Ethnoglobus » АНТРОПОЛОГИЯ » KAFKAS HALKLARINDAN ÇERKES Ubıhlar: Yerli Azınlık Halklar yolunda

KAFKAS HALKLARINDAN ÇERKES Ubıhlar: Yerli Azınlık Halklar yolunda

image

Ubıhların Yerli Azınlık Halklar listesinde olması veya olmaması. İşte bütün mesele bu!

Bu problem günümüzde güncellik kazandı. Meseleye Kabardey-Balkar Cumhuriyeti yönetimi, Güney Federal Bölge ve Kuzey Kafkasya Federal Bölge cumhuriyetleri başkanları, federal yürütme organları, ülkenin tanınmış araştırma merkezleri el attı. Bu yüzden biz de konuya ilgisiz kalmayacak ve analiz etmeye çalışacağız. Ubıhları ne gibi bir gelecek bekliyor, listede yer alacaklar mı? Ubıhlar kimlerdir sorusunu göz önünde bulundururken Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Araştırma Merkezi Beşeri Bilimler Enstitüsünün bakış açısını dikkate alacağız. Onların sunduğu bilgilere göre, Ubıhlar’ın kendilerini adlandırmaları “Tuahı”, “Ubıh” etnonimi ise Çerkesçe. Dilleri Çerkes-Abaza dil grubu içinde yer alıyor. Atalarının, yazılı kaynaklarca Karadeniz kıyısında antik zamanlardan itibaren Şahe nehrinden Hosta nehrine kadar hatta, Büyük Kafkas sıradağları güney yamacındaki dağlık bölgelerinde (Soçi, Lazarevski ve Adler arasındaki bölge) yaşadığı kaydediliyor.

Komşu Çerkes ve Abaza (Abhaz-Abazin) etnik gruplarıyla ortak bir yaşam formunu paylaştıkları ve çok dilli oldukları ifade ediliyor. Tarihçilere göre Ubıhların çoğu üç dilli idi, Ubıhça, Çerkesçe ve Abazaca konuşuyorlardı. Ubıhlar kendi dillerini, kendi adlandırmalarını, ve etnik kimliklerini Kafkasya savaşları (1763-1864) bitinceye kadar korumayabildi. Son olarak Ubıhlar yok edildi. 1864’de Ubıhlar, liderlerinin kontrolünde, düzenli ve organize biçimde, deniz yoluyla Türkiye’ye gitti. İki hafta içinde tamamı (25-74,5 bin kişi) oraya ulaştı ve ardından hızlı bir şekilde orada asimile olmaya başladılar. Kalan 100 aile Kuban ve Abhazya’daki Çerkes köylerine yerleştirildi. Daha sonra da Kuzey-Batı Kafkasya’nın bütün cumhuriyetlerine dağıldılar.

Bugün, akraba halklar arasında, az sayıdaki Ubıh soyadlarını taşıyan nesiller köklerinin hatırasını korumaya devam ediyorlar. Bunun yansıması da 2010’daki Rusya nüfus sayımı oldu. 33 kişi milliyet hanesine “Ubıh” yazdırdı. (16 kişi Kabardey-Balkar’da, 12 kişi Krasnodar Kray’da, 2 kişi Adıgey’de, 2 kişi Moskova’da, 1 kişi Stavropol Kray’da). Bu arada 2002’deki nüfus sayımında sadece bir Rusya Federasyonu vatandaşının milliyetini Ubıh olarak gösterdiğini belirtmek gerekir. 1926 sayımında kendisini Ubıh olarak adlandıranlar sadece 9 kişi idi.

Rusya İstatistik Kurumu bilgilerine göre, son nüfus sayımındaki Ubıhlar, Adıgeyce [Resmi adlandırma ile Çerkesçe’nin Batı lehçesi] (8 kişi), Çerkesçe [Resmi adlandırmayla Karaçay-Çerkes’te kullanılan Çerkesçe] (2 kişi), İngilizce (4 kişi), Ermenice (1 kişi), Yunanca (1 kişi), Kabardeyce [Çerkesçe’nin Doğu lehçesi] (14 kişi), Almanca (1 kişi), Lehçe (1 kişi), Rusça (31 kişi), Türkçe (2 kişi) gibi farklı dillere sahip olduklarını belirttiler.

Ubıhça konuşan olmamasına rağmen (1992’den beri “ölü” dil) dilleri dil bilimcilerin çabaları ile korundu. V. Tomaşek, A. Dirr, G. Dumezil, M. Kumahov, S. Starostin Ubıhça ile ilgilenen dilbilimcilerden bazıları. 1928’de A. Dirr tarafından hazırlanmış olan Ubıh alfabesi ve gramerinin kullanım tecrübesi var. Alfabede 84 ünsüz, –bunların dördü sadece yabancı dillerden gelen kelimelerde kullanıldı– ve sadece iki ünlü bulunuyor: uzun “a” ve kısa “a”. Abaza yazar Bagrat Şinkuba’nın, 1960’ların sonu, 70’lerin başında Ubıhça konuşan son kişiyle görüşmesini anlattığı “Son Ubıh” adlı ilginç kitabı dikkat çekiyor. Muhtemelen, bu kişi Türkiye’de yaşayan Tevfik Esenç’di ve kendisi 1992’de öldü.

Şu anda Kabardey-Balkar Cumhuriyetinde, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Adıgey, Abhazya, Krasnodar, Stavropol Kray ve Türkiye’de yaşayan dört akraba sülaleyi birleştiren Ubıh Berzek Vakfı adlı bir vakıf var. Bunlar: Kabardey-Balkar (70 kişi) ve Türkiye’deki (140 kişi) Berzekov (Berzek)*; Adıgey, Krasnodar Kray ve Türkiye’deki (500’den fazla kişi) Berzegov (Burzeg); Karaçay-Çerkes’teki (800’den fazla) Kişmahov; Abhazyada’ki (400’den fazla kişi) Kişmariya (Kişmaria) sülaleleri.

Kabardey-Balkar Parlamentosu milletvekili Muayed Dadov “Kabardey-Balkar Beşeri Bilimler Araştırma Enstitüsü bilim adamları, Ubıhların ayrı bir etnik topluluk olarak yeniden entegrasyonunun olumlu bir süreç olduğunu belirtiyor. Etnik grubun RF Yerli Azınlık Halklar Listesine dahil edilmesi, yeniden canlanmasına yardımcı olacak” düşüncesinde.

Kabardey-Balkar Cumhuriyeti yönetiminin Ubıhların Rusya Federasyonu Yerli Azınlık Halklar Listesine dahil edilmesi konusundaki yaklaşımı kesinlikle olumlu. Kabardey-Balkar Cumhuriyetinin yaklaşımına göre, listeye alınmaları beraberinde hiç bir siyasi ve maddi zorluk yaratmayacak. Adıgey Cumhuriyeti Parlamentosu da aynı yaklaşımı paylaşıyor ve söz konusu listeye dahil edilmelerinin kimliklerinin canlanışına yardımcı olacağına inanıyor. Moskova hükümetinin Kafkasya Bakanlığı da aynı kanaati paylaşıyor.

Fakat Ubıhların tarihsel yurdunu kapsayan Krasnodar Kray yönetiminin bakış açısı daha farklı. Ubıh topraklarının son derece değerli bir turizm şehri (Soçi) olması onları endişelendiriyor ve bu bölgenin tarihsel olarak Ubıhlara ait oluşunu tartışmalı bir tez olarak görüyorlar. Ubıhların Yerli Azınlık Halklar Listesine dahil edilmesi, 30 Nisan 1999 tarihli 82 nolu Federal Kanunun verdiği “yerli azınlık halkların haklarının garantisi” bağlamında ait oldukları yerlere topluca yerleşmeleri ve masrafların Krasnodar Kray bütçesinden sağlanması zorunluluğunu beraberinde getirebilir. Bu yüzden şu anda bu konunun görüşülmesi için erken olduğuna karar verdiler. Rusya Bilimler Akademisi Rusya Tarih Enstitüsü de Ubıhların çok dağılmış halde olmasının 82 nolu federal kanunun öngördüğü önlemlerin hayata geçirilmesine engel olacağını düşünüyor. Rusya Bilimler Akademisi Mikluho-Maklaya Etnoloji ve Antropoloji Enstitüsü de aynı safta yer alıyor ve Ubıhların Yerli Azınlık Halklar Listesine dahil edilmesi halinde Ubıhlara yönelik devlet garantisinin uygulanmasının, Kabardey-Balkar’da bir köyde bir tek Ubıh yaşadığı için mümkün olmadığını düşünüyor. Rusya Bilimler Akademisi Antropoloji ve Etnoloji Müzesi (Kunstkamera) ise şu anda Kafkasya cumhuriyetlerinde ve Abhazya’da soyadlarına dayanarak kendilerini Ubıhlarla bağlantılandıranların sadece bireyler olduğundan hareketle Ubıhların listeye dahil edilmesinin mümkün olmadığını savunuyor.

Yaklaşımlardaki uyuşmazlık ve farklı bakış açıları şimdilik Ubıhların Rusya Federasyonu Yeni Azınlık Halklar Listesine dahil edilmesine imkan vermiyor. Belki zamanla bu mesele çözülür.

(*) Tanınmış Fransız dilbilimci, araştırmacı G. Dumezil, 1975’de Ubıhlarla ilgili Paris Üniversitesince yayınlanan kitabında Berzek (Berzeg) sülalesinden bahsetti. Kazım Berzeg, Berzek soyunun tarihini, Mustafa Nevzat Pısak’ın anlatımına dayanarak kaydetti. Çeşitli anlatılara göre, yaklaşık 1500 yıl önce iki prens ailesi vardı, aralarında kıyasıya bir düşmanlık vardı. Nihayetinde bu iki aile karşı tarafın tüm erkeklerini yok etti. Sadece güçsüz yaşlılar ve genç kadınlar kaldı, içlerinden biri de hamile idi. Kazanan prens ailesi, eğer çocuk erkek olursa onu da öldürmeye karar verdi. Bu kadının oğlu oldu, annenin yakınları onu kaçırdı ve ot şiltenin içinde büyüttü, yabancı gözlerden uzak tuttu. Böylece hayatını kurtardılar, ardından anlamı bilinmeyen Berzek ismini verdiler. Onun oğulları oldu: Emin, Degu, Babuk ve Kanbulat. Soyadının dört kolunun başını onlar oluşturdu. Öyle ki günümüz araştırmalarında Berzeklere ait dört sülale damgası biliniyor. Böylece, Berzek sülalesi Kuzey Batı Kafkasya’daki en köklü soylardan biri olmuş oluyor. (Ubıhlar, Özgürlük Adına Yaşayanlar; M. Hafizova. http://www.natpressru.info/index.php?newsid=9214)

Kaynak: Kavkazavoved
Çeviri: Ajans Kafkas

Yazan: Anton Bredihin / TURKİSHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER

Ubıhlar – Turkish Forum (turkishnews.com)

ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
12:07В Азербайджане издана книга «Грузинский язык»11:33Azərbaycanda “Gürcü dili” kitabı nəşr olunub.18:49Израиль расценивает иранских азербайджанцев как своих союзников13:56Росток надежды20:36Израиль делает ставку на протестное настроение иранцев и на Рза Шаха Пехлеви14:15Güneş olmak istiyorum ,anne09:25ترک ها در احادیث پیامبر21:31İranın əsas elita dayağı erroziyaya uğrayır19:38По следам культурного наследия: стратегия Турции в отношении исторических артефактов18:29Трехсторонняя встреча Турция-Россия-Украина, направленная на прекращение российско-украинской войны завершилась17:05Prezidentlərin Laçın görüşü geosiyasi start nöqtəsidir09:24VƏHY TƏHKİYƏÇİSİNİN MÜƏLLİF “BİZ”İ09:08Каково значение Будапештской декларации ОТГ для ТРСК?20:04Bakıda “Əvəsor” folklor qrupunun 60 illiyinə həsr olunan “Talış folkloru konserti” keçirilib19:45В Стамбуле стартовал VII Фестиваль культуры этноспорта15:08Tehran hakimiyyəti təbrizlilərin çempionluğundan niyə təşvişə düşüb?14:15وقتی فوتبال هویت می‌شود؛ از تبریز تا مرکز13:35Traktor SC İran sistemini alt-üst edib tarixi çempionluğu qazandı13:26Tractor SC complete journey to upset Iran’s establishment and claim historic title07:36Günəş olmaq istəyirəm, ay ana, yaxud, arzular necə həyata keçir20:01İRANDA DEPUTATLAR NİYƏ TEZ-TEZ İMPİÇMENTƏ ƏL ATIRLAR17:22می‌خواهم خورشید باشم، مادر.17:13خلاقیت از بعد مادی و معنوی09:59HEYDƏR ƏLİYEV - MİLLİ MƏDƏNİYYƏT TARİXİMİZ16:23Сохранение уникальности каждого народа и содействие их диалогу через ознакомление с другими культурами и изучение их языка.18:20Карты в различных проекциях могут искажать восприятие мира, или Гренляндия меньше ,чем на карте19:18Про диктат родителей в Азербайджане20:41Изобретение караимов20:27Современные евреи-тюркофоны: караимы Крыма и Восточной Европы.20:09Rəsul Həmzətovun "Qorxuram"--"Tarsedəm" şeri talış dilində16:58Регионализация в Европе: трансформация «Инициативы трех морей»11:14АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ МЕНТАЛЬНОСТЬ: ОТ ЛИБЕРАЛИЗМА ДО КОНСЕРВАТИЗМА10:47Acıdan "zevk” alanlar16:03İran-ABŞ danışıqlarının üçüncü raundu Maskatda başa çatıb; Tehran danışıqların ciddiliyini vurğulayır15:59İki iranlı-israilli ekspert: Bəndər-Rəcai partlayışları İran rejimini ciddi şəkildə zəiflətdi15:43İranın dəniz ticarətinin onurğa sütunu qırılıb15:36Bəndər Abbasdakı partlayışların mənşəyi: “New York Times”-ın xəbəri və İran Müdafiə Nazirliyinin bəyanatı13:14REİNKARNASIYA VƏ KABBALA13:01Səməd Vurğun "Qəhrəmanın ölümü " _ "Qəhrəmani maq" şeri talış dilində06:51Nizami Gəncəvinin “Sənsiz” qəzəli talış dilində-“Be tı”16:21محمودی: هواداران تراکتور در دنیا بی‌همتا هستند/ ورزشگاه یادگار امام، بهشت فوتبال است18:29Армейский раввин и выжившие узники08:27Отношения Азербайджана и ТРСК: история и перспективы развития15:19Парфянское царство – государство иранцев-зороастрийцев в Иране и Центральной Азии11:45کسانی که از رنج "لذت می برند"18:25Orucun sosiologiyası: onlayn sorğunun statistik təhlili14:07Savaşsonrası psixoloji problemləri cəmiyyət birgə aşmalıdır15:26Təbrizdə Beşinci Milli Muğam Musiqi Festivalı keçirilib17:04Согдийцы и хорезмийцы - иранские оседлые народы доисламской Центральной Азии14:32Детские воспоминания о праздниках: евреи и славяне о Песахе14:12Xamneinin istefası üçün ictimai tələb artır20:22İranda Azərbaycan əleyhinə mövqelər davam edir12:08GENETİK İRQÇİLİK VƏ AŞIRI MİLLƏTÇİLİK10:59Dərddən "ləzzət" alanlar19:22Сумаляк — главное блюдо Новруза в Узбекистане12:16Urmidə nələr baş verib19:37Дорога слез. Ассирийцы и их эмиграция в XIX-XXI вв.13:02Нишалда - популярный десерт на Рамазан в Узбекистане15:21კვანტური ცნობიერების თეორია და კვანტური ფსიქოლოგია19:51Место встречи – бакинский бульвар19:41Кто такая Латифа аш-Шараа — первая леди Сирии?19:54Несторианское христианство и его распространение в Центральной и Внутренней Азии в эпоху Средневековья14:40İran Azərbaycanın dövlətçiliyini inkar edir15:41Интервью первого квантового психолога Азербайджана сайту Lent.az.18:20PEZEŞKİYAN HÖKUMƏTİ PREZİDENTİN ÖZ VƏDİNƏ ƏMƏL ETMƏSİNƏ İCAZƏ VERMƏDİ?18:49Достигнуто соглашение между BOTAŞ и Туркменгаз о поставках туркменского газа в Турцию18:38İransayağı obyektivlik11:39Позиция Трампа повысит роль Турции в вопросе укрепления обороны в Европе17:55МЕНДЕЛЕЕВ И БАКИНСКАЯ НЕФТЬ17:39İranın millətçi dini rejimi18:34Бакуда Каюм Насыйриның тууына 200 ел тулуга багышланган әдәби-музыкаль кичә узды18:17Манихейство и его распространение среди тюрок17:20Военное дело Улуса Джучи (Золотой Орды)14:35Эссе к статье каббалиста Рабаша «Пойдем к Фараону-2»17:48İRAN MÜXALİFƏTİ VƏ TRAMP13:46Общение с иранцем идентична игре в шахматы10:40چرا پول نداریم؟09:46گلنارا اینانج اولین روانشناس کوانتومی آذربایجان با Lent.az صحبت کرد: برای ثروتمند شدن باید از بعد سوم خارج شوید.09:38افکار و سندرم خستگی مزمن16:20KİBALİON - MİSİR VƏ YUNAN HERMETİK FƏLSƏFƏSİ: ÜÇ TƏŞƏBBÜS16:07Məntiqsiz Iran ,yaxud “ÖRTÜLÜ MƏDƏNİYYƏT”14:56Империя Юань – Монгольская империя Внутренней Азии и Китая17:48Azerbaycan'ın ilk KUANTUM PSİKOLOĞU Gülnara İnanç Lent.az -a konuştu :Kuantum psikolojisinde insan zihniyle değil, ruhuyla, ruhun ilettiği bilgilerle çalışır.11:10ƏRƏB ŞƏRQİNDƏN MƏRKƏZİ ASİYAYA VURNUXAN İRAN13:18کعبه قلب خمینی12:57TEHRANDA TERROR18:16Договор России и Ирана закрепил, что делать сторонам в случае агрессии (полный текст Договора)10:44İRAN BAŞINA HARANIN DAŞINI SALSIN?12:012023-cü ildə Bəşər Əsəd İran prezidenti İbrahim Rəisini təmtəraqla qəbul etmək istəməyib11:51İnsanlar niyə pirlərə gedir11:59Монгольская средневековая письменная культура08:56Герои летописей и «Слово о полке Игоревом»: Династия Шаруканидов.19:24Uşaq adlarında dünyəviləşmə tendensiyası?17:43Humeyni'nin şiirlerinde tasavvufi motifler09:14MANTRA MEDİTASİYA.16:00О ПЕРСПЕКТИВАХ РАЗВИТИЯ ТЮРКСКОГО МИРА12:09Ərzin əşrəfi Naxçıvan (4-cü hissə)12:05Ərzin əşrəfi Naxçıvan (3-cü hissə)10:10Начался прием заявок на участие в конкурсах TEKNOFEST-2025 в ТРСК21:26«Разложение мозга»: как избежать негативного воздействия соцсетей?12:40Ərzin əşrəfi Naxçıvan (2-ci hissə)11:4912 ölkənin hüquqşünasları Bakıda: Cinayət hüququ müzakirə olundu11:00Ərzin əşrəfi Naxçıvan (1-ci hissə)15:25“Kinomexanikin qayıdışı” (“Kinomexaniki oqardemon”): Talış dilində dünya səviyyəli ilk bədii-sənədli filmin sehrli aləmi...10:58Yalan-palan İran12:50Азәрбайҗан тарихчысы Бакудагы беренче татар актрисалары турында: Аларга янаулар булган20:22Влияние Турции на переходный процесс в Сирии15:27Hicabsız İran10:27Как будет формироваться новый период в Сирии после Асада?20:17Iranda hicabı cərimələrlə "sevdirmək" istəyirlər17:26Nizip Ticarət Palatasına üzv iş adamlarından ibarət nümayəndə heyəti Azərbaycan-Türkiyə İş Adamları Birliyinin qonağı olub.16:57Лиля Брик- муза Владимира Маяковского17:03PEZEŞKİYANIN 1001 DƏRDİ VƏ EHTİMALLAR13:49Hz. İsa (ona salam olsun) nə üçün atasız doğulub?14:53КУШАНСКОЕ ЦАРСТВО – БУДДИСТСКАЯ ИМПЕРИЯ ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ И ИНДИИ17:56İranda yaşayan xalqlar dövlətçiliyə təhdididirmi?10:40Pezeşkiyanın hicab problemləri10:03İRANDA FUNDAMENTALİSTLƏR GÜCLƏRİNİ GÖSTƏRİRLƏR14:24TÜRK DÜNYASI VƏ BƏHAİ DİNİ08:51KKTC, TDT Sivil Koruma Mekanizması’nda tam üyelik hakkı kazandı08:32Bahçeli: Türkiye, Azerbaycan ve KKTC’nin ortak alfabeye hazır olması Türk birliğinin müjdesidir17:14Кимакский каганат – кочевая империя Центральной Азии11:51İRAN PREZİDENTİNİN İLK GERİ ADDIMI20:39Dünya xalqları irqindən və dinidən asılı olmayaraq bir səmavi Mənbədən ilham alır17:59Кто определит итог выборов президента США: лобби или "колеблющиеся" штаты?13:57Мискинджа - Мискискар19:46В Туркменистане широко отметили Праздник туркменского алабая12:17Azərbaycanda xristian olmaq17:57Запреты у кыпчаков.16:57Амбициозный проект Илона Маска Starship: на пути к космическим путешествиям будущего18:01Тибет и Великая Степь в XIII-XX вв.15:17کمال17:40ЕС ввел санкции против представителей властей АТО Гагаузия12:11Dilənçiliyin sosiologiyasına dair qeydlər: ilahi təhdid və mənəvi terror11:59امام علی (ع)14:36В Баку подключились к международной акции "Диктант на лезгинском языке"13:35Geyim və əxlaq haqqında19:37Глава МИ-5 заявил о росте угроз со стороны России и Ирана17:17İranın "Mehestan" partiyası Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı planlarının qarşısını almaq üçün qəti addımlar atmağa çağırır14:09“Azərbaycan İranın başıdır, baş gedəndə bədən də gedər... General Şadan”09:48İran dini, yaxud dünyəvi dövlət olmasından asılı olmayaraq etnik və dini əyləci əlində saxlayacaq.16:32Организация тюркских государств: 15 лет единства и прогресса20:05Авраам Шмулевич: Иран не в состоянии нанести серьезный удар по Израилю18:38Azərbaycanda Roş Ha Şana bayramı ərəfəsində yeni yəhudi təqvimi dərc olunub15:17Расул Гьамзатова икрам авунай15:08XIX əsr ləzgi ədəbiyyatının məramı13:02Уйгурское национальное движение и Китай в ХХ веке15:32Белорусский народный праздник урожая "Багач" отпраздновали в музее Янки Купалы в Вязынке15:00Многовековая традиция: узбекский плов14:01Etnik kimliyi müəyyənləşdirən DNA nəticələri reinkarnasiya fəlsəfəsinin maddi təzahürüdür.12:59İmam Ali (a.s.) : " ...Sizinle savaşanlarla savaşın."18:24НОГАЙЦЫ В XV-XVIII ВВ.20:11İMAMQULUKƏND11:32Геенна изначально приготовлена не для людей, а для дьявола и его последователей – падших ангелов10:50Cəhənnəm əvvəlcə insanlar üçün deyil, şeytan və onun ardıcılları — yəni düşmüş mələklər üçün hazırlanıb17:41PARA NASIL CEZBEDİLİR?17:34САМОУНИЧТОЖЕНИЕ И БОЛЕЗНЬ19:59İran dövlətinin Bəhai icmasını zəiflətmək və məhv etmək siyasəti davam edir18:05Результаты ДНК и реинкарнация17:57В Турции найдена цилиндрическая печать возрастом около 4 тыс. лет17:00Архаизм Талибана: куда уходят корни одиозного отношения к женщинам в Афганистане22:14Митрополия Молдовы - о паломничестве священников в Россию: У них не было политических целей12:06KUANTUM BİLİNCİ TEORİSİ, AŞKINLIK, KUANTUM PSİKOLOJİSİ VE KURAN AYETLERI11:27"Sionist İsrail və Şeytan Amerika" İranı necə xilas etdi?17:43Ata Atun İngiliz Arşivlerinde Kıprısla İlgili Neler Buldu14:47Сборная Казахстана по кокпару начала первые тренировки на стадионе Игр кочевников в Астане12:04Tbilisidə Qafqaz Kürdlərinin I Beynəlxalq Elmi-Praktiki Konfransı baş tutub.20:29Нафталиевы и Шамиловы — первые горско-еврейские поселенцы Кабарды15:37В Ташкенте состоялась встреча президентов Азербайджана и Узбекистана с представителями деловых кругов двух стран15:27От Еленендорфа до Гейгёля18:11"BİRİNCİ və İKİNCİ" XOŞBƏXTLİK yaxud UTANCAQLIĞIN FƏLSƏFƏSİ!16:08Азербайджан и Казахстан проводят совместные учения «Алтын кыран-2024»21:43Проанализированы возможности Каракалпакстана и определены дальнейшие задачи17:27Погромы в Британии стали итогом исламофобской пропаганды21:04Период Яхьи Синвара в сопротивлении19:32КЕМ БЫЛИ ДИ И ЖУНЫ? Внутренняя Азия и Южная Сибирь от пришествия индоевропейцев до империи Хунну19:42Кыргызские женщины сохраняют традицию головного убора «элечек»20:43Президенты стран Центральной Азии на встрече в Астане выступили за продвижение общих интересов20:03Итоги выступления спортсменов из Центральной Азии на Олимпиаде — 202415:03В Баку отметили День Абая - Bakıda Abay Günü qeyd olunub14:55Бакуда Абай күні аталып өтті15:19СЛАВЯНЕ В ДЕШТ-И КЫПЧАКЕ19:07Великобритания сосредоточилась на защите Израиля военным присутствием в Средиземноморье и на Ближнем Востоке11:41Azərbaycanda etnik talışlar türkdilli toplumda özünü necə hiss edir15:05تئوری آگاهی کوانتومی، استعلایی ، روانشناسی کوانتومی و آیات قرآن14:50ТОТЕМЫ У КЫПЧАКОВ11:38Азербайджанские ковры в Музее Ислама, в Иерусалиме15:00Чем обернется для региона убийство лидера ХАМАС?10:49Исчезнувшие народы. Авары10:29Как будет формироваться внешняя политика Ирана в эпоху Пезешкиана?14:05ЭТНИЧЕСКАЯ СТРУКТУРА ВОЖДЕСТВ «ЛУКОМОРСКИХ КЫПЧАКОВ»11:19«Йаум Азым» – День Великий14:35Qasım Qasımzadənin ədəbi-elmi portreti16:02MULTİKULTURALİZM MƏRKƏZİNDƏ “AZƏRBAYCANDA YAŞAYAN TATLARIN ETNO-KONFESSİONAL TARİXİ” MÖVZUSUNDA TƏDBİR KEÇİRİLİB15:37А.Клесов: Древние арии - кто они были и откуда?12:33В Монголии проходит VII Международный фестиваль исполнителей на Морин Хууре15:09Исторические традиции кыргызского народа: «Кыргызское кочевье»14:47Pulu necə cəlb etməli və saxlamalı?14:33MÜKEMMELLİK13:16От кыпчаков к казахам. Политическая история Восточного Дешт-и-Кыпчака в XIII – начале XVI в.
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. Сохранение уникальности каждого народа и содействие их диалогу через ознакомление с другими культурами и изучение их языка.
  2. АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ МЕНТАЛЬНОСТЬ: ОТ ЛИБЕРАЛИЗМА ДО КОНСЕРВАТИЗМА
  3. Bakıda “Əvəsor” folklor qrupunun 60 illiyinə həsr olunan “Talış folkloru konserti” keçirilib
  4. Tractor SC complete journey to upset Iran’s establishment and claim historic title
  5. Парфянское царство – государство иранцев-зороастрийцев в Иране и Центральной Азии
  6. Bəndər Abbasdakı partlayışların mənşəyi: “New York Times”-ın xəbəri və İran Müdafiə Nazirliyinin bəyanatı
  7. İran-ABŞ danışıqlarının üçüncü raundu Maskatda başa çatıb; Tehran danışıqların ciddiliyini vurğulayır
  8. Регионализация в Европе: трансформация «Инициативы трех морей»
  9. HEYDƏR ƏLİYEV - MİLLİ MƏDƏNİYYƏT TARİXİMİZ
  10. Про диктат родителей в Азербайджане
  11. REİNKARNASIYA VƏ KABBALA
  12. Acıdan "zevk” alanlar
  13. Современные евреи-тюркофоны: караимы Крыма и Восточной Европы.
  14. Traktor SC İran sistemini alt-üst edib tarixi çempionluğu qazandı
  15. Səməd Vurğun "Qəhrəmanın ölümü " _ "Qəhrəmani maq" şeri talış dilində
  16. Отношения Азербайджана и ТРСК: история и перспективы развития
  17. محمودی: هواداران تراکتور در دنیا بی‌همتا هستند/ ورزشگاه یادگار امام، بهشت فوتبال است
  18. Nizami Gəncəvinin “Sənsiz” qəzəli talış dilində-“Be tı”
  19. Günəş olmaq istəyirəm, ay ana, yaxud, arzular necə həyata keçir
  20. Армейский раввин и выжившие узники
  21. Карты в различных проекциях могут искажать восприятие мира, или Гренляндия меньше ,чем на карте
  22. می‌خواهم خورشید باشم، مادر.
  23. Изобретение караимов
  24. İranın dəniz ticarətinin onurğa sütunu qırılıb
  25. Güneş olmak istiyorum ,anne
  26. Rəsul Həmzətovun "Qorxuram"--"Tarsedəm" şeri talış dilində
  27. VƏHY TƏHKİYƏÇİSİNİN MÜƏLLİF “BİZ”İ
  28. Tehran hakimiyyəti təbrizlilərin çempionluğundan niyə təşvişə düşüb?
  29. İRANDA DEPUTATLAR NİYƏ TEZ-TEZ İMPİÇMENTƏ ƏL ATIRLAR
  30. İki iranlı-israilli ekspert: Bəndər-Rəcai partlayışları İran rejimini ciddi şəkildə zəiflətdi
  31. وقتی فوتبال هویت می‌شود؛ از تبریز تا مرکز
  32. Трехсторонняя встреча Турция-Россия-Украина, направленная на прекращение российско-украинской войны завершилась
  33. Каково значение Будапештской декларации ОТГ для ТРСК?
  34. В Стамбуле стартовал VII Фестиваль культуры этноспорта
  35. Израиль делает ставку на протестное настроение иранцев и на Рза Шаха Пехлеви
  36. Израиль расценивает иранских азербайджанцев как своих союзников
  37. خلاقیت از بعد مادی و معنوی
  38. Prezidentlərin Laçın görüşü geosiyasi start nöqtəsidir
  39. По следам культурного наследия: стратегия Турции в отношении исторических артефактов
  40. В Азербайджане издана книга «Грузинский язык»
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    İyun 2025    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30 
ГАЛЕРЕЯ