Ethnoglobus » ЭТНОПОЛИТИКА » İRANIN AZƏRBAYCANA QARŞI İDEOLOJİ FƏALİYYƏTİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ

İRANIN AZƏRBAYCANA QARŞI İDEOLOJİ FƏALİYYƏTİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ

image

Vidadi Mustafayev

Azərbaycanın  öz milli varlığı,kimliyi və müstəqilliyi uğrunda mübarizəsinin 1917-ci ildə başanmış yeni mərhəısinin ilk vaxtlarından  yarım-müstəmləkə İran  dövləti müxtəlif vasitələrlə həmin mübarizəyə əngəl törətməyə səy göstərirdi. İranın Cənubi Qafqazda Baş knsulluğu və konsuluqları,müxtəlif, təşkil olunmuş və olunmamış dini və mədəni icmaları və qurumları Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsinə əngəl törətməsinə geniş imkanlar açırdı.

İran Azərbaycanın müstəqilyyinə qarşı mübarizəsində ideoloji sahəyə mühüm önəm verirdi.

Mürəkkəb üstqurum hadisəsi olan ideologiya hər hansı bir sosial,siyasi,dini və s. qurumun,qrupun həqiqi və qərəzli maraqlarını mənsub oduğu bütövün,sosial sistemin( məsələn fəhlələr-xalq,farslar-İran xalqı,şiələr-İslam dini..) maraqları kimi təqdim edilməsi,qrupun ona özü və başqası haqqında təqdim edilən ümumi mənzərəni və fəaliyyət proqramını  qəbul etməsi və ona uyğun hərəkət etməsinə nail olunması sahəsində müxtəlif səviyyəli şifahi və mətbu təbliğat fəaliyyətidir.

1917-1918- ci illərdə Azərbaycan xalqının öz müstəqilliyi uğrunda mübarizəsində tarixi Azərbaycan dövlətinin və Azərbaycan xalqının  milli kimliyinin  bərpasının əsas məqsəd elan olunması və qısa müddət ərzində tarixi vəzifəni yerinə yetirməsi İran hakim və millətçi dairəlırində geniş siyasi,ideolji müqavimət reaksiyası ilə üzləşdi.

İran ideoliqları əsas mübarizə obyektini Azərbaycanın şimal ərazilərində yaradılan müstəqil dövlətin Azərbaycan və önun dövlətyaradan əhalisinin türk adlandırılması idi.Onlar Azərbaycan xalqının milli müstəqillik uğrunda mübarizədə müstəqil iradəyə malik olmadığını və Osmanlı imperiyasının pantürkizm ideolgiyasının həyata keçirilməsində alət olduğunu iddia edirdilər.Bundan əlavə İran ideolqları Azərbaycanın müstəqil olmaq hüququnu şübhə altına almaq üçün onun XIXəsrin əvvəllərinə kimi mənası məlum olmayan İran dövlətinin tərkibində olduğunu iddia edirdilər.


Beləliklə, İran ideolqları İran dövləti və polietnik tərkibli (ən azı 1\4- i azərbaycanlı\türk) xalqının deyil əhalinin yarıdan azını təşkil edən fars xalqının hakim dairlərinin maraqlarından çıxış edərək müstəqil Azərbaycana qarşı informasiya mübarizəsinin əsas elementlərini-Azərbaycan toponimi,Azərbaycan\türk xalqı,Osmanlı  pantürkizmi və İranın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası və s. müəyyən etmiş oldular.

Həmin mübarizə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin devrilməsi(1920), Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğal edilməsi(1920), Sovet Azərbaycanı adı altında formal müstəqilliyini saxlaması(1920-1922) və  SSRİ-nin tərkibinə daxil edilməsindən  sonra  yeni yaranmış  ictimai-siyasi sistemin və dövlətin  bütün sahələrdə təsir potensialını nəzərə almaq nəticəsində dayandırılmış oldu. Əvəzində bütün səylər Cənubi azərbaycanlıların etnik, milli kimliyinin məhv edilməsinə yönəldi.Həmin sahədə həyata keçirilən geniş repressiv siyasi, iqtisadi, mədəni və s. tədbirlər  geniş informasiya hücumu və ya ideoloji təzyiqlə müşaiyət olunurdu.Cənubi azərbaycanlılara qarşı ideolji mübarizənin mərkəzində onların  tarixin müəyyən dövrünə qədər guya İran əsilli,fars dilli əhali olması və sonradan türkləşdirildiyi ideyası dayanırdı.Həmin ideyaya əsaslanan informasiya və ideoloji təzyiq cənubi azərbaycanlıların hakim millətçilik,zorakı assimilyasia siyasətinə müqavimətini zəiflətməyə yönəlmişdi.

Cənubi Azərbaycanda 1941-1946 cı illər hadisələri,xüsusən 1945-ci ilin sonlarında  Milli hökumətin yaranması və Azərbaycan dilini dövlət dili elan etməsi İran ideoloqlarını apardıqları anti Azərbaycan təbliğatının heç bir nəticə vermədiyini nümayiş etdirdi.

 Milli hökumət beynəlxalq və İran irtica qüvvələrinin  birgə səyi ilə güc vasitəsi ilə devrildi,lakin onun 1 illik hakimiyyəti Cənubi Azərbaycan xalqının  tarixi yaddaşında elə izlər qoydu ki,onların milli kimliyinə qarşı sonrakı ideoloji və informasiya təzyiqinin müəyyən dərəcədə neytrallaşmasına yardım etdi.

Maraqlıdır ki,həmin dövrdə İran  Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizə aparmaqla məşğul olmamışdır.Azərbaycan SSRİ-nin tərkibində olduğu illər,xüsusən XXəsrin 70- ci illərinin sonuna kimi İranda Azərbaycan əleyhinə fəaliyyət və təbliğat demək olar ki,aparılmırdı,hərçənd İranda İslam rejimi bərqərar olduqdan sonra(1979) bu sahədə bəzi təşəbbüslır müşahidə olunurdu.

İran İslam rejimi SSRİ-nin süqutuna qədər Azərbaycan əleyhinə deyil, Azərbaycanda dini şüurun möhkəmlənməsi istiqamətində təbliğat aparmağa başlamışdır.

İranın Azərbaycanla bağlı ideoloji-informasiya siyasətində dini sahə tamamilə yeni istiqamət idi və bundan  sonra həmin istiqamət daim genişlənmiş və qeyri-informasiya vasitələri ilə gücləndirilmişdir.

SSRİ-nin süqutu ərəfəsində və süqutundan sonra İran qarşısında yenidən müstəqil Azərbaycan  dövləti,müstəqil Azərbaycan xalqı , Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri kimi problemlər meydana çıxdı.

İran  müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan dövlətini tanıyıb-tanımamaq haqqında  fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, yeni yaranmış geosiyasi reallığı qəbul edərək onu ilk tanıyan ölkələrdən biri oldu.Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyanların əsas arqumentləri Azərbaycan əhalisinin əksəriyyətinin İslam dininin şiəlik məzhəbinin ardıcılları olması idi. Azərbaycanın müstəqilliyini tanımaq tərəfdarları şiəlik komponentinin  roluna həddindən artıq əhəmiyyət verərək, güman edirdilər ki,Azərbaycanda tezliklə dini hakimyyət yaranacaq,ya İrana birləşəcək ya da həmin ölkə ilə konfederasiya yaradacaqdır.Qəribədir ki,İran hakimiyyəti  azərbaycanlıların gələcək davranışını proqnozlaşdıranda İranın yeni hakimiyyətinin Cənubi azərbaycanlılara münasibətinin Şimali azərbaycanlıların davranışına təsirini nəzərə almamışdılar.

Belə ki SSRİ-nin tərkibində tam daxili muxtariyata,  mədəni müstəqilliyiə sahib olan, öz dilinin funksiyalarını genişləndirən    və mədəniyyətini  mövcud siyasi sistem və dəyərlər çərçivəsində hərtərəfli şəkildə  inkişaf etdirən bir xalq nə milli ərazi,nə milli mədəni muxtariyata malik olmayan cənubi azərbaycanlıların hüquqsuzluq səviyyəsinə enməyə razı ola bilməzdi.

Bununla belə, İranın bəxtindən Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü İranın Azərbaycana təsir imkanlarını genişləndirdi və onun dini dövlət yaratmaq ideyasını aktullaşdırd. Məhz buna görə müstəqilliyin ilk illərində İran Azərbaycan əleyhinə deyil, Azərbaycanda dini təbliğatı genişləndirmək və siyasət aləminə daxil olmağa çalışan dindarları təşkilatlandırmağa çalışırdı.

İranın Ermənistan-Azərbaycan,Dağlıq Qarabağ münaqişəsində  vasitəçilik missiyasının qəti şəkildə uğursuzluğa düçar olmasından sonra Azərbaycanda hakimiyyətə gələn Azərbaycan Xalq Cəbhəsi İranın Azərbaycan siyasətinin mahiyyətini düzgün dəyərləndirərək onun ölkədə fəaliyyət imkanlarını məhdudlaşdırmağa səy göstərdi.Həmin dövrdən İranın Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizəsi  yeni mərhələyə qədəm qoydu.

Yeni mərhələnin əsas cəhəti Azərbaycan iqtidarına qarşı geniş ideoloji cəbhə açılması və onu Amerika və İsraillə sıx əlaqələrdə ittiham edilməsi idi.

AXC hökumətinin hakimiyyətdən getməsi və ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıtması və onun uzaqgörən, müdrik və hesablanmış daxili və xarici siyasəti İranla münasibətlərin normalaşmasına şərait yaratdı.

Bundan sonra 2020- ci ilə qədər İranın Azərbaycana qarşı təbliğat və ideoloiji mübarizəsi demək olar ki, hökumət səviyyəsindən yığışdırılaraq,hökumətə bir başa tabe olmayan, ideoloji fəaliyyətlə məşğul olan çox saylı dini,siyasi,mədəni və s. qurumlar tərəfindən gündəlik bir iş kimi yerinə yetirilməyə başlamışdır.

İranın dini və dini-ideoloji mərkəzləri bir tərəfdən Azərbaycanda dinin təbliği ilə məşğul olur,digər tərəfdən Azərbaycan hakimiyyətini ölkənin müstəqilliyini möhkəmlətmık istiqamətində atdığı addımları dini baxımdan dəyərlndirərk ona mübasibət bildirir və ən əsası, Azərbaycanda radikal islamçı dindarların hüquqlarını geniş şəkildə müdafiə etməyə, onlara daxildə və İrandan informasiya dəstəyi verməyə çalışırdılar.

İranınAzərbaycana qarşı ideoloji fəaliyyətinin yeni cəhəti onun siyasi tədbirlərlə möhkəmləndirilməsinə səy göstərmək idi.Dini-siyasi qurmlar İran hökumətindən tələb edirdilər ki, Azərbaycanda siyasi islam və  radikal islamistlərin vəziyyəti ilə bağlı Azərbaycan hökumətinə etiraz etsin və digər tədbirlər görsün.İslahat cəbhəsinə məxsus nümayəndlərdən təşkil edilmiş hökumətlər həmin məsələdə neytral mövqe nümayiş etdirirdilər.

İcra hakimiyyətinin mühafizəkar və ya islahat cəbhəsinin nümayəndələrinin ixtiyarında  olmasından asılı olmayaraq, İranın müxtəlif siyasi-dini,milli-dini,siyasi-ideoloji dairələri,onlara məxsus elmi-tədqiqat mərkəzləri,mətbu və media orqanları və s. qeyd edildiyi kimi,Azərbaycana qarşı ideoloji, informasiya fəaliyyətini davam etdirirdilər.Həmin fəaliyyətin əsas istiqamətləri olan Azərbaycan adı,Azərbaycan \türk xalqı,pantürkizm,Azərbaycanın İran ərazisinin bir hissəsi olması,Azərbaycanda şiəlik,Azərbaycan şiələrinin radikal dairələrinin hüquqlarının müdafiəsi və s. sahəsəndə çox saylı elmi,elmi-publisistik və publisistik yazılar meydana gəlmiş və həmin proses davam edir.

İdeoloji mübarizənin təqribən yeni və yaxud gücləndirilmiş istiqaməti kimi Azərbaycan-İsrail münasibətləri və  tamamilə yeni istiqaməti kimi isə azərbaycançılıq ideyasını göstərmək olar.Bu sahələrdə meydana gələn yazılarda Azərbaycanın İranın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü üçün təhdid olması kimi cəfəng ideya əsaslandırılır.

İranın Azərbaycan siyasətində  Azərbaycana qarşı mübarizədə ideolji sahənin aparıcı rol oynaması Azərbaycanın ərazisinn 20%-nin  Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi ilə izah etmək olar.İran hakimiyyəti nadir hallarda  olsa da, Azərbaycanın İran siyasətində baş verə biləcək arzu olunmaz dəyişikliyə işğal faktından istifadə etmək  və   onu gücləndirməklə cavab verə biləcəklərini dilə gətirirdilər. Azərbaycan ərazilərinin bir hissəsinin müvəqqəti işğal altında olması İran hakimiyyətinin Azərbaycanla zahirdə hərtərfli əməkdaşlıq etmək meylini nümayiş etdirməyə şərait yaradırdı.

Nəticədə qəribə mənzərə yaranırdı;İcra hakimiyyəti hərtərəfli,  xüsusən siyasi sahədə ,əməkdaşlıq edir,digər  güc və qərar qəbyletmə mərkəzlıri  isə öz cari və perspektiv maraqlarına uyğun olaraq ideoliji mübarizəni davam etdirirdilər

Azərbaycana münasibətdə İranın İcra hakimiyyəti ilə digər güc və qərar qəbul etmə   mərkəzləri arasındakı fərq Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsinin gedişində zamanı əldə etdiyi hərbi  uğurlar zamanı və Ermənistanın tam məğlub olmasından sonra yavaş-yavaş aradan qalxmağa başladı.Həmin fərq yarı islahatçı yarı mühafizəkar H.Ruhaninin prezidentliyi dörünün sonuna doğru(2013-2021) zəyfləsə də,  qalmaqda idi.Lakin həmin fərq  mühafizəkarların keçmiş və yeni nəslinin nümayəndələrini təmsil edən İ.Rəisinin prezident seçilməsindən(2021 yay) sonra tamamilə aradan qalxdı.Artıq Azərbaycana qarşı ideolji mübarizədə icra hakimiyyəti də çox fəal rol oynamağa başladı.

Belə ki yeni prezident vəzifəsini icra etməyə(5 avqust) başayandan bir- iki ay sonra(28 oktyabr 2021) Təbrizdə İran  Milli Radio-televiziya şirkətinin rəhbərliyinin  və şirkətin Cənubi Azərbaycan(Qərbi Azərbaycan,Şərqi Azərbaycan,Ərdəbil,Zəncan viayətləri) bölmələrinin rəhbərliyinin iştirakı ilə  həmin qurumun Azərbaycana qarşı ideoloji fəaliyyətinin istiqamətləri və məzmununa,həmçinin icraçı subyektlərinə həsr olunmuş bir günlük(iki növbəli) geniş konfransı keçirildi.

Konfransda  İran-Azərbaycan münasibətlərini mediada milli kimliklərin münasibəti kimi təqdim edilməsinin daha məqsədə uyğun olduğu bidirildi.

Mərkəzdən gələn rəhbər işçi qeyd etdi ki,guya artıq İran-Azərbaycan münasibətləri fars(İran)-türk(Azərbaycan)  münasibətləri kimi deyil, türk(Cənubi Azərbaycan)- türk(Azərbaycan Respublikası) kimlikləri arasında münasibət kimi nəzərdən keçirilməlidir.

Ən üst səviyyədə kimlik deyəndə  iki Azərbaycan arasında ciddi fərqin olduğu güman edilirdi.Cuya Cənubi Azərbaycanın kimliyinin əsasında şiəlik durur,ona görə bu baxımdan Cənubi Azərbaycana diqqət artırılmalı və şiəliyin mövqeyi gücləndirilməlidir

Azərbaycana qarşı ideoliji mübarizədə əsas meyar Ədalərt anlayışı olmalı və Azərbaycanın İrana münasibətdə davranışı ədalətsiz hesab edilməlidir.

Azərbaycana qarşı İranın ideolji mübarizəsində qeyd edilən həmin yenilik də əvvəlki uydurma təhlükə ilə, yəni  Azərbaycanın İranın birliyi və ərazi bütövlüyü üçün  təhlükə olması ilə əsaslandırılırdı.

Qeyd etmək lazımdır ki, konfransda qəbul edilmiş qərarların yerinə yetirilməsində Cənubi Azərbaycan mediasının o qədər də müstəqil və fəal olduğunu demək çətindir.İranda bu və ya digər daxili və xarici məsələlərdə dəfələrlə Cənubi Azərbaycanın rolunun artırılmasından danışılsa və hətta müəyyən qərarlar qəbul edilsə də,sonda fars milli-dini dairələrin təsiri və təzyiqi ilə həmin qərarların icrasından imtina edilib.Görünür, haqqında danışılan qərar da həmin tale ilə üzləşib.Fars hakim millətçi-dini dairələr Cənubi Azərbaycanın İranın siyasi,ictimai,iqtisadi,mədəni həyatında  ümumi maraqlarının təmin edilməsi naminə belə  rolunun artmasına qətiyyən razı ola bilmir.

İranın  hakim millətçi-dini dairələrinin Cənubu Azərbaycana qarşı yeritdiyi etnosid və linqvosid siyasəti Azərbaycan Respublikasına qarşı, o cümlədən ideoloji sahədə, siyasətini müəyyən edir.

Qeyd edildiyi kimi, yeni hökumət fəaliyyətə başlayandan ideoloji qurumlarla icra hakimiyyəti arasında yanaşma fərqi aradan qalxdığına görə ideoloji korpus İcra hakimiyyətinin və bütün digər güc mərkəzlərinin Azərbaycana qarşı siyasi,əməli təxribat hərəkətlərini geniş şəkildə əsaslandırmaqla məşğul olur və güc mərkəzlərini daha fəal və aqressiv olmağa sövq edirlər.

İranın Azərbaycana qarşı ideoloji mübarizəsinin əsasında eyni uydurma təhlükələr vurğulansa da, əsas məqsəd  Azərbaycan dövlətinin öz müstəqilliyini möhkəmləndirməsinə, daha da güclənməsinə, regionda və dünyada nüfuzu və təsirinin artmasına regional böhran elementlərini gücləndirməklə  mane olmaqdır.

Hazırda İranın Azərbaycana qarşı  ideoliji mübarizəsinin mərkəzində əvvəlki illərdə olduğu kimi, lakin daha intensivliklə Azərbaycan-İsrail münasibətləri, pantürkizm təhlükəsi adı ilə Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri,türk dövlətləri arasında yaxınlaşma və inteqrasiya prosesi dayanır.İran dövləti və onun ideoloqları, qeyd edilən sahələrdə baş verən dəyişikliklərin guya İranın müstıqilliyi və ərazi bütövlüyünə  qarşı yönəldiyini iddia edirlər.

Hazırki İran rejimi mövcud olduğu bütün dövr ərzində İran xalqının xarici düşmənlə üz-üzə dayandığını,düşmənlərin dövləti məhv etmık istədiklərini, ona görə hər cür xarici  zülmə,  təzyiqlərə ,məhdudiyyətlərə dözərək dövləti yaşatmaq fikri  vurğulanır.

İndi İran İsrail-Azərbaycan əməkdaşığını növbəti xarici düşmən  elan edərək, bir tərəfdən xalqın diqqətini rejimin varlığının  ilk günlərindən yığıllb qalmış müxtəlif xarakterli problemlərdən yayındırmağa, digər tərəfdən Azərbaycanın Cənubu Azərbaycana mədəni, mənəvi təsirini azaltmaq, Cənubi azərbaycanlıların zorakı assimilyasiya siyasətinə müqavimətini zəiflətmək və anti bəşər,orta əsrlər rejiminin nəinki qeyri fars, eləcə də fars xalqı üzərində hakimiyyətinin ömrünün uzatmağa  səy göstərir.

İran İslam Respublikası anti tərəqqi.anti bəşəri bir siyasi sistem olduğundan onun əsas və təbii barışmaz düşmənləri ölkənin daxilindədir,ona görə rejimin öz daxili düşməninin diqqətini xaricə yönəltmək səyləri qısa vədədə nəticə versə də, sonda uğursuzluğa məhkumdur.

Mənbə: "Elm" qəzeti\14 aprel 2023

ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
21:40TÜRK BOYLARINDA KAMÇI21:50Президент Молдовы: Наш путь с Румынией общий – наше место вместе в ЕС21:41Klaipėdos I. Kanto viešosios bibliotekos direktorė Renata Rudienė: „Gimtasis Lazdijų kraštas visada užims dalelę širdies“13:44Xanlar Həmidin yeni şerləri "Ethnoglobus.az"-ın təqdimatında12:59Qarabağ xanlığı və ləzgilər11:21Антропологические материалы из Хошбулага (Азербайджанская Республика)18:08İnqilabçılar diyarı İran20:23Смерть и эволюция человека16:02Захватчики "Галактики": станут ли хуситы новой военной силой в Красном море17:00УРАРТСКАЯ «ДВОРЦОВАЯ КЕРАМИКА» НА ПОСЕЛЕНИИ ХУДУТЕПЕ (АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ РЕСПУБЛИКА)17:0640 yıllık varlık mücadelesi: KKTC dimdik ayakta11:46В Тегеране спорят о вариантах участия в войне против Израиля20:01İSLAM VƏ ƏRƏB DÜNYASININ HƏMAS- İSRAİL MÜHARİBƏSİNƏ MÜNASİBƏTİ14:38ИЗ ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАЛЫШСКОГО ЯЗЫКА13:58Чи чIалан куьгьне къатар18:39Влияние Мирзы Фатали Ахундова на судьбу родного народа оказалось безмерным.18:28“EGYPTIAN STATUE”, REVEALED IN THE SOUTH-EASTERN REGION OF AZERBAIJAN, IN THE SYSTEM OF ANCIENT CULTURAL AND TRADE RELATIONS12:42Şöhrətpərəstlik bəladır20:14TALIŞ - MUĞAN BÖLGƏSİ ARXEOLOJİ TƏDQİQATLARDA11:10В Таджикистане официально и одновременно работают посольства двух афганских правительств10:56İsrail -Həmas qarşıdurması və fürsətcil İran14:34Институт Гэллапа признал Таджикистан самой безопасной страной в мире14:27Ташкентский саммит: новые перспективы для широкого сотрудничества стран ОЭС14:06Ethnic Russian Men Disappearing in Heartland and Being Replaced by Immigrants, Demographers Say13:58Ashgabat May Soon Follow Baku in Defining Ties with Turkey with the Formula ‘One Nation, Two States,’ Turkish and Russian Commentators Say15:43История жизни героя первой Карабахской войны издана в виде книги в Казахстане15:33Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi: 21. yüzyıl bir Türk yüzyılı olabilir mi?14:01Karabakh victory: Enhanced cooperation in region18:41Южно-Китайское море: новый зигзаг конфронтации?13:32В Стамбуле состоялся медиа-саммит информагентств тюркских государств14:51На острове Корфу хранятся артефакты культурного наследия Узбекистана12:29Azərbaycanca-haputca lüğət dərc olunub12:23Azərbaycanda "Talış dili" dərsliyi dərc olunub16:06Большая Евразия и Великий Туран: возможно ли взаимодействие?11:27В Китае открылся футуристичный Музей научной фантастики11:06Люди по всей Европе тысячелетиями ели «пищу маргиналов»20:32Древние карты Казахского государства показали на выставке17:22В Каратальском районе открыт новый историко-краеведческий музей17:02В Азербайджане продолжаются учения «Мустафа Кемаль Ататюрк - 2023»19:10Армия Израиля атаковала объекты «Хезболлы» на юге Ливана19:02«Хезболла» сообщила о новых атаках против Израиля18:56Türkiye’deki kazılarda yeni Hint-Avrupa dili keşfedildi19:46İRAN-AMERİKA MÜHARİBƏSİ19:24Истории казахстанских азербайджанцев19:16Как живут казахи в Азербайджане18:57Байден: Израиль не причастен к удару по больнице в Газе21:28KİMİN ƏRAZİSİ, KİMİN İQTİSADİYYATI DAHA BÖYÜKDÜR?12:49“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranış qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib12:15„Hamasi liidritel pole Gaza jaoks normaalset elu vaja, nemad elavad välismaal.“ Politoloog selgitab, kus on tänase konflikti juured11:26Why has the Gaza ground invasion been delayed since Friday?10:48Fələstin Dövlətinin Azərbaycan Respublikasındakı Səfiri Nassir Abdul Karim Abdul Rahimin bəyanatı10:40Statement by the Ambassador of the State of Palestine to Azerbaijan Nassir Abdul Karim Abdul Rahim18:02Жители Баку знакомятся с казахской культурой17:57Bakı sakinləri qazax mədəniyyəti ilə tanış olurlar17:51Баку тұрғындары қазақ мәдениетімен танысуда17:57Русский язык в школах стран ЕАЭС и Азербайджана17:50Израиль впервые с 2006 года применил РСЗО в Газе17:41Из каких стран ЕАЭС в Азербайджан чаще всего приезжают туристы18:37Азербайджанская полиция несет службу на пунктах, освобожденных российскими миротворцами в Карабахе18:211941-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda xalqın milli özünüdərk prosesinin yüksəlişi və Azərbaycan dilinin mövqeyi18:14Rza Azəri: Mühüm bir sənəd14:26Fələstin Xarici İşlər və Qürbətçilər Nazirliyinin Bəyanatı21:02Труби шофар!!!13:49ХАМАС объявил Израилю войну14:40На Ташкентском кинофестивале состоялся форум культурной организации ТЮРКСОЙ14:24İRANDA KAPİTALİST, YOXSA XALQ HÖKUMƏTİDİR?11:34“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranş qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib.13:30İSLAM İLƏ XRİSTİANLIQ ARASINDA SÜLHÜN ELÇİSİ - ASSİZİLİ FRANSİSK18:57По случаю праздника Середины осени и Дня образования КНР оффшорные беспошлинные продажи в провинции Хайнань составили 426 млн юаней14:21МИД Турции: Организация тюркских государств служит делу мира и стабильности14:08Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimova həsr olunmuş "Yalnız irəli-4" sənədli filmi nümayiş olunub10:07В Азербайджане издана монография "Этнокультурные сообщества Шахдага: между прошлым и будущим"09:43" Şaxdağın etnomədəni cəmiyyətləri: keçmiş ilə gələcək arasında" adlı monoqrafiya dərc olunub.17:42Peşmerge Kerkük'e geri mi dönüyor?17:23Путь урегулированию на Кипре - принцип двух государств17:15Beynəlxalq radio Qarabağda fəaliyyətə başladı: xəbərlər həm də erməni dilində təqdim ediləcək18:53Президент Байден встречается с премьер-министром Нетаниягу и оказывает на него давление18:24В Анкаре стартовал Фестиваль мировых культур с участием посольств 55 стран20:59Азербайджанцы Молдовы выступают против минного терроризма Армении15:16Антитеррористическая операция Азербайджана в Карабахе15:10В Евлахе завершилась встреча представителей властей Азербайджана и армянских жителей Карабаха19:19Туранские пустыни включены в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО17:28İmadəddin Nəsimi haqqında İranda tədqiqatlar16:26A Human Rights Report on the Azerbaijani Turks in Iran: April-June 202316:14Минобороны Азербайджана: В Карабахе начаты локальные антитеррористические мероприятия17:09Веха турецко-японской дипломатии: фрегат «Эртугрул»20:20В Баку состоялось праздничное мероприятие, посвященное еврейскому Новому году19:50Türk-Japon diplomasisinin miladı: Ertuğrul Fırkateyni18:24Ильхам Алиев рассказал о новой сфере сотрудничества между Азербайджаном и странами Центральной Азии19:00В Кыргызстане пройдет Конгресс «История тюркских государств»17:25Путин отметил важность реализации масштабных проектов на Дальнем Востоке13:24Карстовые воронки в Турции: причины их возникновения19:31Президент Алиев принял министров тюркских государств17:53В столице Татарстана продолжается фестиваль мусульманского кино11:2331 Ağustos günü çekilen iki telgraf14:40На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция (Продолжение)14:33На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция13:17На матрице истины ( Продолжение)13:09На матрице истины20:25К чему стремится Иран, вступая в БРИКС?16:17В Казахстане возрождают редкую породу собак12:19Дом для Матрешки13:26Sepah emissarının Gürcüstanda din adı altında fəaliyyəti19:49Белуджские сепаратисты столкнулись с проникновением исламских террористов19:35Узбекистан и Азербайджан создали Высший межгосударственный совет19:08Политические манипуляции Армении в Лачинском коридоре17:50Чем важен визит главы МИД Турции в Ирак18:47Американцы устраивают саммит с Японией и Южной Кореей против Китая, России и КНДР18:38Тайваньский вопрос: Токио посылает разнонаправленные сигналы Пекину22:44ŞEYX NƏSRULAH MARNEULİDƏ.\ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN C.MƏMMƏDQULUZADƏ19:43"Звезда Монголии". Бывшая "шестнадцатая республика СССР" дрейфует на Запад20:54В Казахстане отмечают День Абая14:41Турецкая Cengiz Holding будет строить туннель через узбекский перевал Тахтакарача13:26Роскосмос заявил о запуске ракеты со станцией "Луна-25" с космодрома Восточный18:47Игорь Волчек: Мультфильмы должны развлекать и воспитывать12:34И все равно — ашхабадец: Валерию Непомнящему — 80!18:05Более половины населения Великобритании– не христиане, а две трети жителей Лондона – представители этнических меньшинств11:11Как христианство завоевало Рим с помощью простой математики13:31В Ашхабаде прошел саммит глав Таджикистана, Туркменистана и Узбекистана21:59В Беларуси стартуют II Игры стран СНГ11:24ТIигьиржалви шаир11:15Турция может стать новым центром в энергетике18:58DİL CƏBHƏSİNƏ ƏSGƏRİ BORC18:37دریاچه اورمیه با حکومت جمهوری اسلامی احیاء نمی‌‌شود18:30Maşallah Rəzmi: Urmiya gölü İslam Respublikası hökuməti tərəfindən canlandırılmayacaq15:32Proqnozlara görə, Urmiya gölü yayın sonuna qədər tamamilə quruyacaq12:22Кишинев отстранит от должности главу Гагаузии12:14"Ось Турции" и "новая эра тюрок": тюркский мир, Турция и Центральная Азия18:25Этнографический женский костюм юга Узбекистана16:18Tehranın Azərbaycana qarşı əsassız iddiaları13:30İRAN-AZƏRBAYCAN ƏLAQƏLƏRİNİN GENİŞLƏNMƏSİNƏ KİM MANE OLUR ?09:51Президент ТРСК: Операция на Кипре предотвратила еще большую трагедию14:12Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimov haqqında sənədli film çəkilir12:33‘Başkan Barzani’nin Azerbaycan ziyaretinin manevi değeri çok yüksek, bunun sonuçlarını göreceğiz’12:21Почему странам Центральной Азии нужно объединяться11:46Жапаров подписал закон о переходе госучреждений Кыргызстана на государственный язык08:58Итоги вильнюсского саммита НАТО и сбалансированная политика Турции09:59Кошки Ван – достопримечательность Турции09:16Какой будет судьба бойцов «Вагнера» в арабских странах?21:07Расширение НАТО и Япония как форпост «западного мира» в Азии18:59Язык цветов в Османской империи18:56Посол России вызван в МИД Ирана12:46HEYDƏR ƏLİYEVİN AZƏRBAYCANÇILIQ İDEYASINDA CƏNUBİ AZƏRBAYCAN12:26MILLƏT, MİLLİYYƏT, MİLLİ KİMLİK, ETNİK MƏNSUBİYYƏT, “MİLLİ” SÖZÜ22:29Dua Etme; Dilsel mi, Eylemsel mi?17:21Культура и инновации11:50В Турции стартовал 662-й турнир по масляной борьбе «Кыркпынар»11:40Астана: сияющая звезда Центральной Азии12:27В Ташкенте открываются Недели культурного наследия Узбекистана и партнерских инициатив12:07В Ташкенте открылись выставки туркестанского авангарда и Темуридского ренессанса11:54Какие выгоды несет России вступление Ирана в ШОС12:46Без приоритета на Тайнството, Църквата се превръща в хуманитарен клуб с униформени служители19:08"Каждое дерево особенное". О мире народных музыкальных инструментов Марьяна Скромблевича16:03В Туркменистане началась Неделя культуры20:54İBRAHİM PEYĞƏMBƏRİN YANLIŞI, TANRI MƏRHƏMƏTİ20:21Что стало с памятником в Хедера?20:38Талибы провоцируют конфликты из-за водных ресурсов15:58Жители Центральной Азии считают свои страны «перевалочным пунктом» для релокантов из РФ16:41“Heydər Əliyev: Azərbaycanda elm və təhsil” mövzusunda III şagird respublika konfransı keçirilib10:10Firudin İbrahimi və azərbaycançılıq12:08В Эрзуруме открылся Центр исследования турецко-армянских отношений18:48Этапы возрастной дискриминации согласно ООН16:53Каждый шестой человек сталкивается с дискриминацией по возрасту13:21О литературном творчестве Любы Юсуфовой21:19Армяно-азербайджанские переговоры отложены17:08Караимы – хранители традиций и языка в литовском Тракае17:07Античный город Силлион — важная достопримечательность Антальи14:14İranda hicabsız və hicablılar haqda əxlaq kodeksi13:59РУССКИЙ ЯЗЫК В ЦА СТАНОВИТСЯ ИНСТРУМЕНТОМ ЦИФРОВОГО БУДУЩЕГО10:19Материал российских медиаэкспертов о блокировках и шатдаунах в соседней стране18:49Пойдет ли Индия в НАТО?19:09ТРАДИЦИИ КОРЕЙСКОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА В ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ19:47İranda məsciddən qaçırlar, bizdə Xameneyiyə biət edirlər…19:34CÜMHURİYYƏTİMİZİN “OSKARI”13:22Выборы в Турции: западные СМИ и турецкие избиратели14:12Черкесы между прошлым и будущим13:59Русскоязычная коранистика досоветского периода16:02Мигрантов из Центральной Азии вновь стали массово «приглашать» на фронт, даже в мечетях08:55В Австрии в 2022 году совершено 1324 правонарушений на почве исламофобии08:47В Конье стартовала «Неделя турецкой кухни»18:53Монастырский комплекс Худавенг обладает особым значением.16:54Сохранение биоразнообразия, как фактор защиты окружающей среды16:46Саммит в Сиане, как сигнал роста влияния Китая в Центральной Азии16:42В Кыргызстане прошла неделя моды AK-Buura Fashion Week-202317:20Благодаря строительству коридора Север - Юг России избежит изоляции от Мирового океана17:06Что происходит в Гагаузии16:44Доклад Госдепа о свободе религий – инструмент вмешательства в дела Азербайджана09:59HEYDƏR ƏLİYEVƏ ARXALANAN GƏNC AZƏRBAYCANLI MÜTƏRCİM21:06ON SOME PECULIARITIES OF TALYSH DECORATIVE- APPLIED ART18:26Депортация крымских татар: не утихающая боль народа18:05Китай стремится усилить влияние в Центральной Азии21:34Azərbaycan dili haqqında 1400 il bundan qabaq Kəsra Ənuşirəvan Adilin qeydləri19:05Azərboyconi sərboz17:01Гагаузия может объявить о своей независимости16:28Etibar Əliyev_ ğurbətədə vətəni dardi kəşə şair.....20:06Cəmiyyətimizdə oğlan uşaqlarına verilən qüsurlu tərbiyə və məişət zorakılığı11:38«Media savadlılığı və qazilər: “Hansı daha təhlükəlidir: müharibə yoxsa informasiya?" adlı tədbir Bakıda davam edib09:18От Агалыка до Памира12:40Xıdır İlyas-Hıdrellez20:11Лексика нашего времени
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. На Ташкентском кинофестивале состоялся форум культурной организации ТЮРКСОЙ
  2. Как живут казахи в Азербайджане
  3. İRAN-AMERİKA MÜHARİBƏSİ
  4. Труби шофар!!!
  5. ИЗ ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАЛЫШСКОГО ЯЗЫКА
  6. Истории казахстанских азербайджанцев
  7. Türkiye’deki kazılarda yeni Hint-Avrupa dili keşfedildi
  8. «Хезболла» сообщила о новых атаках против Израиля
  9. Армия Израиля атаковала объекты «Хезболлы» на юге Ливана
  10. В Каратальском районе открыт новый историко-краеведческий музей
  11. KİMİN ƏRAZİSİ, KİMİN İQTİSADİYYATI DAHA BÖYÜKDÜR?
  12. Байден: Израиль не причастен к удару по больнице в Газе
  13. Жители Баку знакомятся с казахской культурой
  14. Bakı sakinləri qazax mədəniyyəti ilə tanış olurlar
  15. Древние карты Казахского государства показали на выставке
  16. ХАМАС объявил Израилю войну
  17. В Азербайджане продолжаются учения «Мустафа Кемаль Ататюрк - 2023»
  18. Баку тұрғындары қазақ мәдениетімен танысуда
  19. İRANDA KAPİTALİST, YOXSA XALQ HÖKUMƏTİDİR?
  20. Why has the Gaza ground invasion been delayed since Friday?
  21. Люди по всей Европе тысячелетиями ели «пищу маргиналов»
  22. Statement by the Ambassador of the State of Palestine to Azerbaijan Nassir Abdul Karim Abdul Rahim
  23. „Hamasi liidritel pole Gaza jaoks normaalset elu vaja, nemad elavad välismaal.“ Politoloog selgitab, kus on tänase konflikti juured
  24. Fələstin Xarici İşlər və Qürbətçilər Nazirliyinin Bəyanatı
  25. Azərbaycanda "Talış dili" dərsliyi dərc olunub
  26. В Стамбуле состоялся медиа-саммит информагентств тюркских государств
  27. Азербайджанская полиция несет службу на пунктах, освобожденных российскими миротворцами в Карабахе
  28. В Китае открылся футуристичный Музей научной фантастики
  29. Русский язык в школах стран ЕАЭС и Азербайджана
  30. Израиль впервые с 2006 года применил РСЗО в Газе
  31. Fələstin Dövlətinin Azərbaycan Respublikasındakı Səfiri Nassir Abdul Karim Abdul Rahimin bəyanatı
  32. Rza Azəri: Mühüm bir sənəd
  33. Из каких стран ЕАЭС в Азербайджан чаще всего приезжают туристы
  34. “Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranış qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib
  35. “EGYPTIAN STATUE”, REVEALED IN THE SOUTH-EASTERN REGION OF AZERBAIJAN, IN THE SYSTEM OF ANCIENT CULTURAL AND TRADE RELATIONS
  36. 1941-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda xalqın milli özünüdərk prosesinin yüksəlişi və Azərbaycan dilinin mövqeyi
  37. Большая Евразия и Великий Туран: возможно ли взаимодействие?
  38. Ashgabat May Soon Follow Baku in Defining Ties with Turkey with the Formula ‘One Nation, Two States,’ Turkish and Russian Commentators Say
  39. TALIŞ - MUĞAN BÖLGƏSİ ARXEOLOJİ TƏDQİQATLARDA
  40. Южно-Китайское море: новый зигзаг конфронтации?
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    Dekabr 2023    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
ГАЛЕРЕЯ