Cəmiyyətimizdə oğlan uşaqlarına verilən qüsurlu tərbiyə və məişət zorakılığı
- 15-05-2023, 20:06
- ЦЕНТР КВАНТОВОГО МЫШЛЕНИЯ
- 0
- 656
“Ailədə cərəyan edən nə varsa ailədə gördüyümüz tərbiyədən və böyüdüyümüz mühitdən asılıdır”. Bu fikirləri tanınmış jurnalist, kvant psixoloqu Gülnara İnanc məişət zorakılığı ilə bağlı problemləri İlxeber.org-a şərh edərkən deyib.
Kvant psixoloqunun fikrincə, əgər uşaq ata-anasının öz valideynlərinə qarşı kobud, hətta fiziki güc tətbiq edərək davranmasının şahididirsə, əvvəlcə eyni davranışı özündən zəiflərə (heyvanlara və balaca uşaqlara qarşı) tətbiq edəcək. Böyüdükcə isə valideynləri və öz ailəsindəki xanımına qarşı münasibətdə qəddar olacaq, ən yaxşı halda sərt davranacaq.
“Bu gün bizdə formalaşan əxlaqi dəyərlər və özünüifadə formalarının əsası uşaqlıqdan başlayır. Yalnız aşqar aqressiya deyil, gizli aqressiya da uşaqların gələcəkdə ailədaxili davranışlarını formalaşdırır. Gizli aqressiya emosiyaların gizlədilməsidir və Şərq mühiti, o cümlədən Azərbaycana məxsus bir formatdır. Valideynin hökmranlığı, uşağa danışmaq haqqı belə tanınmayan ailədə gizlin aqressiya daha da dərinləşir və zamanla açıq aqressiyaya çevrilir”-deyə Gülnarə İnanc qeyd edib.
Bundan əlavə, onun sözlərinə görə, cəmiyyətimizdə oğlan uşaqlarına əlahiddə, qızlardan üstün bir tərbiyə verilir. Eyni zamanda, uşaq anasının və uşaqların daim mənəvi-emosional və fiziki təzyiqlərə məruz qalmasının şahidi olarsa, bunu ailə münasibətlərində normal hal kimi qəbul edir.
İkinci halda isə uşaq bu cür rəftara qarşı ediraz edir, anasını, yaxud bacı - qardaşlaırını qorumağa çalışır: “Təcrübəmdə belə bir halla üzləşmişdim. 17 yaşlı oğlan heç nə yadda saxlaya bilmədiyi üçün imtahanlara hazırlaşa bilmirdi. Səbəbini axtaranda məlum oldu ki, o, kiçik yaşlarında dəfələrdə atasının anasını döyməsinin, onun üstünə qışqırmasının şahidi olub. Ondan böyük bacısı anasını müdafiə etməyə çalışıb və təbii ki, özü də döyülüb. Oğlan isə qorxduğundan susub. Bu hadisələr onun özgüvənini sındırmış və həmin hadisələri unutmaq üçün yaddaşını möhürləmişdi. Ancaq bir neçə görüşümüzdən sonra onu artıq tanımaq olmurdu - özünə verdiyi dəyər, özgüvəni, həmçinin yaddaşı güclənmişdi”.