri oldu.Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyanların əsas arqumentləri Azərbaycan əhalisinin əksəriyyətinin İslam dininin şiəlik məzhəbinin ardıcılları olması idi. Azərbaycanın müstəqilliyini tanımaq tərəfdarları şiəlik komponentinin  roluna həddindən artıq əhəmiyyət verərək, güman edirdilər ki,Azərbaycanda tezliklə dini hakimyyət yaranacaq,ya İrana birləşəcək ya da həmin ölkə ilə konfederasiya yaradacaqdır.Qəribədir ki,İran hakimiyyəti  azərbaycanlıların gələcək davranışını proqnozlaşdıranda İranın yeni hakimiyyətinin Cənubi azərbaycanlılara münasibətinin Şimali azərbaycanlıların davranışına təsirini nəzərə almamışdılar.

Belə ki SSRİ-nin tərkibində tam daxili muxtariyata,  mədəni müstəqilliyiə sahib olan, öz dilinin funksiyalarını genişləndirən    və mədəniyyətini  mövcud siyasi sistem və dəyərlər çərçivəsində hərtərəfli şəkildə  inkişaf etdirən bir xalq nə milli ərazi,nə milli mədəni muxtariyata malik olmayan cənubi azərbaycanlıların hüquqsuzluq səviyyəsinə enməyə razı ola bilməzdi.

Bununla belə, İranın bəxtindən Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü İranın Azərbaycana təsir imkanlarını genişləndirdi və onun dini dövlət yaratmaq ideyasını aktullaşdırd. Məhz buna görə müstəqilliyin ilk illərində İran Azərbaycan əleyhinə deyil, Azərbaycanda dini təbliğatı genişləndirmək və siyasət aləminə daxil olmağa çalışan dindarları təşkilatlandırmağa çalışırdı.

İranın Ermənistan-Azərbaycan,Dağlıq Qarabağ münaqişəsində  vasitəçilik missiyasının qəti şəkildə uğursuzluğa düçar olmasından sonra Azərbaycanda hakimiyyətə gələn Azərbaycan Xalq Cəbhəsi İranın Azərbaycan siyasətinin mahiyyətini düzgün dəyərləndirərək onun ölkədə fəaliyyət imkanlarını məhdudlaşdırmağa səy göstərdi.Həmin dövrdən İranın Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizəsi  yeni mərhələyə qədəm qoydu.

Yeni mərhələnin əsas cəhəti Azərbaycan iqtidarına qarşı geniş ideoloji cəbhə açılması və onu Amerika və İsraillə sıx əlaqələrdə ittiham edilməsi idi.

AXC hökumətinin hakimiyyətdən getməsi və ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıtması və onun uzaqgörən, müdrik və hesablanmış daxili və xarici siyasəti İranla münasibətlərin normalaşmasına şərait yaratdı.

Bundan sonra 2020- ci ilə qədər İranın Azərbaycana qarşı təbliğat və ideoloiji mübarizəsi demək olar ki, hökumət səviyyəsindən yığışdırılaraq,hökumətə bir başa tabe olmayan, ideoloji fəaliyyətlə məşğul olan çox saylı dini,siyasi,mədəni və s. qurumlar tərəfindən gündəlik bir iş kimi yerinə yetirilməyə başlamışdır.

İranın dini və dini-ideoloji mərkəzləri bir tərəfdən Azərbaycanda dinin təbliği ilə məşğul olur,digər tərəfdən Azərbaycan hakimiyyətini ölkənin müstəqilliyini möhkəmlətmık istiqamətində atdığı addımları dini baxımdan dəyərlndirərk ona mübasibət bildirir və ən əsası, Azərbaycanda radikal islamçı dindarların hüquqlarını geniş şəkildə müdafiə etməyə, onlara daxildə və İrandan informasiya dəstəyi verməyə çalışırdılar.

İranınAzərbaycana qarşı ideoloji fəaliyyətinin yeni cəhəti onun siyasi tədbirlərlə möhkəmləndirilməsinə səy göstərmək idi.Dini-siyasi qurmlar İran hökumətindən tələb edirdilər ki, Azərbaycanda siyasi islam və  radikal islamistlərin vəziyyəti ilə bağlı Azərbaycan hökumətinə etiraz etsin və digər tədbirlər görsün.İslahat cəbhəsinə məxsus nümayəndlərdən təşkil edilmiş hökumətlər həmin məsələdə neytral mövqe nümayiş etdirirdilər.

İcra hakimiyyətinin mühafizəkar və ya islahat cəbhəsinin nümayəndələrinin ixtiyarında  olmasından asılı olmayaraq, İranın müxtəlif siyasi-dini,milli-dini,siyasi-ideoloji dairələri,onlara məxsus elmi-tədqiqat mərkəzləri,mətbu və media orqanları və s. qeyd edildiyi kimi,Azərbaycana qarşı ideoloji, informasiya fəaliyyətini davam etdirirdilər.Həmin fəaliyyətin əsas istiqamətləri olan Azərbaycan adı,Azərbaycan \türk xalqı,pantürkizm,Azərbaycanın İran ərazisinin bir hissəsi olması,Azərbaycanda şiəlik,Azərbaycan şiələrinin radikal dairələrinin hüquqlarının müdafiəsi və s. sahəsəndə çox saylı elmi,elmi-publisistik və publisistik yazılar meydana gəlmiş və həmin proses davam edir.

İdeoloji mübarizənin təqribən yeni və yaxud gücləndirilmiş istiqaməti kimi Azərbaycan-İsrail münasibətləri və  tamamilə yeni istiqaməti kimi isə azərbaycançılıq ideyasını göstərmək olar.Bu sahələrdə meydana gələn yazılarda Azərbaycanın İranın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü üçün təhdid olması kimi cəfəng ideya əsaslandırılır.

İranın Azərbaycan siyasətində  Azərbaycana qarşı mübarizədə ideolji sahənin aparıcı rol oynaması Azərbaycanın ərazisinn 20%-nin  Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi ilə izah etmək olar.İran hakimiyyəti nadir hallarda  olsa da, Azərbaycanın İran siyasətində baş verə biləcək arzu olunmaz dəyişikliyə işğal faktından istifadə etmək  və   onu gücləndirməklə cavab verə biləcəklərini dilə gətirirdilər. Azərbaycan ərazilərinin bir hissəsinin müvəqqəti işğal altında olması İran hakimiyyətinin Azərbaycanla zahirdə hərtərfli əməkdaşlıq etmək meylini nümayiş etdirməyə şərait yaradırdı.

Nəticədə qəribə mənzərə yaranırdı;İcra hakimiyyəti hərtərəfli,  xüsusən siyasi sahədə ,əməkdaşlıq edir,digər  güc və qərar qəbyletmə mərkəzlıri  isə öz cari və perspektiv maraqlarına uyğun olaraq ideoliji mübarizəni davam etdirirdilər

Azərbaycana münasibətdə İranın İcra hakimiyyəti ilə digər güc və qərar qəbul etmə   mərkəzləri arasındakı fərq Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsinin gedişində zamanı əldə etdiyi hərbi  uğurlar zamanı və Ermənistanın tam məğlub olmasından sonra yavaş-yavaş aradan qalxmağa başladı.Həmin fərq yarı islahatçı yarı mühafizəkar H.Ruhaninin prezidentliyi dörünün sonuna doğru(2013-2021) zəyfləsə də,  qalmaqda idi.Lakin həmin fərq  mühafizəkarların keçmiş və yeni nəslinin nümayəndələrini təmsil edən İ.Rəisinin prezident seçilməsindən(2021 yay) sonra tamamilə aradan qalxdı.Artıq Azərbaycana qarşı ideolji mübarizədə icra hakimiyyəti də çox fəal rol oynamağa başladı.

Belə ki yeni prezident vəzifəsini icra etməyə(5 avqust) başayandan bir- iki ay sonra(28 oktyabr 2021) Təbrizdə İran  Milli Radio-televiziya şirkətinin rəhbərliyinin  və şirkətin Cənubi Azərbaycan(Qərbi Azərbaycan,Şərqi Azərbaycan,Ərdəbil,Zəncan viayətləri) bölmələrinin rəhbərliyinin iştirakı ilə  həmin qurumun Azərbaycana qarşı ideoloji fəaliyyətinin istiqamətləri və məzmununa,həmçinin icraçı subyektlərinə həsr olunmuş bir günlük(iki növbəli) geniş konfransı keçirildi.

Konfransda  İran-Azərbaycan münasibətlərini mediada milli kimliklərin münasibəti kimi təqdim edilməsinin daha məqsədə uyğun olduğu bidirildi.

Mərkəzdən gələn rəhbər işçi qeyd etdi ki,guya artıq İran-Azərbaycan münasibətləri fars(İran)-türk(Azərbaycan)  münasibətləri kimi deyil, türk(Cənubi Azərbaycan)- türk(Azərbaycan Respublikası) kimlikləri arasında münasibət kimi nəzərdən keçirilməlidir.

Ən üst səviyyədə kimlik deyəndə  iki Azərbaycan arasında ciddi fərqin olduğu güman edilirdi.Cuya Cənubi Azərbaycanın kimliyinin əsasında şiəlik durur,ona görə bu baxımdan Cənubi Azərbaycana diqqət artırılmalı və şiəliyin mövqeyi gücləndirilməlidir

Azərbaycana qarşı ideoliji mübarizədə əsas meyar Ədalərt anlayışı olmalı və Azərbaycanın İrana münasibətdə davranışı ədalətsiz hesab edilməlidir.

Azərbaycana qarşı İranın ideolji mübarizəsində qeyd edilən həmin yenilik də əvvəlki uydurma təhlükə ilə, yəni  Azərbaycanın İranın birliyi və ərazi bütövlüyü üçün  təhlükə olması ilə əsaslandırılırdı.

Qeyd etmək lazımdır ki, konfransda qəbul edilmiş qərarların yerinə yetirilməsində Cənubi Azərbaycan mediasının o qədər də müstəqil və fəal olduğunu demək çətindir.İranda bu və ya digər daxili və xarici məsələlərdə dəfələrlə Cənubi Azərbaycanın rolunun artırılmasından danışılsa və hətta müəyyən qərarlar qəbul edilsə də,sonda fars milli-dini dairələrin təsiri və təzyiqi ilə həmin qərarların icrasından imtina edilib.Görünür, haqqında danışılan qərar da həmin tale ilə üzləşib.Fars hakim millətçi-dini dairələr Cənubi Azərbaycanın İranın siyasi,ictimai,iqtisadi,mədəni həyatında  ümumi maraqlarının təmin edilməsi naminə belə  rolunun artmasına qətiyyən razı ola bilmir.

İranın  hakim millətçi-dini dairələrinin Cənubu Azərbaycana qarşı yeritdiyi etnosid və linqvosid siyasəti Azərbaycan Respublikasına qarşı, o cümlədən ideoloji sahədə, siyasətini müəyyən edir.

Qeyd edildiyi kimi, yeni hökumət fəaliyyətə başlayandan ideoloji qurumlarla icra hakimiyyəti arasında yanaşma fərqi aradan qalxdığına görə ideoloji korpus İcra hakimiyyətinin və bütün digər güc mərkəzlərinin Azərbaycana qarşı siyasi,əməli təxribat hərəkətlərini geniş şəkildə əsaslandırmaqla məşğul olur və güc mərkəzlərini daha fəal və aqressiv olmağa sövq edirlər.

İranın Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizəsinin əsasında eyni uydurma təhlükələr vurğulansa da, əsas məqsəd  Azərbaycan dövlətinin öz müstəqilliyini möhkəmləndirməsinə, daha da güclənməsinə, regionda və dünyada nüfuzu və təsirinin artmasına regional böhran elementlərini gücləndirməklə  mane olmaqdır.

Hazırda İranın Azərbaycana qarşı  ideoliji mübarizəsinin mərkəzində əvvəlki illərdə olduğu kimi, lakin daha intensivliklə Azərbaycan-İsrail münasibətləri, pantürkizm təhlükəsi adı ilə Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri,türk dövlətləri arasında yaxınlaşma və inteqrasiya prosesi dayanır.İran dövləti və onun ideoloqları, qeyd edilən sahələrdə baş verən dəyişikliklərin guya İranın müstıqilliyi və ərazi bütövlüyünə  qarşı yönəldiyini iddia edirlər.

Hazırki İran rejimi mövcud olduğu bütün dövr ərzində İran xalqının xarici düşmənlə üz-üzə dayandığını,düşmənlərin dövləti məhv etmık istədiklərini, ona görə hər cür xarici  zülmə,  təzyiqlərə ,məhdudiyyətlərə dözərək dövləti yaşatmaq fikri  vurğulanır.

İndi İran İsrail-Azərbaycan əməkdaşığını növbəti xarici düşmən  elan edərək, bir tərəfdən xalqın diqqətini rejimin varlığının  ilk günlərindən yığıllb qalmış müxtəlif xarakterli problemlərdən yayındırmağa, digər tərəfdən Azərbaycanın Cənubu Azərbaycana mədəni, mənəvi təsirini azaltmaq, Cənubi azərbaycanlıların zorakı assimilyasiya siyasətinə müqavimətini zəiflətmək və anti bəşər,orta əsrlər rejiminin nəinki qeyri fars, eləcə də fars xalqı üzərində hakimiyyətinin ömrünün uzatmağa  səy göstərir.

İran İslam Respublikası anti tərəqqi.anti bəşəri bir siyasi sistem olduğundan onun əsas və təbii barışmaz düşmənləri ölkənin daxilindədir,ona görə rejimin öz daxili düşməninin diqqətini xaricə yönəltmək səyləri qısa vədədə nəticə versə də, sonda uğursuzluğa məhkumdur.

Mənbə: "Elm" qəzeti\14 aprel 2023

ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
14:15Güneş olmak istiyorum ,anne09:25ترک ها در احادیث پیامبر21:31İranın əsas elita dayağı erroziyaya uğrayır19:38По следам культурного наследия: стратегия Турции в отношении исторических артефактов18:29Трехсторонняя встреча Турция-Россия-Украина, направленная на прекращение российско-украинской войны завершилась17:05Prezidentlərin Laçın görüşü geosiyasi start nöqtəsidir09:24VƏHY TƏHKİYƏÇİSİNİN MÜƏLLİF “BİZ”İ09:08Каково значение Будапештской декларации ОТГ для ТРСК?20:04Bakıda “Əvəsor” folklor qrupunun 60 illiyinə həsr olunan “Talış folkloru konserti” keçirilib19:45В Стамбуле стартовал VII Фестиваль культуры этноспорта15:08Tehran hakimiyyəti təbrizlilərin çempionluğundan niyə təşvişə düşüb?14:15وقتی فوتبال هویت می‌شود؛ از تبریز تا مرکز13:35Traktor SC İran sistemini alt-üst edib tarixi çempionluğu qazandı13:26Tractor SC complete journey to upset Iran’s establishment and claim historic title07:36Günəş olmaq istəyirəm, ay ana, yaxud, arzular necə həyata keçir20:01İRANDA DEPUTATLAR NİYƏ TEZ-TEZ İMPİÇMENTƏ ƏL ATIRLAR17:22می‌خواهم خورشید باشم، مادر.17:13خلاقیت از بعد مادی و معنوی09:59HEYDƏR ƏLİYEV - MİLLİ MƏDƏNİYYƏT TARİXİMİZ16:23Сохранение уникальности каждого народа и содействие их диалогу через ознакомление с другими культурами и изучение их языка.18:20Карты в различных проекциях могут искажать восприятие мира, или Гренляндия меньше ,чем на карте19:18Про диктат родителей в Азербайджане20:41Изобретение караимов20:27Современные евреи-тюркофоны: караимы Крыма и Восточной Европы.20:09Rəsul Həmzətovun "Qorxuram"--"Tarsedəm" şeri talış dilində16:58Регионализация в Европе: трансформация «Инициативы трех морей»11:14АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ МЕНТАЛЬНОСТЬ: ОТ ЛИБЕРАЛИЗМА ДО КОНСЕРВАТИЗМА10:47Acıdan "zevk” alanlar16:03İran-ABŞ danışıqlarının üçüncü raundu Maskatda başa çatıb; Tehran danışıqların ciddiliyini vurğulayır15:59İki iranlı-israilli ekspert: Bəndər-Rəcai partlayışları İran rejimini ciddi şəkildə zəiflətdi15:43İranın dəniz ticarətinin onurğa sütunu qırılıb15:36Bəndər Abbasdakı partlayışların mənşəyi: “New York Times”-ın xəbəri və İran Müdafiə Nazirliyinin bəyanatı13:14REİNKARNASIYA VƏ KABBALA13:01Səməd Vurğun "Qəhrəmanın ölümü " _ "Qəhrəmani maq" şeri talış dilində06:51Nizami Gəncəvinin “Sənsiz” qəzəli talış dilində-“Be tı”16:21محمودی: هواداران تراکتور در دنیا بی‌همتا هستند/ ورزشگاه یادگار امام، بهشت فوتبال است18:29Армейский раввин и выжившие узники08:27Отношения Азербайджана и ТРСК: история и перспективы развития15:19Парфянское царство – государство иранцев-зороастрийцев в Иране и Центральной Азии11:45کسانی که از رنج "لذت می برند"18:25Orucun sosiologiyası: onlayn sorğunun statistik təhlili14:07Savaşsonrası psixoloji problemləri cəmiyyət birgə aşmalıdır15:26Təbrizdə Beşinci Milli Muğam Musiqi Festivalı keçirilib17:04Согдийцы и хорезмийцы - иранские оседлые народы доисламской Центральной Азии14:32Детские воспоминания о праздниках: евреи и славяне о Песахе14:12Xamneinin istefası üçün ictimai tələb artır20:22İranda Azərbaycan əleyhinə mövqelər davam edir12:08GENETİK İRQÇİLİK VƏ AŞIRI MİLLƏTÇİLİK10:59Dərddən "ləzzət" alanlar19:22Сумаляк — главное блюдо Новруза в Узбекистане12:16Urmidə nələr baş verib19:37Дорога слез. Ассирийцы и их эмиграция в XIX-XXI вв.13:02Нишалда - популярный десерт на Рамазан в Узбекистане15:21კვანტური ცნობიერების თეორია და კვანტური ფსიქოლოგია19:51Место встречи – бакинский бульвар19:41Кто такая Латифа аш-Шараа — первая леди Сирии?19:54Несторианское христианство и его распространение в Центральной и Внутренней Азии в эпоху Средневековья14:40İran Azərbaycanın dövlətçiliyini inkar edir15:41Интервью первого квантового психолога Азербайджана сайту Lent.az.18:20PEZEŞKİYAN HÖKUMƏTİ PREZİDENTİN ÖZ VƏDİNƏ ƏMƏL ETMƏSİNƏ İCAZƏ VERMƏDİ?18:49Достигнуто соглашение между BOTAŞ и Туркменгаз о поставках туркменского газа в Турцию18:38İransayağı obyektivlik11:39Позиция Трампа повысит роль Турции в вопросе укрепления обороны в Европе17:55МЕНДЕЛЕЕВ И БАКИНСКАЯ НЕФТЬ17:39İranın millətçi dini rejimi18:34Бакуда Каюм Насыйриның тууына 200 ел тулуга багышланган әдәби-музыкаль кичә узды18:17Манихейство и его распространение среди тюрок17:20Военное дело Улуса Джучи (Золотой Орды)14:35Эссе к статье каббалиста Рабаша «Пойдем к Фараону-2»17:48İRAN MÜXALİFƏTİ VƏ TRAMP13:46Общение с иранцем идентична игре в шахматы10:40چرا پول نداریم؟09:46گلنارا اینانج اولین روانشناس کوانتومی آذربایجان با Lent.az صحبت کرد: برای ثروتمند شدن باید از بعد سوم خارج شوید.09:38افکار و سندرم خستگی مزمن16:20KİBALİON - MİSİR VƏ YUNAN HERMETİK FƏLSƏFƏSİ: ÜÇ TƏŞƏBBÜS16:07Məntiqsiz Iran ,yaxud “ÖRTÜLÜ MƏDƏNİYYƏT”14:56Империя Юань – Монгольская империя Внутренней Азии и Китая17:48Azerbaycan'ın ilk KUANTUM PSİKOLOĞU Gülnara İnanç Lent.az -a konuştu :Kuantum psikolojisinde insan zihniyle değil, ruhuyla, ruhun ilettiği bilgilerle çalışır.11:10ƏRƏB ŞƏRQİNDƏN MƏRKƏZİ ASİYAYA VURNUXAN İRAN13:18کعبه قلب خمینی12:57TEHRANDA TERROR18:16Договор России и Ирана закрепил, что делать сторонам в случае агрессии (полный текст Договора)10:44İRAN BAŞINA HARANIN DAŞINI SALSIN?12:012023-cü ildə Bəşər Əsəd İran prezidenti İbrahim Rəisini təmtəraqla qəbul etmək istəməyib11:51İnsanlar niyə pirlərə gedir11:59Монгольская средневековая письменная культура08:56Герои летописей и «Слово о полке Игоревом»: Династия Шаруканидов.19:24Uşaq adlarında dünyəviləşmə tendensiyası?17:43Humeyni'nin şiirlerinde tasavvufi motifler09:14MANTRA MEDİTASİYA.16:00О ПЕРСПЕКТИВАХ РАЗВИТИЯ ТЮРКСКОГО МИРА12:09Ərzin əşrəfi Naxçıvan (4-cü hissə)12:05Ərzin əşrəfi Naxçıvan (3-cü hissə)10:10Начался прием заявок на участие в конкурсах TEKNOFEST-2025 в ТРСК21:26«Разложение мозга»: как избежать негативного воздействия соцсетей?12:40Ərzin əşrəfi Naxçıvan (2-ci hissə)11:4912 ölkənin hüquqşünasları Bakıda: Cinayət hüququ müzakirə olundu11:00Ərzin əşrəfi Naxçıvan (1-ci hissə)15:25“Kinomexanikin qayıdışı” (“Kinomexaniki oqardemon”): Talış dilində dünya səviyyəli ilk bədii-sənədli filmin sehrli aləmi...10:58Yalan-palan İran12:50Азәрбайҗан тарихчысы Бакудагы беренче татар актрисалары турында: Аларга янаулар булган20:22Влияние Турции на переходный процесс в Сирии15:27Hicabsız İran10:27Как будет формироваться новый период в Сирии после Асада?20:17Iranda hicabı cərimələrlə "sevdirmək" istəyirlər17:26Nizip Ticarət Palatasına üzv iş adamlarından ibarət nümayəndə heyəti Azərbaycan-Türkiyə İş Adamları Birliyinin qonağı olub.16:57Лиля Брик- муза Владимира Маяковского17:03PEZEŞKİYANIN 1001 DƏRDİ VƏ EHTİMALLAR13:49Hz. İsa (ona salam olsun) nə üçün atasız doğulub?14:53КУШАНСКОЕ ЦАРСТВО – БУДДИСТСКАЯ ИМПЕРИЯ ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ И ИНДИИ17:56İranda yaşayan xalqlar dövlətçiliyə təhdididirmi?10:40Pezeşkiyanın hicab problemləri10:03İRANDA FUNDAMENTALİSTLƏR GÜCLƏRİNİ GÖSTƏRİRLƏR14:24TÜRK DÜNYASI VƏ BƏHAİ DİNİ08:51KKTC, TDT Sivil Koruma Mekanizması’nda tam üyelik hakkı kazandı08:32Bahçeli: Türkiye, Azerbaycan ve KKTC’nin ortak alfabeye hazır olması Türk birliğinin müjdesidir17:14Кимакский каганат – кочевая империя Центральной Азии11:51İRAN PREZİDENTİNİN İLK GERİ ADDIMI20:39Dünya xalqları irqindən və dinidən asılı olmayaraq bir səmavi Mənbədən ilham alır17:59Кто определит итог выборов президента США: лобби или "колеблющиеся" штаты?13:57Мискинджа - Мискискар19:46В Туркменистане широко отметили Праздник туркменского алабая12:17Azərbaycanda xristian olmaq17:57Запреты у кыпчаков.16:57Амбициозный проект Илона Маска Starship: на пути к космическим путешествиям будущего18:01Тибет и Великая Степь в XIII-XX вв.15:17کمال17:40ЕС ввел санкции против представителей властей АТО Гагаузия12:11Dilənçiliyin sosiologiyasına dair qeydlər: ilahi təhdid və mənəvi terror11:59امام علی (ع)14:36В Баку подключились к международной акции "Диктант на лезгинском языке"13:35Geyim və əxlaq haqqında19:37Глава МИ-5 заявил о росте угроз со стороны России и Ирана17:17İranın "Mehestan" partiyası Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı planlarının qarşısını almaq üçün qəti addımlar atmağa çağırır14:09“Azərbaycan İranın başıdır, baş gedəndə bədən də gedər... General Şadan”09:48İran dini, yaxud dünyəvi dövlət olmasından asılı olmayaraq etnik və dini əyləci əlində saxlayacaq.16:32Организация тюркских государств: 15 лет единства и прогресса20:05Авраам Шмулевич: Иран не в состоянии нанести серьезный удар по Израилю18:38Azərbaycanda Roş Ha Şana bayramı ərəfəsində yeni yəhudi təqvimi dərc olunub15:17Расул Гьамзатова икрам авунай15:08XIX əsr ləzgi ədəbiyyatının məramı13:02Уйгурское национальное движение и Китай в ХХ веке15:32Белорусский народный праздник урожая "Багач" отпраздновали в музее Янки Купалы в Вязынке15:00Многовековая традиция: узбекский плов14:01Etnik kimliyi müəyyənləşdirən DNA nəticələri reinkarnasiya fəlsəfəsinin maddi təzahürüdür.12:59İmam Ali (a.s.) : " ...Sizinle savaşanlarla savaşın."18:24НОГАЙЦЫ В XV-XVIII ВВ.20:11İMAMQULUKƏND11:32Геенна изначально приготовлена не для людей, а для дьявола и его последователей – падших ангелов10:50Cəhənnəm əvvəlcə insanlar üçün deyil, şeytan və onun ardıcılları — yəni düşmüş mələklər üçün hazırlanıb17:41PARA NASIL CEZBEDİLİR?17:34САМОУНИЧТОЖЕНИЕ И БОЛЕЗНЬ19:59İran dövlətinin Bəhai icmasını zəiflətmək və məhv etmək siyasəti davam edir18:05Результаты ДНК и реинкарнация17:57В Турции найдена цилиндрическая печать возрастом около 4 тыс. лет17:00Архаизм Талибана: куда уходят корни одиозного отношения к женщинам в Афганистане22:14Митрополия Молдовы - о паломничестве священников в Россию: У них не было политических целей12:06KUANTUM BİLİNCİ TEORİSİ, AŞKINLIK, KUANTUM PSİKOLOJİSİ VE KURAN AYETLERI11:27"Sionist İsrail və Şeytan Amerika" İranı necə xilas etdi?17:43Ata Atun İngiliz Arşivlerinde Kıprısla İlgili Neler Buldu14:47Сборная Казахстана по кокпару начала первые тренировки на стадионе Игр кочевников в Астане12:04Tbilisidə Qafqaz Kürdlərinin I Beynəlxalq Elmi-Praktiki Konfransı baş tutub.20:29Нафталиевы и Шамиловы — первые горско-еврейские поселенцы Кабарды15:37В Ташкенте состоялась встреча президентов Азербайджана и Узбекистана с представителями деловых кругов двух стран15:27От Еленендорфа до Гейгёля18:11"BİRİNCİ və İKİNCİ" XOŞBƏXTLİK yaxud UTANCAQLIĞIN FƏLSƏFƏSİ!16:08Азербайджан и Казахстан проводят совместные учения «Алтын кыран-2024»21:43Проанализированы возможности Каракалпакстана и определены дальнейшие задачи17:27Погромы в Британии стали итогом исламофобской пропаганды21:04Период Яхьи Синвара в сопротивлении19:32КЕМ БЫЛИ ДИ И ЖУНЫ? Внутренняя Азия и Южная Сибирь от пришествия индоевропейцев до империи Хунну19:42Кыргызские женщины сохраняют традицию головного убора «элечек»20:43Президенты стран Центральной Азии на встрече в Астане выступили за продвижение общих интересов20:03Итоги выступления спортсменов из Центральной Азии на Олимпиаде — 202415:03В Баку отметили День Абая - Bakıda Abay Günü qeyd olunub14:55Бакуда Абай күні аталып өтті15:19СЛАВЯНЕ В ДЕШТ-И КЫПЧАКЕ19:07Великобритания сосредоточилась на защите Израиля военным присутствием в Средиземноморье и на Ближнем Востоке11:41Azərbaycanda etnik talışlar türkdilli toplumda özünü necə hiss edir15:05تئوری آگاهی کوانتومی، استعلایی ، روانشناسی کوانتومی و آیات قرآن14:50ТОТЕМЫ У КЫПЧАКОВ11:38Азербайджанские ковры в Музее Ислама, в Иерусалиме15:00Чем обернется для региона убийство лидера ХАМАС?10:49Исчезнувшие народы. Авары10:29Как будет формироваться внешняя политика Ирана в эпоху Пезешкиана?14:05ЭТНИЧЕСКАЯ СТРУКТУРА ВОЖДЕСТВ «ЛУКОМОРСКИХ КЫПЧАКОВ»11:19«Йаум Азым» – День Великий14:35Qasım Qasımzadənin ədəbi-elmi portreti16:02MULTİKULTURALİZM MƏRKƏZİNDƏ “AZƏRBAYCANDA YAŞAYAN TATLARIN ETNO-KONFESSİONAL TARİXİ” MÖVZUSUNDA TƏDBİR KEÇİRİLİB15:37А.Клесов: Древние арии - кто они были и откуда?12:33В Монголии проходит VII Международный фестиваль исполнителей на Морин Хууре15:09Исторические традиции кыргызского народа: «Кыргызское кочевье»14:47Pulu necə cəlb etməli və saxlamalı?14:33MÜKEMMELLİK13:16От кыпчаков к казахам. Политическая история Восточного Дешт-и-Кыпчака в XIII – начале XVI в.13:27"Эй, джони ман". Как Полад Бюльбюль-оглы и Орифшо Орифов дали концерт в Таджикистане13:12Как вызвать дождь в Таджикистане? Проводим специальные таджикские обряды12:52Христианство в Кавказской Албании17:05Состоялся первый Курултай по этнотуризму "Кочевой путь Гянджабасара и традиции кочевья: по следам предков"11:36CAMAL LƏLƏZOƏ - ƏDİB, ŞAİR, TƏNĞIDƏKƏ...
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. Сохранение уникальности каждого народа и содействие их диалогу через ознакомление с другими культурами и изучение их языка.
  2. АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ МЕНТАЛЬНОСТЬ: ОТ ЛИБЕРАЛИЗМА ДО КОНСЕРВАТИЗМА
  3. Согдийцы и хорезмийцы - иранские оседлые народы доисламской Центральной Азии
  4. Təbrizdə Beşinci Milli Muğam Musiqi Festivalı keçirilib
  5. Bakıda “Əvəsor” folklor qrupunun 60 illiyinə həsr olunan “Talış folkloru konserti” keçirilib
  6. Tractor SC complete journey to upset Iran’s establishment and claim historic title
  7. Bəndər Abbasdakı partlayışların mənşəyi: “New York Times”-ın xəbəri və İran Müdafiə Nazirliyinin bəyanatı
  8. Парфянское царство – государство иранцев-зороастрийцев в Иране и Центральной Азии
  9. Orucun sosiologiyası: onlayn sorğunun statistik təhlili
  10. İran-ABŞ danışıqlarının üçüncü raundu Maskatda başa çatıb; Tehran danışıqların ciddiliyini vurğulayır
  11. Xamneinin istefası üçün ictimai tələb artır
  12. HEYDƏR ƏLİYEV - MİLLİ MƏDƏNİYYƏT TARİXİMİZ
  13. کسانی که از رنج "لذت می برند"
  14. Регионализация в Европе: трансформация «Инициативы трех морей»
  15. Savaşsonrası psixoloji problemləri cəmiyyət birgə aşmalıdır
  16. REİNKARNASIYA VƏ KABBALA
  17. Про диктат родителей в Азербайджане
  18. Acıdan "zevk” alanlar
  19. Современные евреи-тюркофоны: караимы Крыма и Восточной Европы.
  20. Отношения Азербайджана и ТРСК: история и перспективы развития
  21. Traktor SC İran sistemini alt-üst edib tarixi çempionluğu qazandı
  22. Детские воспоминания о праздниках: евреи и славяне о Песахе
  23. محمودی: هواداران تراکتور در دنیا بی‌همتا هستند/ ورزشگاه یادگار امام، بهشت فوتبال است
  24. Səməd Vurğun "Qəhrəmanın ölümü " _ "Qəhrəmani maq" şeri talış dilində
  25. Nizami Gəncəvinin “Sənsiz” qəzəli talış dilində-“Be tı”
  26. Армейский раввин и выжившие узники
  27. Карты в различных проекциях могут искажать восприятие мира, или Гренляндия меньше ,чем на карте
  28. Günəş olmaq istəyirəm, ay ana, yaxud, arzular necə həyata keçir
  29. می‌خواهم خورشید باشم، مادر.
  30. İranın dəniz ticarətinin onurğa sütunu qırılıb
  31. Изобретение караимов
  32. Rəsul Həmzətovun "Qorxuram"--"Tarsedəm" şeri talış dilində
  33. VƏHY TƏHKİYƏÇİSİNİN MÜƏLLİF “BİZ”İ
  34. İRANDA DEPUTATLAR NİYƏ TEZ-TEZ İMPİÇMENTƏ ƏL ATIRLAR
  35. İki iranlı-israilli ekspert: Bəndər-Rəcai partlayışları İran rejimini ciddi şəkildə zəiflətdi
  36. Tehran hakimiyyəti təbrizlilərin çempionluğundan niyə təşvişə düşüb?
  37. وقتی فوتبال هویت می‌شود؛ از تبریز تا مرکز
  38. В Стамбуле стартовал VII Фестиваль культуры этноспорта
  39. Трехсторонняя встреча Турция-Россия-Украина, направленная на прекращение российско-украинской войны завершилась
  40. Каково значение Будапештской декларации ОТГ для ТРСК?
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    İyun 2025    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30 
ГАЛЕРЕЯ