Ethnoglobus » АНАЛИТИКА » Böhranlı İran: HİCABDAN AZAD OLMAQ ASANDIRMI?

Böhranlı İran: HİCABDAN AZAD OLMAQ ASANDIRMI?

image

Vidadi Mustafayev

Müasir Qərb və Orta əsrlər İslam norma və prinsiplərinin orta əsr norma və prinsiplərinin hakimyyəti altında süni şəkidə birləşdirilməsi nəticəsində yaranan İran İslam Respublikası rejiminin elə fəaliyyətə başladığı ilk gündən müasirlik köhnəliyə və köhnə ideyaların daşıyıcılarının ağalığına qarşı hələlik uğursuz mübarizə aparır.  Həmin süni quramanın mövcudluğundan ən çox əziyyət çəkən bir anda XX əsrdən VII əsrə qaytarılan qadınlardır. Ona görə də ölkədəki qadınlar bütün etiraz aksiyalarında getdikcə daha fəal iştirak edirlər.

Orta əsrlər qaydasına düzgün əməl etmədiyinə, baş örtüyünün altından saçlarının görünməsinə  görə “əxlaq polisi” (gəşte irşad) tərəfindən tətbiq edilən və gənc xanımın ölümü ilə nəticələnən sərt cəza tədbirləri və zorakılığa qarşı sentyabrın 17-dən İranda başlanan etiraz aksiyaları bütövlükdə qadınların hüquq və azdlıqlarının müdafiəsinə yönəlmişdir.Həmin aksiyalarda qadınlarla yanaşı gənc kişilər də fəal iştirak edərək qadınlara dəstək  və hakimiyyətin zorakılığına qarşı etiraz nümayiş etdirirlər.

Etiraz aksiyalarının mərkəzində yalnız gənc xanımların deyil həm də bütövlükdə gənc nəslin  etirazına səbəb olan və qadınların şəxsi,mədəni azadlıqlarını məhdudlaşdıran  icbari HİCAB məsələsi durduğundan həmin məsələ haqqında bir qədər geniş danışmağa ehtiyac vardır.

Məlum olduğu kimi, İranda modernləşmənin XX əsrin 20-ci illərində yuxarıdan başlayan ikinci mərhələsi daha çox mədəni-məişət sahəsində(geyim,davranış və s.) qərbləşmə kimi özünü göstərirdi.

Ruhanilərin və onlara yaxın ideoloqların da şah rejiminə qarşı təbliğatının mühüm hissəsini ölkədə qərbçiliyin geniş yayılmasına qarşı fəaliyyət təşkil edirdi.Ruhanilərin qərbləşməyə qarşı yönəlmiş həmin təbliğatı şah rejimini əhalini öz kökündən,adət-ənənələrindən, dinindən uzaqlaşdırmağa çalışmaqda  ittiham edirdi.

Həmin təbliğat İslam inqiabının baş verməsində və ondan sonra qərbçiliyin qeyd edilən sahələrdə bütün təzahür formalarına qarşı geniş və mütəşəkkil  mübarizənin başlanmasında müəyyən rol oynamışdır.

Rza şah qərbləşdirmə syasətini həyata keçirərək müasir dünya ilə ayaqlaşmaq istiqamətində hərəkət etdiyi  halda, yeni təsis edilmiş İslam rejimi daha geniş miqyasda və bütün sahələrdə, ilk növbədə mədəniyyət və onun hər gün təzahür etdiyi məişət həyatı sahəsində  islamlaşdırma siyasətini həyata keçirməklə geriyə qayıdışa start vermiş oldu. 1978-1979-cu illər inqilabından sonra İranda hakimiyyətə gəlmiş yeni rejim islamlaşdırmaya,  onun  ilk addımlarına qarşı güclü müqavimət göstərən ali təhsil sisteminin fəaliyyətinin dayandırılması və yenidən qurulmasından başladı.

Mədəniyyət və mədəni fəaliyyət sferasını yenidən qurmaq üçün 1980-ci ildə Mədəni inqilab qurumu təsis edildi və sonra Ali Mədəni İnqilab Şurasına çevrildi.Həmin qurumun rəhbərliyi ilə  mədəniyyət, xüsusən təhsil və ali təhsil sistemində “təmizlmə” işləri aparıldıqdan sonra 1982-ci ildə ali məktəblər fəaliyyətlərini bərpa etdilər.Artıq ali məktəblər mərkəzi hakimyyətin dini qolunu təmsil edən  əsas və köməkçi nəzarət qurumları və təmsilçiləri ilə təmin edilmişdir.

Beləliklə, İslam rejimi Rza şahın qərbləşdirmə modeleni islamlaşdırma modeli ilə əvəz edərək onu daha geniş şəkildə  tətbiq etməyə başlamışdır. Əslində İslam rejimi Rza şahın siyasətini öz maraqları çərçivəsində təkrar edərək qərbləşmə ilə islamlaşma arasında fərqi görə bilmədi və ya  görmək istəmədi.

Hər iki model arasında ən üzdə olan fərq onların cəmiyyətin inkişaf meylinə münasibətində əks olunur.Rza şahın qərbləşdirmə modeli zahirən də olsa,İran cəmiyyətinin müasir cəmiyyət səviyyəsinə yüksəldilməsinə xidmət edirdi.Lakin Xomeyninin islamlaşdırma modeli erkən orta əsrlərdən götürüldüyü üçün İran cəmiyyətini nəinki  müasir cəmiyyətin qəbul etdiyi normalardan, hətta digər müsəlman cəmiyyətlərindəki mövcud qaydalardan təcrid etməyə və onlara qarşı qoyulmasına xidmət edirdi.

Rza şahın daha çox vesternizasiya (qərbləşdirmə) kimi çıxış edən modernləşdirmə siyasətinin ən əsas xüsusiyyəti ondan ibarət idi ki, cəmiyyətin inkişaf səviyyəsi artdıqca həmin siyasətə nəinki müqavimət azalır, əksinə tərfdarları çoxalırdı.Ona görə artıq XX əsrin 50-ci illərindən sonra icbari modernləşdirmədən danışmaq olmazdı.

İslam Respublikasının islamlaşdırma siyasətininin əsas xüsusiyyəti isə ondan ibarətdir ki, cəmiyyətin inkişaf səviyyəsi yüksəldikcə həmin siyasətə müqavimət də artır.Ona görə modelin qəbul olunduğundan qırx ildən çox vaxt keçməsinə baxmayaraq,  onun icbari xarakter daşımadığını demək olmaz.

Qeyd edildiyi kimi, ali təhsil sistemində islamlaşdırma siyasətini həyata keçirmək üçün xüsusi hazırlıq tədbirləri keçirildi. Bunun ardınca  ali təhsil sistemində ciddi təşkilati və mənəvi-ideoloji nəzarət sistemi fəaliyyət göstərdiyindən zahirən həmin siyasətə müqavimət göstərilmədiyi təsəvvürü yaranırdı.Lakin zaman keçdikcə  islamlaşdırmanın İran variantının insanların azadlığının əsas tələbləri və şəraitinə zidd olduğu daha çox özünü göstərir, etiraz və müqavimətlə üzləşir.

Əgər ruhanilər, onların sosial dayağı olan ənənəvi sosial qruplar və onların ideoloqları modernləşməyə qarşı çıxırdısa, artıq bütün orta təbəqə, xüsusən onun savadlı hissəsi islamlaşdırmaya qarşı çıxır.İranda hər il bir neçə milyon ali təhsil məzunu olduğu nəzərə alınsa, onda müqavimətin açıq və gizli miqyasını təsəvvür etmək çətin olmaz.Bir sözlə, cəmiyyətin savadlı və inkişafın müəyyən bir pilləsində dayanan  üzvləri islamlaşdırmaya qarşı çıxır.Yəni ənənəvi qüvvələr qərbləşdirməyə qarşı çıxırdırlarsa, bu gün İran cəmiyyətinin sosial, siyasi və mədəni baxımdan mütərəqqi qüvvələri islamlaşdırmaya qarşı çıxır, ona müqavimət göstərir. Bu səbəbdən də əminliklə demək olar ki,  islamlaşmaqdan müasirliyə qayıdış prosesini  ləngitmək olar, amma qarşısını almaq olmaz.

Mədəni-məişət sferasının islamlaşdırılmasında cəmiyyətin yarısını təşkil edən qadınların  fərdi  azadlığı sırasındakı mövcud elementlərindən biri olan   HİCAB məsələsi ən mühüm yeri tutur.

Biz bu kiçik yazıda İslamda hicabdan, müsəlman xalqlarının həyatında onun yerindən, o cümlədən hicab örtüyünün tarixindən və onun xüsusiyyətlərindən,  ənənələrindən danışmaq istəmirik.Burada çox qısa şəkildə əsas diqqətiXX əsrdə İranda mərkəzi hakimiyyətin hicab sahəsində siyasətinə və əhalinin ona münasibətinə yönəltmək istərdik.

Məlum oduğu kimi İranda modernləşmə siyasəti çərçivəsində 1934-cü ildə dövlət qurumları və təhsil müəssislərində hicabın qadağan olunması haqqında qanun qəbul edilmişdi.  Əhalinin əksəriyyətinin həmin qurumlardan kənarda qalması, daha aşağı səviyyədə yaşaması, ruhanilərin təsiri altında  olması səbəbindən həmin qanuna  geniş kütlələrin passiv və ruhaniərin aktiv müqaviməti  müşahidə edilmişdir.Lakin zaman keçdikcə orta təbəqə üzvlərinin sayı artıqca,  ona uyğun olaraq hicabdan xilas olanların da sayı artmışdır.Həmin proses təbii şəkildə davam etdiyindən artıq dövlətin məcbur etmə vasitələrindən istifadə etməsinə ehtiyac qalmamışdır.Çünki hicab örtməmək qadınların gündəlik ictimai-siyasi, mədəni fəaliyyəti və həyatının tələbi kimi çıxış edirdi və onlar həmin tələbləri sərbəst şəkildə yerinə yetirə bilirdilər.

XX əsrin 60 -cı illərindən başlayaraq İranda modernləşmənin vesternləşmə sahəsinə qərbpərəstlik adı altında mədəni və ideoloji müqavimət  meydana gəlir.Həmin müqavimətin kökündə cəmiyyətin sosial qütbləşməsinin dərinləşməsi durur və həmin qütbləşmə vesternləşmə (qərbləşmə)ilə ənənəvi elementlərin qarşıdurması kimi  təzahür  edirdi.Ənənəvi sosial qruplar və onların ideoloji, mədəni, mənəvi təmsilçiləri hakim sinif və  təbəqələrə qarşı mənfi münasibətlərini qərb mədəniyyəti ünsürlərinin geniş yayılmasına qarşı etirazları şəklində bəyan edirdilər.

Bütün bunlar və digər daha köklü və situativ səbəblər İranda 1978-1979-cu illər antimonarxist inqilabının baş verməsini, onun qalib gəlməsini və ruhani (molla) hakimiyyətinun təsbit edilməsini təmin etdi.

Şəriksiz avtoritetə malik olan inqiab lideri və rəhbəri Ruhulla Xomeyninin tələbi ilə ölkədə İslam Respublikası elan edildi, yeni  Əsas qanunda İslam dininin şiə məzhəbi  və ruhanilərin ali hakimiyyəti,  cəmiyyətin həyatının İslam normaları əsasında tənzimlənməsi təsbit edildikdən və yeni hakimiyyət qolları formalaşdəqdan sonra cəmiyyətin əsaslarının İslam normaları əsasında yenidən qurulmasına başlandı. Həmin məqsədlə, qeyd edildiyi kimi, Ali Mədəni İnqilab Şurası yaradıldı.

Mədəni inqilab orqanının əsas işlərindən biri qadınların islam qaydalarına əsaslanan həyat tərzini müəyyən edib tənzimləmək idi.Həmin məsələnin  mərkəzi  komponentini  HİCAB təşkil edirdi.Onun ətrafında müəyyən müzakirələr getsə də, Quran, hədis və ən əsası Xomeyninin sözlərindən çıxış edərək hicabın qadınlar üçün icbari xarakter daşıması haqqında qanun(İslam cinayət məcəlləsi,Maddə 638, 1362/1983;1375/1996) qəbul edildi.Qanuna görə ümumi məkanlarda hicabsız  gəzən qadın 10-60 gün həbs və ya 74 şallaq, ya da 50-500 min riyal cərimə cəzasına məhkum edilir. Qanunun tətbiq edilmə mexanizmi və ona əməl olunmasını təmin edən vasitələr müəyyən edilmişdi. Həmin vaxtdan da hicab qanununa əməl olunması sahəsində geniş ideoloji,təbliğatı və operativ fəaliyyət göstərilir.

İranın tanınmış və islahatçı adlandırılan alimlərindən biri olan doktor Sadiq Zibakəlamın hesablamalarına görə, Hicab haqqında qanunun təmin edilməsi ilə 30-dan çox təşkilat məşğul olur və həmin sahəyə büdcədən külli miqdarda birbaşa və ya qeyri-müstəqim şəkildə vəsait ayrılır.  Doktor istehza ilə qeyd edir ki, məsələ ilə tanış olan hər bir şəxs güman edər ki, İranın daxili ictimai-siyasi həyatında hicabdan vacib ayrı bir məsələ yoxdur.

Əgər məsələyə maraqlı tərəflərin mövqeyindən yanaşılarsa, onda görərik ki, hicab nəinki büdcə vəsaitinin bölüşdürülməsi sahəsində mühüm rol oynayır, həm də bütövlükdə rejimin mövcudluğunun qorunmasında misilsiz əhəmiyyətə malikdir.

Obrazlı dildə desək, HİCAB rejimin PAPAĞI, fəqərə sütunu, fundamenti hesab edilir.Rejimin hicabdan imtina etməsi  öz gələcək varlığından imtina etməsi ilə barışması  anlamına gəlir.

NİYƏ?

Rejim hicabın icbari olmaması haqqında qanun qəbul eləsə, nələrin baş verəcəyini ehtimal etmək olar. Hicabın icbari olmaması haqqında qanun əslində belə bir qanunun olmaması anlamına gələcəkdir.Çünki bu halda həmin qanunun icrasını təmin edən qurumlar ya buraxılmalı ya da profili dəyişdirilməlidir. Hicab örtüyünün icbari omaması qadınların geyimlərində yenidən inqiabi dəyişikliyə gətirib çıxaracaq və onlar geyim azadlığına nail olmağa çalışacaq, qanuni olmasa da, praktiki olaraq İslam geyimlərindən imtina edəcəklər.Geyim bir tərəfdən insanın fəaliyyət sahəsi, digər tərəfdən davranışı ilə sıx bağlıdır.Hicab və geyimin sərbəstləşdirilməsi qadınların bütün ictimai, siyasi, mədəni qurumlarda fəaliyyətinin genişlənməsi və fəallaşmasına şərait yaradacaqdır.Çox sadə dillə deyilsə, onlar kişilərlə bərabər eyni yerdə müxtəlif tədbirlərdə rəsmi və qeyri-rəsmi şəkildə iştirak edəcək, indiyə qədər girişləri qadağan edilmiş və ya məhdudlaşdırılmış sahələrə daxil olacaq, bunula da mədəni-məişət sahəsinin tənzimlənmsində İslam normalarına ehtiyac qalmayacaqdır. Əgər tək bir sahədə fəaliyyətin tənzimlənməsində İslam normaları kənara qoyularsa, onda digər sahələrdə də eyni tələblər irəli sürüləcəkdir.Bu halda bütün qanunvericilik, məhkəmə qanun və qərarlarına yenidən baxılmalı və islam normaları həmin sferadan uzaqlaşdırılmalıdır.Əgər bu baş verərsə, onda İslam normalarının günün tələblərinə cavab verməməsi aşkar olar və dinin dövlətdən ayrılması tələbi ortaya çıxar.Həmin tələbin yerinə yetirilməsi isə İslam biliciləri hesab edilən ruhanilərin ali hakimiyyətinin sonu demək olacaqdır. Başqa sözlə, siyasi sistem öz normal formasına qaytmış olacaqdır.

Göründüyü kimi, HİCAB  adi bir məsələ deyil,sistemin varlığı ilə bağlı məsələdir.Ona görə mövcud hakimiyyət var gücü ilə hicabın qorunmasına çalışacaqdır.Hicab haqqında qanuna heç bir dəyişiklik etmək və ya onu ləğv etməkdən söhbət gedə bilməz.Sadəcə olaraq qanunun icra olunmasına dırnaq arası baxıla bilər.Bu da bir tərəfdən hicabın vacib element kimi sistemdə varlığını qorumağa, digər tərəfdən insanların müqavimətini azaltmağa yardım edə bilər. Amma belə bir yarımçıqlıq son nəticədə REJİM üçün heç bir müsbət nəticə verə bilməz,olsa-olsa onun ömrünü və əhalinin əzab-əziyyətinin müddətini bir qədər uzada bilər.

Bir sözlə, HİCAB məsələsinə adi bir məsələ kimi baxmaq olmaz.HİCAB taleyüklü məsələdir və rejimin varlığı ona bağlıdır.



ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
18:13LƏZGİ ÇÖRƏYİ - ХЬРАН ФУ11:13Alagöz kəndində XIII əsrə aid Yəhudi (Xəzər?) qəbiristanlığı.21:38Что стоит за решением США построить порт в Газе?19:06İRAN ÖZ AMPLUASINDA20:44Цифровая зависимость ухудшает как физическое, так и психическое здоровье20:15Fransanın İrana qarşı tarixi düşmənçiliyi20:25С грустью вдыхая людей безразличие, Ангел страдает в собачьем обличии…21:58«ТРАДИЦИОННЫЕ КАЛЕНДАРНЫЕ ОБРЯДЫ ТАТАРСКОГО НАРОДА»21:12TATAR XALQININ BAHAR BAYRAMLARI22:59В Баку состоялся Фестиваль татарской кухни18:03Qonşun İran olsa12:35«Новруз» и «Эргенекон» в понимании наших предков11:30Русский праздник Навруз19:28Гагаузия меж двух огней: почему автономия оказалась в центре конфликта с Кишиневом.13:41Мэрцишор – мартовское очарование. О празднике, его символе, исторических находках, легендах и традициях13:18Казахстанский каллиграф, обучавшийся мастерству в Турции, представил свои работы в Астане20:55Армения, созданая как антиосманский и антиперсидский проект для современной России полностью утратил свое значение00:1528 февраля отмечается Всемирный день татарской кухни.16:24İRANIN SEÇİMSİZ SEÇKİLƏRİ16:18Межэтнические брачные союзы: чем они хороши или плохи16:41Novruzun ilk çərşənbəsi - Su çərşənbəsi günüdür16:05Казахстан превратился в важного торгового партнера ЕС в Центральной Азии17:50Айдар - особая традиция в Казахстане сохранять прядь волос на макушке у мальчиков14:06Англо-аргентинский территориальный спор вновь стал актуальным13:48İKİ TƏBRİZ ÜSYANI16:42Искусственно деформированный череп из некрополя Кухуроба22:02Ильхам Алиев: Тюркский мир - это наша семья21:50SEPAH MƏNTİQİ18:49İRAN DÜŞMƏNLƏRƏ “KİŞ(ŞAH)” DEYİB, “MAT” ETDİ16:31Турецкие ученые: Рост числа айсбергов в Южном океане - свидетельство изменения климата16:49ВРЕМЯ ЦВЕТЕНИЯ ЛЮБВИ16:37Почему Караван идет, ... или oбращение к российским ученым09:01Узбекистан создаёт новую национальную систему общественной безопасности09:00Узбекистан укрепляет основы политической стабильности, укрепляя межэтническое согласие и дружественную обстановку в Центральной Азии16:03Слово о Великом Устаде кумыкского народа15:04Праздник Саде в Иране: победа над силами тьмы, мороза и холода18:36Сагаалган (Цаган Сар) 2024: история и традиции буддийского праздника18:13Президент Монголии издал указ о продвижении музыкального инструмента морин хуур14:50Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 140 (I yazı): Rəsulzadə və İran inqilabı11:28İran’da Türk Kimliği10:22Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Mavi Vatan’daki önemi nedir18:49გულნარა ინანჯის ცხოვრება საზღვრების გარეშე08:52KİÇİK ÇİLLƏ –YALQUZAQ ayı başlayır18:33Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней (ЧастьIII)18:20Будет снят узбекско-азербайджанский фильм о Максуде Шейхзаде13:33LAZLAR KİMDİR?18:41В античном городе Дара в Турции найден канал возрастом 1500 лет13:37Фильм иранских режиссеров номинирован на премию «Золотой медведь» Берлинского кинофестиваля17:12Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней (Часть II)16:50Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней ( I часть)18:22Традиционные шоу в лесу баобабов в Сенегале предлагают туристам красочные фрагменты культуры страны18:42Первая пилотируемая космическая миссия - национальная гордость Турции15:38Страны Центральной Азии заявили о поддержке принципа «одного Китая»14:07Как талибы уничтожают память о самом известном полевом командире хазарейцев17:44RƏSULZADƏ – 140 “II Beynəlxalq Rəsulzadə Qiraətləri” 2.17:42RƏSULZADƏ – 140 “II Beynəlxalq Rəsulzadə Qiraətləri” 1.14:50Власти Казахстана исключили «Талибан» из списка запрещенных в стране организаций13:09Azər Cəfərov: Müasir İran cəmiyyəti iqtidarın bəhailərə qarşı talan və təzyiqlərinə qatılmır22:00İranda "Aşıqlar incəsənət ensiklopediyası"nın təqdimat mərasimi olacaq22:32В Украине ПЦУ впервые отмечает Рождество 25 декабря – а не 7 января11:29Gazze'deki savaşın Doğu Akdeniz'deki gaz sahalarının gelecekteki gelişimi üzerinde uzun vadeli sonuçları olabilir11:20Лефкоша отреагировала на шаги Южного Кипра по «Национальному морскому пространственному планированию»18:39İran milli kimliyində fars dili üçün yaranan təhlükə22:16Более 19,4 тысячи этнических казахов получили статус кандаса с начала года12:59TÜRKLERDE GÜNEŞE SAYGI: ÇİLE GECESİ19:31Разница империи и многонационального государства очень разительна с либеральным прочтением19:21Доходы Монголии от туризма впервые составили $1 млрд19:12Çılə id19:06“QARAQIŞ”, YƏNİ “BÖYÜK ÇİLLƏ” BAŞLAYIR20:28Pope Francis approves Catholic blessings for same-sex couples, but not for marriage20:04Papa Fransisk eyni cinsli izdivaclara İCAZƏ VERMƏYİB19:03Навруз как феномен мировой культуры. Часть II19:02Навруз как феномен мировой культуры. Часть I19:00Еврейская культура не всегда была ответом на нееврейскую культуру18:45Mossad's assassination threat and the reaction of Turkish intelligence16:30Vision of ‘Türkiye's century’: Türkiye as a system-building actor16:10В Москве прошла конференция: «Народы Молдовы в России - дружба на века».18:25Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Gezeravcı'nın 9 Ocak'ta uzaya gönderilmesi planlanıyor16:10Sovet-İran danışıqlarının müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması12:24В турецкой Конье чтят наследие великого поэта-мистика «Мевляны»12:19Никто из официальных лиц и спортивных чиновников России и Беларуси на Олимпиаду не будут приглашены16:15Узбекистан устремлен к «зеленой» экономике16:08Обеспечение конституционных прав граждан - основной вектор реализации социальной политики Узбекистана15:57Конституционные основы развития свободной рыночной экономики в Узбекистане15:46Усиление конституционных основ деятельности национальных институтов по правам человека в Узбекистане15:30Конституция Узбекистана в новой редакции — правовая основа устойчивого развития18:24Enhancing the Guarantees of Human Rights Protection in the New Constitution of Uzbekistan18:16Усиление гарантий защиты прав человека в новой Конституции Узбекистана11:13Uzbekistan is fortifying the foundations of political stability by strengthening interethnic harmony and friendship in Central Asia11:04Uzbekistan is creating a new national public security system21:40TÜRK BOYLARINDA KAMÇI21:50Президент Молдовы: Наш путь с Румынией общий – наше место вместе в ЕС21:41Klaipėdos I. Kanto viešosios bibliotekos direktorė Renata Rudienė: „Gimtasis Lazdijų kraštas visada užims dalelę širdies“13:44Xanlar Həmidin yeni şerləri "Ethnoglobus.az"-ın təqdimatında12:59Qarabağ xanlığı və ləzgilər11:21Антропологические материалы из Хошбулага (Азербайджанская Республика)18:08İnqilabçılar diyarı İran20:23Смерть и эволюция человека16:02Захватчики "Галактики": станут ли хуситы новой военной силой в Красном море17:00УРАРТСКАЯ «ДВОРЦОВАЯ КЕРАМИКА» НА ПОСЕЛЕНИИ ХУДУТЕПЕ (АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ РЕСПУБЛИКА)17:0640 yıllık varlık mücadelesi: KKTC dimdik ayakta11:46В Тегеране спорят о вариантах участия в войне против Израиля20:01İSLAM VƏ ƏRƏB DÜNYASININ HƏMAS- İSRAİL MÜHARİBƏSİNƏ MÜNASİBƏTİ14:38ИЗ ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАЛЫШСКОГО ЯЗЫКА13:58Чи чIалан куьгьне къатар18:39Влияние Мирзы Фатали Ахундова на судьбу родного народа оказалось безмерным.18:28“EGYPTIAN STATUE”, REVEALED IN THE SOUTH-EASTERN REGION OF AZERBAIJAN, IN THE SYSTEM OF ANCIENT CULTURAL AND TRADE RELATIONS12:42Şöhrətpərəstlik bəladır20:14TALIŞ - MUĞAN BÖLGƏSİ ARXEOLOJİ TƏDQİQATLARDA11:10В Таджикистане официально и одновременно работают посольства двух афганских правительств10:56İsrail -Həmas qarşıdurması və fürsətcil İran14:34Институт Гэллапа признал Таджикистан самой безопасной страной в мире14:27Ташкентский саммит: новые перспективы для широкого сотрудничества стран ОЭС14:06Ethnic Russian Men Disappearing in Heartland and Being Replaced by Immigrants, Demographers Say13:58Ashgabat May Soon Follow Baku in Defining Ties with Turkey with the Formula ‘One Nation, Two States,’ Turkish and Russian Commentators Say15:43История жизни героя первой Карабахской войны издана в виде книги в Казахстане15:33Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi: 21. yüzyıl bir Türk yüzyılı olabilir mi?14:01Karabakh victory: Enhanced cooperation in region18:41Южно-Китайское море: новый зигзаг конфронтации?13:32В Стамбуле состоялся медиа-саммит информагентств тюркских государств14:51На острове Корфу хранятся артефакты культурного наследия Узбекистана12:29Azərbaycanca-haputca lüğət dərc olunub12:23Azərbaycanda "Talış dili" dərsliyi dərc olunub16:06Большая Евразия и Великий Туран: возможно ли взаимодействие?11:27В Китае открылся футуристичный Музей научной фантастики11:06Люди по всей Европе тысячелетиями ели «пищу маргиналов»20:32Древние карты Казахского государства показали на выставке17:22В Каратальском районе открыт новый историко-краеведческий музей17:02В Азербайджане продолжаются учения «Мустафа Кемаль Ататюрк - 2023»19:10Армия Израиля атаковала объекты «Хезболлы» на юге Ливана19:02«Хезболла» сообщила о новых атаках против Израиля18:56Türkiye’deki kazılarda yeni Hint-Avrupa dili keşfedildi19:46İRAN-AMERİKA MÜHARİBƏSİ19:24Истории казахстанских азербайджанцев19:16Как живут казахи в Азербайджане18:57Байден: Израиль не причастен к удару по больнице в Газе21:28KİMİN ƏRAZİSİ, KİMİN İQTİSADİYYATI DAHA BÖYÜKDÜR?12:49“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranış qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib12:15„Hamasi liidritel pole Gaza jaoks normaalset elu vaja, nemad elavad välismaal.“ Politoloog selgitab, kus on tänase konflikti juured11:26Why has the Gaza ground invasion been delayed since Friday?10:48Fələstin Dövlətinin Azərbaycan Respublikasındakı Səfiri Nassir Abdul Karim Abdul Rahimin bəyanatı10:40Statement by the Ambassador of the State of Palestine to Azerbaijan Nassir Abdul Karim Abdul Rahim18:02Жители Баку знакомятся с казахской культурой17:57Bakı sakinləri qazax mədəniyyəti ilə tanış olurlar17:51Баку тұрғындары қазақ мәдениетімен танысуда17:57Русский язык в школах стран ЕАЭС и Азербайджана17:50Израиль впервые с 2006 года применил РСЗО в Газе17:41Из каких стран ЕАЭС в Азербайджан чаще всего приезжают туристы18:37Азербайджанская полиция несет службу на пунктах, освобожденных российскими миротворцами в Карабахе18:211941-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda xalqın milli özünüdərk prosesinin yüksəlişi və Azərbaycan dilinin mövqeyi18:14Rza Azəri: Mühüm bir sənəd14:26Fələstin Xarici İşlər və Qürbətçilər Nazirliyinin Bəyanatı21:02Труби шофар!!!13:49ХАМАС объявил Израилю войну14:40На Ташкентском кинофестивале состоялся форум культурной организации ТЮРКСОЙ14:24İRANDA KAPİTALİST, YOXSA XALQ HÖKUMƏTİDİR?11:34“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranş qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib.13:30İSLAM İLƏ XRİSTİANLIQ ARASINDA SÜLHÜN ELÇİSİ - ASSİZİLİ FRANSİSK18:57По случаю праздника Середины осени и Дня образования КНР оффшорные беспошлинные продажи в провинции Хайнань составили 426 млн юаней14:21МИД Турции: Организация тюркских государств служит делу мира и стабильности14:08Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimova həsr olunmuş "Yalnız irəli-4" sənədli filmi nümayiş olunub10:07В Азербайджане издана монография "Этнокультурные сообщества Шахдага: между прошлым и будущим"09:43" Şaxdağın etnomədəni cəmiyyətləri: keçmiş ilə gələcək arasında" adlı monoqrafiya dərc olunub.17:42Peşmerge Kerkük'e geri mi dönüyor?17:23Путь урегулированию на Кипре - принцип двух государств17:15Beynəlxalq radio Qarabağda fəaliyyətə başladı: xəbərlər həm də erməni dilində təqdim ediləcək18:53Президент Байден встречается с премьер-министром Нетаниягу и оказывает на него давление18:24В Анкаре стартовал Фестиваль мировых культур с участием посольств 55 стран20:59Азербайджанцы Молдовы выступают против минного терроризма Армении15:16Антитеррористическая операция Азербайджана в Карабахе15:10В Евлахе завершилась встреча представителей властей Азербайджана и армянских жителей Карабаха19:19Туранские пустыни включены в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО17:28İmadəddin Nəsimi haqqında İranda tədqiqatlar16:26A Human Rights Report on the Azerbaijani Turks in Iran: April-June 202316:14Минобороны Азербайджана: В Карабахе начаты локальные антитеррористические мероприятия17:09Веха турецко-японской дипломатии: фрегат «Эртугрул»20:20В Баку состоялось праздничное мероприятие, посвященное еврейскому Новому году19:50Türk-Japon diplomasisinin miladı: Ertuğrul Fırkateyni18:24Ильхам Алиев рассказал о новой сфере сотрудничества между Азербайджаном и странами Центральной Азии19:00В Кыргызстане пройдет Конгресс «История тюркских государств»17:25Путин отметил важность реализации масштабных проектов на Дальнем Востоке13:24Карстовые воронки в Турции: причины их возникновения19:31Президент Алиев принял министров тюркских государств17:53В столице Татарстана продолжается фестиваль мусульманского кино11:2331 Ağustos günü çekilen iki telgraf14:40На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция (Продолжение)14:33На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция13:17На матрице истины ( Продолжение)13:09На матрице истины20:25К чему стремится Иран, вступая в БРИКС?16:17В Казахстане возрождают редкую породу собак12:19Дом для Матрешки13:26Sepah emissarının Gürcüstanda din adı altında fəaliyyəti19:49Белуджские сепаратисты столкнулись с проникновением исламских террористов19:35Узбекистан и Азербайджан создали Высший межгосударственный совет19:08Политические манипуляции Армении в Лачинском коридоре17:50Чем важен визит главы МИД Турции в Ирак18:47Американцы устраивают саммит с Японией и Южной Кореей против Китая, России и КНДР18:38Тайваньский вопрос: Токио посылает разнонаправленные сигналы Пекину22:44ŞEYX NƏSRULAH MARNEULİDƏ.\ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN C.MƏMMƏDQULUZADƏ
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. Узбекистан укрепляет основы политической стабильности, укрепляя межэтническое согласие и дружественную обстановку в Центральной Азии
  2. «Новруз» и «Эргенекон» в понимании наших предков
  3. Alagöz kəndində XIII əsrə aid Yəhudi (Xəzər?) qəbiristanlığı.
  4. Русский праздник Навруз
  5. Слово о Великом Устаде кумыкского народа
  6. ВРЕМЯ ЦВЕТЕНИЯ ЛЮБВИ
  7. LAZLAR KİMDİR?
  8. Узбекистан создаёт новую национальную систему общественной безопасности
  9. Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней ( I часть)
  10. გულნარა ინანჯის ცხოვრება საზღვრების გარეშე
  11. Сагаалган (Цаган Сар) 2024: история и традиции буддийского праздника
  12. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Mavi Vatan’daki önemi nedir
  13. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 140 (I yazı): Rəsulzadə və İran inqilabı
  14. В античном городе Дара в Турции найден канал возрастом 1500 лет
  15. Почему Караван идет, ... или oбращение к российским ученым
  16. Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней (Часть II)
  17. Novruzun ilk çərşənbəsi - Su çərşənbəsi günüdür
  18. TATAR XALQININ BAHAR BAYRAMLARI
  19. Будет снят узбекско-азербайджанский фильм о Максуде Шейхзаде
  20. В Баку состоялся Фестиваль татарской кухни
  21. Президент Монголии издал указ о продвижении музыкального инструмента морин хуур
  22. SEPAH MƏNTİQİ
  23. KİÇİK ÇİLLƏ –YALQUZAQ ayı başlayır
  24. Фильм иранских режиссеров номинирован на премию «Золотой медведь» Берлинского кинофестиваля
  25. Ильхам Алиев: Тюркский мир - это наша семья
  26. İRAN DÜŞMƏNLƏRƏ “KİŞ(ŞAH)” DEYİB, “MAT” ETDİ
  27. Мэрцишор – мартовское очарование. О празднике, его символе, исторических находках, легендах и традициях
  28. Армения, созданая как антиосманский и антиперсидский проект для современной России полностью утратил свое значение
  29. İran’da Türk Kimliği
  30. Англо-аргентинский территориальный спор вновь стал актуальным
  31. Искусственно деформированный череп из некрополя Кухуроба
  32. İKİ TƏBRİZ ÜSYANI
  33. Айдар - особая традиция в Казахстане сохранять прядь волос на макушке у мальчиков
  34. Отношения Ирана и России: от исламской революции до наших дней (ЧастьIII)
  35. Qonşun İran olsa
  36. Турецкие ученые: Рост числа айсбергов в Южном океане - свидетельство изменения климата
  37. Праздник Саде в Иране: победа над силами тьмы, мороза и холода
  38. Казахстан превратился в важного торгового партнера ЕС в Центральной Азии
  39. Межэтнические брачные союзы: чем они хороши или плохи
  40. «ТРАДИЦИОННЫЕ КАЛЕНДАРНЫЕ ОБРЯДЫ ТАТАРСКОГО НАРОДА»
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    Mart 2024    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
ГАЛЕРЕЯ