Ethnoglobus » ЭТНОПОЛИТИКА » İranda türklərə qarşı ayrı-seçkilik

İranda türklərə qarşı ayrı-seçkilik

image

Qonşu İranda son vaxtlar baş verən kütləvi narazılıqıarın və keçirilən etiraz aksiyalarının bir səbəbi də ölkədə on illər boyu hökm sürmüş milli-etnik ayrı-seçkilikdir. Pəhləvilərin şahlıq rejiminin dövlət siyasəti səviyyəsinə yüksəltmiş olduğu milli ədalətsizliyin 1979-cu il inqilabından sonra da müxtəlif formalarda davam etdirilməsinin dözülməz məngənəsində sıxılan, milli hüquqları bütünlüklə tapdalanan, ölkənin ən böyük toplumu olan türkdilli əhalidir.

-Müsahibimiz - iranşünas alim, AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun  Cənubi Azərbaycan şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səməd Bayramzadə bu antihumanist siyasətin tarixi kökləri və mahiyyəti barədə suallarımızı cavablandırdı:

- XX əsrin birinci yarısında İranda dövlət çevrilişi yolu ilə Qacar türklərinin hakimiyyətinə son qoymuş və hakimiyyəti Pəhləvi sülaləsi adından idarə etmiş Rza şah və oğlu Məhəmməd Rza ölkədə sayına görə ən böyük xalq olan azərbaycanlılara qarşı bütün sahələrdə fars şovinizminin irticaçı ideoloji-təbliğat xəttini həyata keçirməklə, əməli olaraq onlara qarşı assimilyasiya siyasəti yürütməyə başladılar.  Azərbaycan bu davamlı və total ayrı-seçkilikdən çətin bir vəziyyətə düşdü. Yeni hökumət Azərbaycanı təzyiq altında saxlamaq üçün  bütün imkanlardan, xüsusilə də iqtisadi və mədəni vasitələrdən istifadə edirdi.

İran iqtisadiyyatında önəmli yerə və rola malik olan Azərbaycan 1925-ci ildə hakimiyyət başına gəlmiş Rza şahın 16 illik hakimiyyəti dövründə görünməmiş təzyiqlərə məruz qaldı. Bütün ticarət işlərinin Tehranda təmərküzləşməsi siyasəti ölkə iqtisadiyyatında və eyni zamanda, İranın daxili və xarici iqtisadi əlaqələrinin inkişaf istiqamətlərinin yönləndirilməsində  xüsusi çəkisi olan Təbriz tacirlərinin mövqeyinə də ciddi zərər vurdu.

Sovet İttifaqı da bu vəziyyətin gərginləşdirilməsində maraqlı idi. 1921-ci ildən sonrakı onillikdə sovet dövləti İranla ticarət  dövriyyəsini tədricən azaltdı. Buna görə də SSRİ ilə müştərək sərhəd zonasında yerləşən Cənubi Azərbaycanda istehsalçılara və tacirlərə böyük ziyan dəydi. Beləliklə, Azərbaycan ölkə ticarətindəki öncüllüyünü, Təbriz isə xüsusi çəkisini əldən verdi. Nəticədə, Azərbaycanın çox fəal və onun iqtisadi həyatı üçün önəmli olan nümayəndələri Tehrana köç etməli oldular.

Rza şah özünün sənayeləşmə siyasətində də farsların məskun olduqları rayonların inkişafına daha çox önəm verirdi. Əsas xammal mənbəyinin Azərbaycanda olmasına baxmayaraq, İsfahan, Mazandaran kimi rayonlar İranın toxuculuq, Tehran isə ağır sənayenin mərkəzinə çevrildi. Rza şahın hakimiyyəti illərində  Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Miyandab və Marağa kimi şəhərlərində cəmi 4 yeni zavod tikilib istifadəyə verildi ki, bunun da yalnız ikisi dövlət tərəfindən maliyyələşdirilmişdi.

Bu siyasətin nəticəsində minlərlə insan öz yurd-yuvasından didərgin düşdü, iş dalınca farsların sayca çoxluq təşkil etdikləri sənaye mərkəzlərinə - İsfahan, Mazandaran və Tehran kimi şəhərlərə üz tutdular. Əslində, təbii assimilyasiya kimi görünən farslaşdırma siyasəti həyata keçirilirdi və beləliklə, azərbaycanlıların milli varlığı, milli kimliyi zərbə altına düşdü, aşındırıldı.

Pəhləvilərin iqtisadiyyat və ticarət sahəsində həyata keçirdiyi bu bədnam siyasət çoxsaylı azərbaycanlı əhalinin sosial şəraitini son həddə qədər pisləşdirdi. Üstəlik, ardıcıl baş verən daşqınlar, təbii fəlakətlər nəticəsində Azərbaycan vilayətlərində yollar, körpülər dağıldı və keçilməz hala düşdü. İçməli su və kanalizasiya sistemi yox dərəcəsində idi. Tibbi xidmətdən, demək olar ki, məhrum olan Azərbaycan əhalisi arasında kütləvi xəstəlik, epidemiya və ölüm halları çox yüksək səviyyədə idi.

Mədəniyyət sahəsinə gəlincə, Rza şah məhdud sayda liberal burjua ziyalıları üçün müəyyən imkanlar yaratdı. Demokratik ziyalıların elmi-mədəni inkişafı dövlətin hərtərəfli fəaliyyəti nəticəsində dayandırıldı. 1925-ci ildən Tehranda çıxan “Ayəndə” jurnalının redaktoru Mahmud Əfşar İran hakim dairələrinin mənafeyini və əsas məqsədini təmsil edən “Milli vəhdət” proqramını işləyib hazırlamışdı və orada deyilirdi: “Biz bütün rayonların və qəbilələrin vəhdətinə nail olmayınca, yəni hamını, tam mənada, iranlı etməyincə gələcəyimiz zülmətli olacaq. Hamımız bir nəfər kimi çalışmalıyıq ki, bütün İranda fars dili ümumi dil olsun və getdikcə əcnəbi dilləri sıxışdırıb çıxarsın”.

Mahmud Əfşarın baxışlarına görə, İranın istiqlalı və bütövlüyü üçün təhlükələr sırasında: ağ təhlükə (Rusiya); mavi təhlükə (İngiltərə); yaşıl təhlükə (ərəblər); qara təhlükə (daxili cəhalət və istibdad); sarı təhlükə (Osmanlı türkləri və şimal-qərb tatarları) ictimai-siyasi bəla kimi təsnif olunmuşdu. Bu dönük, farslaşmış türk ideoloqu yazırdı ki, “sarı təhlükə müvəqqəti bir təhlükə deyil, o, iranəsilli millət və xalqlar (iranlılar, əfqanlar, kürdlər, tatlar və taciklər) üçün milli və daimi bir təhlükədir”.

Bu problemi həll etmək üçün Mahmud Əfşar “Ayəndə” jurnalının 1926-ci ilki yaz nömrəsində çap olunmuş “Millətçilik və İranın vəhdəti” başlıqlı məqaləsində təklif edirdi ki, türk (Azərbaycan – S.B.) dilində danışmaq qadağan edilsin, türk dillilərin bir hissəsi farsdilli məntəqələrə köçürülsünlər, Azərbaycan adı yaddaşlardan silinsin və ölkənin inzibati-ərazi bölgüsündə bu ərazinin hüdudları (sərhədləri) dəyişdirilsin. Bu siyasət İranda mürtəce anti-türk şah rejimi devrilənədək yüksələn xətlə davam etmiş, ölkədə türkdilli əhalinin etnik-mədəni inkişafını bütünlüklə buxovlamışdır.

– Gözləmək olardı ki, İran inqilabından sonra qəbul edilmiş konstitusiyanın ölkə xalqlarına vəd etdiyi milli hüquqlar gerçəkləşəcək.

– Çox təəssüf ki, şah rejimini devirməkdə aparıcı rol oynamış türklərin milli haqları ötən 43 ildə də nəinki gerçəkləşmədi, etnik-mədəni ayrı-seçkilik hətta irqçilik axarında davam etdirildi. Bunun bir çox üzdəniraq nümunələri var. Məsələn, “İran” həftəlik qəzetinin 12 may 2006-cı il tarixli xüsusi buraxılışındakı “Uşaqlar və yeniyetmələr” səhifəsində komik məzmunda “Nə edək ki, böcəklər bizi də böcək etməsinlər?” sərlövhəli bir yazı dərc edilmişdi. Bu yazıda türklər böcək yerinə qoyulmuşdu: “Problem ondadır ki, böcək adam dilini başa düşəcək halda deyil. Böcək dilinin qrammatikası o qədər çətindir ki, böcəklərin səksən faizi özləri onu bilmirlər və başqa dillərdə danışmağa üstünlük verirlər. Böcəklər öz dillərini başa düşmədikləri halda, siz onu necə başa düşmək istəyirsiniz?!  Bu səbəbdən, danışıqlar dalana dirənir və şirin zorakılıq üsullarına ehtiyac vardır”.

Böcəklərlə mübarizə üçün təklif olunan üsullar (şirin zorakılıq üsulları) hökumətin siyasi və sivil müxalifəti aradan qaldırmaq üçün istifadə etdiyi üsullara bənzəyir. “İran” həftəlik qəzetinin xüsusi buraxılışındakı həmin yazını oxuyan hər kəs o zaman asanlıqla başa düşdü ki, burada hədəf Azərbaycan türkləridir.

Qəzetin naşirinin və müəllifinin həmin yazının türk xalqının reaksiyasını təsəvvür edə bilməmələrinin özü də hakim etnik qrup üçün türklərə qarşı cəmiyyətdə alçaldılma və ayrı-seçkilik məsələsinin sübutu idi. Belə faktların sayı nə birdir, nə də beş. Ona görə də Dünya Dəyərlər Təşkilatının İranı son dərəcə irqçi ölkə kimi təsnif edən araşdırmasına görə, bu ölkə dünyada bəşəri dəyərlərə ən az bağlı olan irqçi ölkələr sırasında 7-ci yerdədir.

İrandakı bütün qeyri-fars xalqlar, xüsusən də türklər öz çağdaş tarixi yaddaşlarında belə ziddiyyətli və qeyri-müəyyən davranışlarla tanışdırlar: bir tərəfdən onları “qeyrətli, vətənpərvər, İranın başı və bilicisi” kimi təqdim edirlər, digər tərəfdən də dövlət mediası, o cümlədən, radio və televiziya, mətbuat və dərsliklərdə həmişə alçaldılır, məsxərəyə qoyulur, eyni zamanda da onlar üçün öz iqtisadi, mədəni və sosial resurslarından və potensiallarından istifadə etmək imkanlarını məhdudlaşdırırlar.

Ölkədə hökm sürən şovinizmin ifşa edilməsinə, dövlətin irqçi planlarına qarşı türk (Azərbaycan) əhalinin etiraz və narazılıqlarına baxmayaraq, hər dəfə də bu ayrı-seçkiliyə, alçaldılmaya və bərabərsizliyə qarşı geniş aksiyaların qarşısı hökumət tərəfindən alınır.

– İran təkcə ölkəsindəki türklərə qarşı ayrı-seçkilik siyasəti yürütmür, bu xətti şimaldakl türk ölkəsinə - Azərbaycana qarşı da eyni amansızlıqla davam etdirir.

– Azərbaycanın bir əsrdə iki dəfə dövlət müstəqilliyini bərpa etməsini İranın rəsmi surətdə qısqanclıqla qarşılaması, son 30 ildə Ermənistanın işğalçılıq siyasətini açıq-gizli dəstəkləməsi, nəhayət, Qarabağ zəfərimizin yaratdığı reallığı qəbul etməyərək, Ermənistanla strateji müttəfiqlik qurması nəyə xidmət edir? Azərbaycan rəhbərliyi uzun illər bu siyasəti dözüm və müəyyən ümidlərlə qarşılasa da vəziyyət daha da pisləşdi. Bu vəziyyət cənubda yaşayan soydaşlarımızı da ciddi narahat edir. İrandakı davamlı ayrı-seçkiliyin, insan haqlarının pozulmasının kobud surətdə davam etməsi, eləcə də müstəqil Azərbaycana qarşı düşmənçilik addımları ölkədə daha ciddi narazılıqlara səbəb olmuş və hazırkı kütləvi etiraz aksiyalarında “Azadlıq, ədalət, milli hökumət!” şüarının davamlı səslənməsinə gətirib çıxarmışdır.

“Xalq qəzeti”


ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
17:42Peşmerge Kerkük'e geri mi dönüyor?17:23Путь урегулированию на Кипре - принцип двух государств17:15Beynəlxalq radio Qarabağda fəaliyyətə başladı: xəbərlər həm də erməni dilində təqdim ediləcək18:53Президент Байден встречается с премьер-министром Нетаниягу и оказывает на него давление18:24В Анкаре стартовал Фестиваль мировых культур с участием посольств 55 стран20:59Азербайджанцы Молдовы выступают против минного терроризма Армении15:16Антитеррористическая операция Азербайджана в Карабахе15:10В Евлахе завершилась встреча представителей властей Азербайджана и армянских жителей Карабаха19:19Туранские пустыни включены в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО17:28İmadəddin Nəsimi haqqında İranda tədqiqatlar16:26A Human Rights Report on the Azerbaijani Turks in Iran: April-June 202316:14Минобороны Азербайджана: В Карабахе начаты локальные антитеррористические мероприятия17:09Веха турецко-японской дипломатии: фрегат «Эртугрул»20:20В Баку состоялось праздничное мероприятие, посвященное еврейскому Новому году19:50Türk-Japon diplomasisinin miladı: Ertuğrul Fırkateyni18:24Ильхам Алиев рассказал о новой сфере сотрудничества между Азербайджаном и странами Центральной Азии19:00В Кыргызстане пройдет Конгресс «История тюркских государств»17:25Путин отметил важность реализации масштабных проектов на Дальнем Востоке13:24Карстовые воронки в Турции: причины их возникновения19:31Президент Алиев принял министров тюркских государств17:53В столице Татарстана продолжается фестиваль мусульманского кино11:2331 Ağustos günü çekilen iki telgraf14:40На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция (Продолжение)14:33На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция13:17На матрице истины ( Продолжение)13:09На матрице истины20:25К чему стремится Иран, вступая в БРИКС?16:17В Казахстане возрождают редкую породу собак12:19Дом для Матрешки13:26Sepah emissarının Gürcüstanda din adı altında fəaliyyəti19:49Белуджские сепаратисты столкнулись с проникновением исламских террористов19:35Узбекистан и Азербайджан создали Высший межгосударственный совет19:08Политические манипуляции Армении в Лачинском коридоре17:50Чем важен визит главы МИД Турции в Ирак18:47Американцы устраивают саммит с Японией и Южной Кореей против Китая, России и КНДР18:38Тайваньский вопрос: Токио посылает разнонаправленные сигналы Пекину22:44ŞEYX NƏSRULAH MARNEULİDƏ.\ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN C.MƏMMƏDQULUZADƏ19:43"Звезда Монголии". Бывшая "шестнадцатая республика СССР" дрейфует на Запад20:54В Казахстане отмечают День Абая14:41Турецкая Cengiz Holding будет строить туннель через узбекский перевал Тахтакарача13:26Роскосмос заявил о запуске ракеты со станцией "Луна-25" с космодрома Восточный18:47Игорь Волчек: Мультфильмы должны развлекать и воспитывать12:34И все равно — ашхабадец: Валерию Непомнящему — 80!18:05Более половины населения Великобритании– не христиане, а две трети жителей Лондона – представители этнических меньшинств11:11Как христианство завоевало Рим с помощью простой математики13:31В Ашхабаде прошел саммит глав Таджикистана, Туркменистана и Узбекистана21:59В Беларуси стартуют II Игры стран СНГ11:24ТIигьиржалви шаир11:15Турция может стать новым центром в энергетике18:58DİL CƏBHƏSİNƏ ƏSGƏRİ BORC18:37دریاچه اورمیه با حکومت جمهوری اسلامی احیاء نمی‌‌شود18:30Maşallah Rəzmi: Urmiya gölü İslam Respublikası hökuməti tərəfindən canlandırılmayacaq15:32Proqnozlara görə, Urmiya gölü yayın sonuna qədər tamamilə quruyacaq12:22Кишинев отстранит от должности главу Гагаузии12:14"Ось Турции" и "новая эра тюрок": тюркский мир, Турция и Центральная Азия18:25Этнографический женский костюм юга Узбекистана16:18Tehranın Azərbaycana qarşı əsassız iddiaları13:30İRAN-AZƏRBAYCAN ƏLAQƏLƏRİNİN GENİŞLƏNMƏSİNƏ KİM MANE OLUR ?09:51Президент ТРСК: Операция на Кипре предотвратила еще большую трагедию14:12Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimov haqqında sənədli film çəkilir12:33‘Başkan Barzani’nin Azerbaycan ziyaretinin manevi değeri çok yüksek, bunun sonuçlarını göreceğiz’12:21Почему странам Центральной Азии нужно объединяться11:46Жапаров подписал закон о переходе госучреждений Кыргызстана на государственный язык08:58Итоги вильнюсского саммита НАТО и сбалансированная политика Турции09:59Кошки Ван – достопримечательность Турции09:16Какой будет судьба бойцов «Вагнера» в арабских странах?21:07Расширение НАТО и Япония как форпост «западного мира» в Азии18:59Язык цветов в Османской империи18:56Посол России вызван в МИД Ирана12:46HEYDƏR ƏLİYEVİN AZƏRBAYCANÇILIQ İDEYASINDA CƏNUBİ AZƏRBAYCAN12:26MILLƏT, MİLLİYYƏT, MİLLİ KİMLİK, ETNİK MƏNSUBİYYƏT, “MİLLİ” SÖZÜ22:29Dua Etme; Dilsel mi, Eylemsel mi?17:21Культура и инновации11:50В Турции стартовал 662-й турнир по масляной борьбе «Кыркпынар»11:40Астана: сияющая звезда Центральной Азии12:27В Ташкенте открываются Недели культурного наследия Узбекистана и партнерских инициатив12:07В Ташкенте открылись выставки туркестанского авангарда и Темуридского ренессанса11:54Какие выгоды несет России вступление Ирана в ШОС12:46Без приоритета на Тайнството, Църквата се превръща в хуманитарен клуб с униформени служители19:08"Каждое дерево особенное". О мире народных музыкальных инструментов Марьяна Скромблевича16:03В Туркменистане началась Неделя культуры20:54İBRAHİM PEYĞƏMBƏRİN YANLIŞI, TANRI MƏRHƏMƏTİ20:21Что стало с памятником в Хедера?20:38Талибы провоцируют конфликты из-за водных ресурсов15:58Жители Центральной Азии считают свои страны «перевалочным пунктом» для релокантов из РФ16:41“Heydər Əliyev: Azərbaycanda elm və təhsil” mövzusunda III şagird respublika konfransı keçirilib10:10Firudin İbrahimi və azərbaycançılıq12:08В Эрзуруме открылся Центр исследования турецко-армянских отношений18:48Этапы возрастной дискриминации согласно ООН16:53Каждый шестой человек сталкивается с дискриминацией по возрасту13:21О литературном творчестве Любы Юсуфовой21:19Армяно-азербайджанские переговоры отложены17:08Караимы – хранители традиций и языка в литовском Тракае17:07Античный город Силлион — важная достопримечательность Антальи14:14İranda hicabsız və hicablılar haqda əxlaq kodeksi13:59РУССКИЙ ЯЗЫК В ЦА СТАНОВИТСЯ ИНСТРУМЕНТОМ ЦИФРОВОГО БУДУЩЕГО10:19Материал российских медиаэкспертов о блокировках и шатдаунах в соседней стране18:49Пойдет ли Индия в НАТО?19:09ТРАДИЦИИ КОРЕЙСКОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА В ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ19:47İranda məsciddən qaçırlar, bizdə Xameneyiyə biət edirlər…19:34CÜMHURİYYƏTİMİZİN “OSKARI”13:22Выборы в Турции: западные СМИ и турецкие избиратели14:12Черкесы между прошлым и будущим13:59Русскоязычная коранистика досоветского периода16:02Мигрантов из Центральной Азии вновь стали массово «приглашать» на фронт, даже в мечетях08:55В Австрии в 2022 году совершено 1324 правонарушений на почве исламофобии08:47В Конье стартовала «Неделя турецкой кухни»18:53Монастырский комплекс Худавенг обладает особым значением.16:54Сохранение биоразнообразия, как фактор защиты окружающей среды16:46Саммит в Сиане, как сигнал роста влияния Китая в Центральной Азии16:42В Кыргызстане прошла неделя моды AK-Buura Fashion Week-202317:20Благодаря строительству коридора Север - Юг России избежит изоляции от Мирового океана17:06Что происходит в Гагаузии16:44Доклад Госдепа о свободе религий – инструмент вмешательства в дела Азербайджана09:59HEYDƏR ƏLİYEVƏ ARXALANAN GƏNC AZƏRBAYCANLI MÜTƏRCİM21:06ON SOME PECULIARITIES OF TALYSH DECORATIVE- APPLIED ART18:26Депортация крымских татар: не утихающая боль народа18:05Китай стремится усилить влияние в Центральной Азии21:34Azərbaycan dili haqqında 1400 il bundan qabaq Kəsra Ənuşirəvan Adilin qeydləri19:05Azərboyconi sərboz17:01Гагаузия может объявить о своей независимости16:28Etibar Əliyev_ ğurbətədə vətəni dardi kəşə şair.....20:06Cəmiyyətimizdə oğlan uşaqlarına verilən qüsurlu tərbiyə və məişət zorakılığı11:38«Media savadlılığı və qazilər: “Hansı daha təhlükəlidir: müharibə yoxsa informasiya?" adlı tədbir Bakıda davam edib09:18От Агалыка до Памира12:40Xıdır İlyas-Hıdrellez20:11Лексика нашего времени16:04Си Цзиньпин пригласил в Китай с госвизитом президента КР и еще трех стран ЦА15:37AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MULTİKULTURALİZM SİYASƏTİNİN NÜMUNƏSİ KİMİ21:00Творчество Юнуса Эмре уже 7 веков озаряет путь человечества15:04AZƏRBAYCAN CƏMİYYƏTİNİN RƏSULZADƏ “TƏƏSSÜBÜ” və NƏRİMANOV “NİFRƏTİ” (2-ci yazı)14:48AZƏRBAYCAN CƏMİYYƏTİNİN RƏSULZADƏ "TƏƏSSÜBÜ" və NƏRİMANOV "NİFRƏTİ" ( 1-ci yazı )14:38Будущее зерновой следки17:54В Астане открылась выставка «Доспехи казахских батыров»11:43Новую конституцию Узбекистана поддержали более 90% участников референдума18:15Победителем этапа Гран-при «Формулы-1» в Баку стал Серхио Перес06:58Cənublu məşhur pedaqoq Zehtabinin də qanı molla rejiminin “vicdanındadır”...06:52В Фергане обсудили взаимодействие ж/д структур тюркских государств06:37Турецкая Республика Северного Кипра получила статус наблюдателя в ТюркПА18:24Барлас: Утверждения армян по 1915 году - самая большая ложь XX века16:39ЦСБ: в Израиле проживают 9,727 миллиона человек, 73,5% из них - евреи16:31В Иране убит известный аятолла Аббас-Али Сулеймани19:04Игра на четверых: для чего Израиль подружился с соседями Ирана18:40Семья из Турции ухаживает за собакой, разбудившей хозяев за минуты до землетрясения17:12Iran deputatının Azərbaycana məsləhət verməkliyi17:05İRANIN AZƏRBAYCANA QARŞI İDEOLOJİ FƏALİYYƏTİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ17:40Доклад Сената Канады: исламофобия глубоко укоренилась в стране12:44Goranboyda “Hansı daha təhlükəlidir: müharibə, yoxsa informasiya?" adlı layihə çərçivəsində qazilərlə görüş keçirilib.13:59Россия делает ставку на многополярный мир и выход из изоляции12:36“Hansı daha təhlükəlidir: müharibə, yoxsa informasiya?" adlı layihə Yevlaxda davam edib.10:14Запущен процесс по ликвидации Молдовы09:26“Hansı daha təhlükəlidir: müharibə, yoxsa informasiya?"08:17TPAO: Черноморский газ начнет поступать в дома в Турции в мае08:21Католики всего мира празднуют Пасху08:07«Шма Исраэль»08:00CƏNUBİ AZƏRBAYCAN SEPAHIN HƏDƏFİNDƏ10:37İlaxır çərşənbədir, il tamam olur16:57Зачем Грузии закон об "иноагентах"? Аргументы сторонников и противников15:58KARMA və SEÇİM AZADLIĞI!09:35Azerbaijan envoy to Israel: You cannot use our airfields to attack Iran09:13Avestanın "Videvdat" bölümünün Azərbaycan dilinə tərcüməsinin təqdimatı olub18:20Мидраш Раба. Эстер Раба17:36Русское евразийство и его восточноевропейские аналоги 100 лет назад и сейчас (на примере Венгрии)17:24«Разрубленная книга» и Надир-шах17:08Новая стратегия России в ЕАЭС15:31Tehran’s 'new old fear': Southern Azerbaijan wants independence18:25Yel çərşənbəsi- Yelli çərşənbə18:20Как будут развиваться события в Приднестровье11:37Веха в истории Азербайджана: Мамед Эмин Расулзаде15:22Интернет породил опасные фобии у людей15:02“Doğru üskü” gəldi çatdı14:53В Молдавии утвердили румынский язык как государственный09:00Haputlar16:19О некоторых особенностях устного народного творчества талышского народа.15:16Время Красного Дракона. возрастающая роль Китая в мировой политике11:27Генсек ТЮРКСОЙ провел встречи в Узбекистане12:59Modificarea formei capului/craniului Tn Caucazul de Sud si Orientul Apropiat in perioada tarzie a epocii bronzului - perioada timpurie a epocii fierului. Date arheologice si antropologice19:261905-1906-جی ایللر کوتلوی قیرغین‌لار18:47THE KHOJALY MASSACRE: THE BLOODIEST AND MOST FEARSOME TRAGEDY OF HUMAN HISTORY19:46Узбекистан признан самой гостеприимной страной на постсоветском пространстве15:06РУССКИЙ ЯЗЫК В КИРГИЗИИ ОСТАЕТСЯ СОЦИАЛЬНО ПРЕСТИЖНЫМ13:21قتل عام خوجالی: وحشتناکترین و خونین ترین فاجعه بشریت13:13Futbol’un Tarihcesi ve Divânü Lügati’t-Türk12:56Hocalı soykırımı: insanlık tarihinin en kanlı ve en korkunç trajedisi12:37مذبحة خوجالي: أخطر مأساة في تاريخ البشرية12:25Ходжалинский геноцид: самая кровавая трагедия ХХ века12:17İRANIN SAXTA TARİXİ14:43Dil və Ana dili haqqında düşüncələr10:21Kак скоро Таджикистан и Кыргызстан завершат пограничный спор16:24Azərbaycanın Qüzeyində və Güneyində Çərşənbə axşamları09:25ОДКБ и интеграционная безопасность евразийского пространства17:45Разоблачена команда хакеров, вмешивавшихся в выборы18:01BİR QRUP TƏBRİZLİ TƏRİF EŞİTMƏK ÜÇÜN RƏHBƏRİN HÜZURUNA GEDİR12:16Критикуя Украину, Венгрия идет в тюркский мир19:05Некоторые знаменитые эпитеты имама Али (а)19:02Азербайджанский актер-христианин продублировал фильм об Имаме Али на русский язык (ВИДЕО)18:36Как живут потомки согдийцев в труднодоступном ущелье Таджикистана19:58Четвероногие герои: Собаки, которые помогают спасать людей из-под руин в Турции11:31Налёт БПЛА Bayraktar AKINCI ve Bayraktar TB2 в зоне бедствия превысил 1,2 тыс. часов10:24დამტვრეული მანქანით, მაგრამ სუფთა გულით – აზერბაიჯანელი ახალგაზრდა თურქეთის დასახმარებლად
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. Дом для Матрешки
  2. Более половины населения Великобритании– не христиане, а две трети жителей Лондона – представители этнических меньшинств
  3. Игорь Волчек: Мультфильмы должны развлекать и воспитывать
  4. DİL CƏBHƏSİNƏ ƏSGƏRİ BORC
  5. В Беларуси стартуют II Игры стран СНГ
  6. Maşallah Rəzmi: Urmiya gölü İslam Respublikası hökuməti tərəfindən canlandırılmayacaq
  7. دریاچه اورمیه با حکومت جمهوری اسلامی احیاء نمی‌‌شود
  8. И все равно — ашхабадец: Валерию Непомнящему — 80!
  9. "Ось Турции" и "новая эра тюрок": тюркский мир, Турция и Центральная Азия
  10. Кишинев отстранит от должности главу Гагаузии
  11. Турецкая Cengiz Holding будет строить туннель через узбекский перевал Тахтакарача
  12. Proqnozlara görə, Urmiya gölü yayın sonuna qədər tamamilə quruyacaq
  13. В Казахстане отмечают День Абая
  14. ТIигьиржалви шаир
  15. Турция может стать новым центром в энергетике
  16. "Звезда Монголии". Бывшая "шестнадцатая республика СССР" дрейфует на Запад
  17. Sepah emissarının Gürcüstanda din adı altında fəaliyyəti
  18. Как христианство завоевало Рим с помощью простой математики
  19. В Ашхабаде прошел саммит глав Таджикистана, Туркменистана и Узбекистана
  20. На матрице истины ( Продолжение)
  21. Тайваньский вопрос: Токио посылает разнонаправленные сигналы Пекину
  22. Политические манипуляции Армении в Лачинском коридоре
  23. Белуджские сепаратисты столкнулись с проникновением исламских террористов
  24. Американцы устраивают саммит с Японией и Южной Кореей против Китая, России и КНДР
  25. На матрице истины
  26. Узбекистан и Азербайджан создали Высший межгосударственный совет
  27. Туранские пустыни включены в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО
  28. Президент Алиев принял министров тюркских государств
  29. ŞEYX NƏSRULAH MARNEULİDƏ.\ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN C.MƏMMƏDQULUZADƏ
  30. Чем важен визит главы МИД Турции в Ирак
  31. Роскосмос заявил о запуске ракеты со станцией "Луна-25" с космодрома Восточный
  32. 31 Ağustos günü çekilen iki telgraf
  33. К чему стремится Иран, вступая в БРИКС?
  34. Ильхам Алиев рассказал о новой сфере сотрудничества между Азербайджаном и странами Центральной Азии
  35. Карстовые воронки в Турции: причины их возникновения
  36. В Казахстане возрождают редкую породу собак
  37. На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция
  38. На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция (Продолжение)
  39. В столице Татарстана продолжается фестиваль мусульманского кино
  40. Türk-Japon diplomasisinin miladı: Ertuğrul Fırkateyni
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    Sentyabr 2023    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
ГАЛЕРЕЯ