Ethnoglobus » ЭТНОПОЛИТИКА » AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MULTİKULTURALİZM SİYASƏTİNİN NÜMUNƏSİ KİMİ

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MULTİKULTURALİZM SİYASƏTİNİN NÜMUNƏSİ KİMİ

image

Kərimova Nurəngiz Əli

                                                                                                      Bakı Slavyan Universiteti

                                                                                                       Filologiya fakültəsi

“Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Bakı Slavyan Universitetində 4-5 may 2023-cü il tarixlərində keçirilən Ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş “Azərbaycanşünaslığın aktual məsələləri (tədqiqat, elmi diskurs və beynəlmiləlləşmə) adlı beynəlxalq elmi konfransın materialı.

 

                                                                                                       

Açar sözlər: multikulturalizm,  tolerantlıq,   milli azlıqlar,   adət-ənənələr,  beynəlxalq sənədlər,   multikultural model,   konvensiya, demokratiya.

Key words:    multikulturalism,  tolerance,  ethnic minorities, traditions, international documents, multicultural models,   convention, democracy.  

Ключевые слова: мультикультурализм,   толерантность,  национальные меньшинства,  обычаи и традиции, международные документы,   мультикультуральная  модель,  конвенция, демократия.

“Multikulturalizm”   termini   nisbətən  yeni məfhum olmasına baxmayaraq   son illər bütün dünyada  geniş yayılıb   və   ciddi şəkildə  müzakirə olunur.  Multikulturalizm  müasir dünyanda   tolerantlığın  mühüm   aspektlərindən biridir  və  fərqli   mədəniyyətlərin kütləvi ümumbəşəri mədəniyyətinin   əsas axınına qarşılıqlı şəkildə  nüfuz   etməsi, qarşılıqlı zənginləşməsi və inkişafı məqsədilə paralel mövcud olmasından ibarətdir.

Multikulturalizm mədəni plüralizmi nəzərdə tutan və  onun inkişafına təkan verən  məqsədyönlü siyasətdir.  Həmin siyasət  insanların etnik, irqi və dini fərqlərindən asılı olmayaraq istənilən ölkənin bütün əhalisinin hüquqlarına hörmətə  əsaslanır. Multikultural cəmiyyətdə ölkənin bütün vətəndaşları öz mədəniyyətinin, dilinin, adət-ənənələrinin, etnik və dini dəyərlərinin inkişafında bərabər hüquqlara malikdir.  Multikultural cəmiyyətdə milli məktəblər açılır, milli dildə qəzet və jurnallar nəşr olunur. (1,47) Ümumiyyətlə, multikulturalizm prinsipləri təkcə siyasi elita tərəfindən deyil, xalqın  sıravi nümayəndəli  tərəfindən də geniş şəkildə dəstəklənir. Multikulturalizmin nəzəri əsasını liberalizm, xüsusən də onun azadlıq, bərabərlik və qardaşlıq kimi dəyərləri təşkil  edir. Multikultural cəmiyyət liberal cəmiyyətdir ki, burada təkcə sosial ədalətsizliyi deyil, həm də irqçiliklə əlaqəli ədalətsizliyi   ləğv   etmək mümkün olmuşdur. Lakin sırf  liberalizmdən fərqli olaraq multikulturalizm ayrı-ayrı fərdlərin deyil, etnik və mədəni qrupların da hüquqlarını  qoruyur. Multikultural cəmiyyətin formalaşması və inkişafı prosesi tarixi inkişafın xüsusiyyətləri ilə və  həmçinin sosial amillərlə müəyyən edilir. Qeyd edək ki, multikultural cəmiyyətin formalaşmasında və inkişafında cəmiyyətin malik olduğu  demokratiya ənənələri  əsas rol oynayır. İlk multikulturalist cəmiyyətlər    Qərbi Avropa və Şimali Amerikanın demokratik hissələrində   formalaşmışdı. Bu bölgələrdə tolerantlığın, əxlaqın, demokratiyanın yüksək səviyyədə olması multikulturalizm ideyalarının yayılması üçün gözəl şərait yaratmışdı. Göstəriliən  amilləri   nəzərə alaraq qeyd edək ki, regionların tarixi inkişafındakı fərqlərə uyğun olaraq multikulturalizmin də müxtəlif modelləri mövcuddur. Həmin  spesifik modellər arasında Amerika, İsveç, Avstraliya və Kanada modellərini qeyd edilməlidir.  Məsələn, multikulturalizmin Amerikan modeli. XX əsrin 60-cı illərinin ortalarına qədər  ABŞ anqlo-saksonlardan (Amerika  əhalisinin etno-mədəni bazası) və mühacirlərdən ibarət olan  bir cəmiyyət idi. Bu  cəmiyyətdə anqlosakslar hakim mövqeyə malik idi. Zaman keçdikcə ABŞda vəziyyət tamamilə dəyişdi və formalaşmaqda olan multikulturalizm ideologiyası 2 mühüm qanunun - 1964-cü il "Mülki Hüquqlar Aktı" və 1965-ci il Qoa "İmmiqrasiya Aktı"nın qəbul edilməsi ilə ölkədə bərqərar oldu. Birinci qanun anqlosakson  amilini “zəiflətdi” və millətlərin bərabərliyini təmin etdi, ikinci qanun  isə ölkəyə immiqrasiyanı  fəallaşdırdı. Hal-hazırda  ABŞ-ın multikulturalist siyasəti bir tərəfdən  ABŞ cəmiyyətinin bütün dəyərlərinin immiqrantlar tərəfindən qəbul edilməsini,   digər tərəfdən     ABŞ cəmiyyətində   multikulturalizmin  hüquqi mexanizmlərinin formalaşmasını  nəzərdə tutur. İsveç multikulturalizm modeli. İsveç  multikulturalizm modeli  mədəni müxtəlifliyin qorunmasına yönəlmiş siyasətin idarə edilməsində dövlətin fəal roluna əsaslanır. İsveçdə dövlətin  bu cür fəallığı   güclü   siyasi mövqeyə malik olan Sosial Demokrat Partiyasının hakimiyyəti ilə bağlıdır. 1976-cı ildə İsveç hökuməti əcnəbilərə səs vermək  hüququnu verdi, “İmmiqrasiya Qanunu” (1997)  isə İsveçi multikultural cəmiyyət kimi müəyyən etdi. İsveçin multikultural siyasətinin əsas istiqamətləri dil və təhsil strategiyasında özünü  nümayiş  etdirir. Həmin  strategiyalar immiqrantları İsveç dilini və ana dillərini öyrənməyi təşviq etmək məqsədi daşıyır. İsveç dövləti mədəni müxtəlifliyi bir  reallıq   hesab edir    və    həmin müxtəlifliyi həm hüquqi həm  mənəvi cəhətdən qorunmasını  təmin edir. Multikulturalizmin Avstraliya modeli. Avstrliyada multikulturalizm   siyasəti        bir neçə  mərhələ üzrə inkişaf edib.  Belə ki, 1901-ci ildə Avstraliyada qəbul edilən “İmmiqrasiya  haqqında qanun” izolyasionizm (təcrid edilmə) siyasətini idarə etmək üçün hakim elitanı inzibati əsaslarla təmin etdi. Sonralar  yeni  qanunvericilik sənədlərinin-“Vətəndaşlıq haqqında Qanun” (1948-ci il, düzəlişlərlə); "Miqrasiya haqqında Qanun" (1958, əlavə və dəyişikliklərlə); "Əcnəbilər haqqında Qanun" (1984, düzəlişlərlə) və "Viza Rejimi haqqında Qanun" (1997, düzəlişlərlə) qəbul  edilməsi   nəticəsində vəziyyət   dəyişməyə başladı. Onu da qeyd   etmək lazımdır ki, “multikulturalizm” termininin siyasi leksikona daxil edilməsi Avstraliyanın miqrasiya naziri A. Kreysbinin (1970) adı ilə bağlıdır. A.Kreysbi həqiqətən də anglo-sakson əhalisi ilə “yeni avstraliyalılar” arasındakı ziddiyyəti aradan qaldırmaq üçün çox  böyük işlər    görmüşdü. 1979-cu ildə    “Avstraliya Mədəni Müxtəliflik Problemləri İnstitutu”, 1987-ci ildə  isə    “Multikulturalizm Məsələləri Komitəsi” yarandı. Bu  faktlar   Avstraliya dövlətinin immiqrasiya siyasətinin  irqçilikdən multikulturalizmə doğru uğurlu inkişafında rolunun nə qədər əhəmiyyətli olduğunu göstərir. Multikulturalizmin Kanada modeli. Kanadada multikultural cəmiyyətin formalaşması 1960-cı illərdə başlamışdı. Kanada dövləti əhalinin irqi, etnik və dini müxtəlifliyinə  daim  hörmətlə və həssaslıqla yanaşdığına görə bu  cəhət Kanada cəmiyyətinin   milli xüsusiyyətlərinin birinə çevrildi.   Multikulturalizm Kanada Azadlıq və Hüquqlar Xartiyasının 27-ci bəndi ilə   təmin olunur. ABŞ və Avstraliyadan fərqli olaraq, Kanadada dominant əhali tərəfindən etnik qrupların kobud şəkildə assimilyasiya  olunması heç vaxt   müşahidə olunmayıb. Kanada çoxdilli ölkədir və burada etnik icmaların bütün üzvlərinin öz ana dilində danışmaq və  təhsil    almaq hüququ var. Bunun    nəticəsində Kanadanın etnik azlıqları öz mədəni kimliyini  qoruyub saxlayırlar.  Bu baxımdan Azərbaycan həmçinin  təkcə Qafqazda  deyil, hətta dünya miqyasında  multikulturalizmin  əyani   və   son dərəcə   müsbət     nümunəsi kimi  qiymətləndiriliə  bilər. (3, 112)  Hal-hazırda multikulturalizmin  məxsusi  Azərbaycan modeli  mövcuddur. Bu fikri təsdiq etmək üçün  multikulturalizmin  dəqiq tərifi verilməlidir. “Multikulturalizm” ilk növbədə, bir ölkədə fərqli   mədəniyyətlər arasında qarşılıqlı əlaqənin müəyyən  səviyyəsinə, “ yüksək keyfiyyətinə” nail olmağa yönəlmiş demokratik dövlətin strategiyasıdır və  müxtəlif mədəniyyətlərə qarşı hüquq bərabərliyi və  tolerant münasibətə əsaslanan dinc yanaşı yaşamaq  deməkdir. (4, 51)  Azərbaycan tarixən  çoxmillətli dövlət olub və  burada   ən frəqli  millətlər  yanaşı yaşayıb,  nə milli nə də dini  zəmində təqiblərə məruz qalmayıb.  Azərbaycanın   başqa xalqların    adət-ənənələrə, vərdişlərinə  qarşı  hörmətlə yanaşması  artıq   bütün dünyada  məlumdur  və müxtəlif xalqların, millətlərin, dinlərin xüsusiyyətlərinə  qarşı   ehtiram   azərbaycanlıların  mental xüsusiyyətidir. Azərbaycan Respublikası çoxmillətli dövlətdir,   və  əhali       ən fərqli etnik qruplar – azərbaycanlılar və   milli azlıqlar – udinlər, ingiloylar, krızlar, xınaluqlar, buduqlar, tatlar, talışlar, ləzgilər  və başqa   xalqlar tərəfindən təmsil olunur.    Azərbaycan adları çəkilən    xalqların vətənidir   və buna görə də sadalanan  xalqların nümayəndələri    azərbaycanlılarla birlikdə vahid çoxmillətli xalqının   bərabər  hüquqlu  üzvləridir. Bundan əlavə, respublikada ruslar və ukraynalılar, belaruslar, kürdlər, yəhudilər, yunanlar və yeni assuriyalılar, almanlar, tatarlar yaşayır. Bu insanların təbii ki öz tarixi vətəni vardır və buna görə də Azərbaycan torpaqında  yaşayan milli azlıqlara aid edilə bilər.   Hal-hazırda təkcə Bakıda iyirmidən çox müxtəlif mədəniyyət cəmiyyətləri, o cümlədən, rus, ukrayna, kürd, lak, ləzgi, slavyan, tat, tatar, gürcü, ingiloy, talış, avar, Ahıska türkləri, Avropa yəhudiləri, dağ yəhudilərinin, Gürcü yəhudiləri, alman, yunan və b. cəmiyyətlər  fəaliyyət göstərir. Ölkə üzrə belə cəmiyyətlərin sayı   daha çoxdur,  bir çox hallarda onlar etnik azlıqların kompakt yaşadığı    ərazilərdə mövcuddur. Azərbaycan Respublikası çoxsaylı etnik qrupların nümayəndələrinin kompakt yaşadığı,    həmin etnik qrupların maddi və mənəvi mədəniyyətini, dilini və özünü identifikasiyasını, tarixi yaddaşını və mentalitetini, etnik mənliyini qoruyub saxlayan çoxmillətli dövlətdir. Bu sırada dağ yəhudilərinin  Qırmızı Qəsəbə (Krasnaya Sloboda) məskənini, rus  molokan kəndlərini -  Saratovkanı, İvanovkanı, Nic Udi kəndini, dili, özünəməxsus adət və ənənələri ilə məşhur olan Xınalıq kəndini, eləcə də onlarla başqa yaşayış məntəqələrini misal gətirmək olar.   Azərbaycanda etnik azlıqlara yerli əhali ilə bərabər mədəni hüquqlar və ölkənin mədəni irsindən istifadə etmək hüququ verilib. Etnik azlıqların sıx məskunlaşdığı yerlərdə ümumtəhsil məktəblərinin ibtidai siniflərində ana dili tədris olunur; müvafiq dillərdə tədris proqramları və dərs vəsaitləri, folklor və poeziya topluları, bədii ədəbiyyat  nümunələri, qəzet və jurnallar nəşr olunur; dövlət milli teatrları və həvəskar yaradıcılıq kollektivləri fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda mövcud olan mədəni simbioz və ənənələrin müxtəlifliyi mənəvi və maddi mədəniyyətin tarixi abidələrində öz əksini tapmışdır.  Astara, Qax, Quba, Zaktala və digər rayonların tarix-diyarşünaslıq muzeylərində maddi mədəniyyət abidələrinin qorunması tədbirləri çərçivəsində onların ərazisində yaşayan etnik azlıqların irsini və adət-ənənələrini əks etdirən ekspozisiyalar təşkil edilir.      Azərbaycan xalqı tarixən üç dindən - Zərdüştilik, Xristianlıq və İslamdan    bəhrələnərək   həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq aləmdə    mədəniyyətlərarası kommunikasiyaların qurulmasında mühüm amil kimi çıxış edir. Azərbaycanda dünyanın bir çox çoxmillətli regionları üçün nümunəyə çevrilmiş xüsusi tolerantlıq və dinlərarası dialoq modeli  formalaşıb.(3, 95) Dövlət-din münasibətlərinin müasir Azərbaycan modeli çərçivəsində bütün dini konfessiyalar qanun qarşısında bərabər  status alıb. Ölkə vətəndaşlarının böyük əksəriyyətini təşkil edən müsəlmanların hüquqlarının təmin edilməsi ilə yanaşı, Azərbaycan dövləti   respublikada  olan  digər ənənəvi dinlərə də  hörmət və qayğı ilə    yanaşır. 

Azərbaycan  xalqının   humanizmi və  etibarlı olması bütün dünyaya məlumdur. Milli ənənələrimiz   Ümummilli  Lider  Heydər Əliyev tərəfindən  daim     qorunub, dəstəklənib  və inkişaf etdirilib. Heydər Əliyevin  uzaqgörən və  müdrik,   yüksək siyasi professionallıqla apardığı   daxili və xarici siyasət multikulturalizmin inkişafı və  ölkədə tolerantlığın  bərqərar olunması üçün  son dərəcə  möhləm zəmin yaratmışdı.  Ulu Öndərin   siyasəti onun layiqli davamçısı, Azərbaycan Respublikasının Prezident İlham   Əliyev tərəfindən   davam edilir.  Azərbaycanda   millətlərarası münasibətlərdən danışarkən  beynəlxalq   səviyyədə qəbul  edilən sənədlər də qeyd  edilməlidir. Belə ki, milli siyasətin əsas müddəaları Azərbaycan Konstitusiyasında təsbit edilmişdir və ölkənin Konstitusiyası etnik, dini və irqi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşların bərabərliyini təmin edir. Azərbaycan Respublikasının milli siyasət konsepsiyası həm də BMT-nin “Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi”, Avropa Şurasının “Hüquqların və Əsas Azadlıqların Müdafiəsi Konvensiyası”, BMTnin “Beynəlxalq İnsan Hüquqları Bəyannaməsi”, BMT-nin “İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında” Konvensiyası, BMTnin “İqtisadi hüquqlar, sosial və mədəni hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt”, “Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Konfransının Yekun Aktı”, “Kopenhagen İclasının Müstəqil Dövlətlər Birliyinin üzvləri tərəfindən qəbul edilmiş ATƏT-in İnsan  Meyarı Konfransının” Sənədi, Avropa Şurasının “Milli Azlıqların Müdafiəsi üzrə Çərçivə Konvensiyası”, “Milli azlıqlara mənsub şəxslərin hüquqlarının təmin edilməsi haqqında Konvensiya”  kimi beynəlxalq sənədlərə əsaslanır.(3, 217)    Həmçinin, Azərbaycan Respublikasının milli siyasətinə dair mühüm dövlət sənədi-Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin  imzaladığı “ Azərbaycan Respublikasında yaşayan  azsaylı xalqlar və etnik qrupların hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, dillərinin və mədəniyyətinin inkişafına dövlət dəstəyi haqqında” Fərmanı qəbul edilmişdir.  Başqa sözlə, milli azlıqların müdafiəsi Azərbaycan rəhbərliyinin həyata keçirdiyi siyasətin əsas istiqamətlərindən biridir. Prezident Administrasiyasında milli siyasət məsələləri üzrə dövlət müşaviri olmaqla xüsusi struktur yaradılıb və  analoji struktur Milli Məclisdə də fəaliyyət göstərir. Konstitusiyanın və qanunların verdiyi bərabər hüquq və imkanlardan istifadə edən müxtəlif xalqların nümayəndələri cəmiyyətin müxtəlif sahələrində səmərəli fəaliyyət göstərir, ölkənin inkişafına layiqli töhfələr verirlər. Belə ki, milli azlıqlar Azərbaycan Respublikasının hökumətində, digər dövlət strukturlarında təmsil olunurlar.  Milli Məclisdə ölkənin bir sıra etnik azlıqlarının, o cümlədən ruslar, ləzgilər, tatlar, talışlar, kürdlər və başqalarının nümayəndələri var,  Azərbaycanda   yaşayan etnik qrupların seçkilərdə iştirakında heç bir problem  yaranmır. Beləliklə,  Azərbaycan Respublikasında etnik müxtəlifliyin mövcudluğu üçün hər cür şərait yaradılmış və qorunub saxlanılmışdır. Lakin burada bir daha vurğulamaq lazımdır ki, mədəni müxtəliflik ölkəmizdə müxtəlif kimliklərin sadə əlavəsi kimi deyil, onları birləşdirən milli həmrəyliyin inkişafı üçün   gözəl mühit kimi  mövcuddur. Təsadüfi deyil ki,   həm birinci Qarabağ müharibəsində həm 44 günlük  müharibədə Azərbaycanda yaşayan  bütün xalqların nümayəndələri  mərdliklə  döyüşüb və    şanlı qələbəyə  layiqli töhfələr  veriblər,  vətən yolunda   canlarından belə keçiblər.  Başqa sözlə, Azərbaycan   etnik, dini və digər mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşlarının doğma vətəni, ümumi evi hesab olunur.

                                                                       РЕЗЮМЕ

    В  статье  говорится о   развитии мультикультурализма  в различных странах,  раскрывается  суть    понятия «мультикультурализм»,   основные  направления  и цель   политики мультикультурализма.   В статье  автором представлены различные модели  мультикультуральных обществ, в частности  раскрываются особенности  американской,   шведской, австралийской,   канадской  модели мульткультурального общества.  Автор подчеркивает,  что в Азербайджане   также   существует  собственная  модель   мультикультуралима,  признанная во всем мире.  Азербайджан  во все времена был  полиэтническим государством  и   права  национальных меньшинств  в этой  стране   никогда не ущемлялись. Более того,   в Азербайджане  в настоящее  время   национальные меньшинства    представлены  как  в Милли меджлисе, так  во всех   других  госструктурах.  Автор перечисляет различные  национальные культурные общества, функционирующие  в Азербайджане,   указывает, что  на национальных языках издаются   учебники,   художественная  литература,  периодические издания.  Политика мультикультурализма,  проводимая    Общенациональным лидером Гейдаром Алиевым, продолжается  cегодня Президентом Азербайджанской Республики Ильхамом Алиевым. Так, указом Президента Азербайджана  приняты и утверждены  правовые документы, закрепляющие права  национальных   меньшинств, проживающих в Азербайджане. В статье    приводятся документы, принятые  ООН и СЕ   в связи  с политикой мультикультурализма  во всем   мире, также   указывается, что   представители  всех народов  и этнических   групп  принимали  самое активное участие  как в Первой Карабахской   войне так в   44 дневной войне  против  агрессии со стороны Армении.  Это стало возможным  благодаря   продуманной  политике   государства,   и  народы, проживающие  на территории Азербайджана,  считают эту страну своей родиной.

                                                                    SUMMARY

In    article   the development of multiculturalism in various countries  is spoken  about ,     essence of   "multiculturalism" concept , the   directions and purpose of  multiculturalism policy is explained.  The author presents various models of multicultural societies,      characteristic  features of the American, Swedish, Australian, Canadian model of a multicultural society . The author  emphasizes    that Azerbaijan has its own model of multiculturalism, recognized throughout the world. Azerbaijan  was always   a multi-ethnic state and the rights of national minorities were never    infringed  here.  In Azerbaijan,  national minorities are represented   in the   Parliament  and in   other state structures. The author lists    national cultural societies functioning in Azerbaijan, points out that textbooks  and periodicals are published in national languages. The policy of multiculturalism pursued by the National Leader Heydar Aliyev is continued    by   President of  Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev. Thus, by decree of   President of Azerbaijan,   documents,    affirming  the rights of national minorities   in Azerbaijan were   approved.   It is pointed  out that   many   documents connected with the policy of multiculturalism  all over   the world are  confirmed  by  UN and the CE.  The representatives of all  ethnic groups took an active part   in   First Karabakh War and in   44-day war . This became possible thanks to the thoughtful policy of the state, and the peoples living in the territory of Azerbaijan consider this country their homeland.

     

                                     ƏDƏBİYYAT SİYAHISI

 

1. Heydər Əliyev. “Müstəqillik yolu”. Seçilmiş fikirlər. Bakı, 1997, 136 s.

2.Cəfərov N. Azərbaycanşünaslığın əsasları. Bakı: Pedaqogika, 2005, 256 s.

3.Multikulturalizmə giriş. (Dərs vəsaiti) . Bakı, Mütərcim, 2018. 370 s.

4.Гасымова С. В. Философские особенности азербайджанского мультикультурализма.Сб. «Актуальные вопросы    общественных наук: социология,ролитология, философия, история».№5-6, (63), с.53-58, 2017г.

5.Мамедов А. Мультикультурализм – одно из самых важных направлений государственной политики в Азербайджане». Интервью. Баку 26 ноября АзерТадж.

 

ДРУГИЕ НОВОСТИ
ВСЕ НОВОСТИ
21:50Президент Молдовы: Наш путь с Румынией общий – наше место вместе в ЕС21:41Klaipėdos I. Kanto viešosios bibliotekos direktorė Renata Rudienė: „Gimtasis Lazdijų kraštas visada užims dalelę širdies“13:44Xanlar Həmidin yeni şerləri "Ethnoglobus.az"-ın təqdimatında12:59Qarabağ xanlığı və ləzgilər11:21Антропологические материалы из Хошбулага (Азербайджанская Республика)18:08İnqilabçılar diyarı İran20:23Смерть и эволюция человека16:02Захватчики "Галактики": станут ли хуситы новой военной силой в Красном море17:00УРАРТСКАЯ «ДВОРЦОВАЯ КЕРАМИКА» НА ПОСЕЛЕНИИ ХУДУТЕПЕ (АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ РЕСПУБЛИКА)17:0640 yıllık varlık mücadelesi: KKTC dimdik ayakta11:46В Тегеране спорят о вариантах участия в войне против Израиля20:01İSLAM VƏ ƏRƏB DÜNYASININ HƏMAS- İSRAİL MÜHARİBƏSİNƏ MÜNASİBƏTİ14:38ИЗ ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАЛЫШСКОГО ЯЗЫКА13:58Чи чIалан куьгьне къатар18:39Влияние Мирзы Фатали Ахундова на судьбу родного народа оказалось безмерным.18:28“EGYPTIAN STATUE”, REVEALED IN THE SOUTH-EASTERN REGION OF AZERBAIJAN, IN THE SYSTEM OF ANCIENT CULTURAL AND TRADE RELATIONS12:42Şöhrətpərəstlik bəladır20:14TALIŞ - MUĞAN BÖLGƏSİ ARXEOLOJİ TƏDQİQATLARDA11:10В Таджикистане официально и одновременно работают посольства двух афганских правительств10:56İsrail -Həmas qarşıdurması və fürsətcil İran14:34Институт Гэллапа признал Таджикистан самой безопасной страной в мире14:27Ташкентский саммит: новые перспективы для широкого сотрудничества стран ОЭС14:06Ethnic Russian Men Disappearing in Heartland and Being Replaced by Immigrants, Demographers Say13:58Ashgabat May Soon Follow Baku in Defining Ties with Turkey with the Formula ‘One Nation, Two States,’ Turkish and Russian Commentators Say15:43История жизни героя первой Карабахской войны издана в виде книги в Казахстане15:33Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi: 21. yüzyıl bir Türk yüzyılı olabilir mi?14:01Karabakh victory: Enhanced cooperation in region18:41Южно-Китайское море: новый зигзаг конфронтации?13:32В Стамбуле состоялся медиа-саммит информагентств тюркских государств14:51На острове Корфу хранятся артефакты культурного наследия Узбекистана12:29Azərbaycanca-haputca lüğət dərc olunub12:23Azərbaycanda "Talış dili" dərsliyi dərc olunub16:06Большая Евразия и Великий Туран: возможно ли взаимодействие?11:27В Китае открылся футуристичный Музей научной фантастики11:06Люди по всей Европе тысячелетиями ели «пищу маргиналов»20:32Древние карты Казахского государства показали на выставке17:22В Каратальском районе открыт новый историко-краеведческий музей17:02В Азербайджане продолжаются учения «Мустафа Кемаль Ататюрк - 2023»19:10Армия Израиля атаковала объекты «Хезболлы» на юге Ливана19:02«Хезболла» сообщила о новых атаках против Израиля18:56Türkiye’deki kazılarda yeni Hint-Avrupa dili keşfedildi19:46İRAN-AMERİKA MÜHARİBƏSİ19:24Истории казахстанских азербайджанцев19:16Как живут казахи в Азербайджане18:57Байден: Израиль не причастен к удару по больнице в Газе21:28KİMİN ƏRAZİSİ, KİMİN İQTİSADİYYATI DAHA BÖYÜKDÜR?12:49“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranış qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib12:15„Hamasi liidritel pole Gaza jaoks normaalset elu vaja, nemad elavad välismaal.“ Politoloog selgitab, kus on tänase konflikti juured11:26Why has the Gaza ground invasion been delayed since Friday?10:48Fələstin Dövlətinin Azərbaycan Respublikasındakı Səfiri Nassir Abdul Karim Abdul Rahimin bəyanatı10:40Statement by the Ambassador of the State of Palestine to Azerbaijan Nassir Abdul Karim Abdul Rahim18:02Жители Баку знакомятся с казахской культурой17:57Bakı sakinləri qazax mədəniyyəti ilə tanış olurlar17:51Баку тұрғындары қазақ мәдениетімен танысуда17:57Русский язык в школах стран ЕАЭС и Азербайджана17:50Израиль впервые с 2006 года применил РСЗО в Газе17:41Из каких стран ЕАЭС в Азербайджан чаще всего приезжают туристы18:37Азербайджанская полиция несет службу на пунктах, освобожденных российскими миротворцами в Карабахе18:211941-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda xalqın milli özünüdərk prosesinin yüksəlişi və Azərbaycan dilinin mövqeyi18:14Rza Azəri: Mühüm bir sənəd14:26Fələstin Xarici İşlər və Qürbətçilər Nazirliyinin Bəyanatı21:02Труби шофар!!!13:49ХАМАС объявил Израилю войну14:40На Ташкентском кинофестивале состоялся форум культурной организации ТЮРКСОЙ14:24İRANDA KAPİTALİST, YOXSA XALQ HÖKUMƏTİDİR?11:34“Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranş qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib.13:30İSLAM İLƏ XRİSTİANLIQ ARASINDA SÜLHÜN ELÇİSİ - ASSİZİLİ FRANSİSK18:57По случаю праздника Середины осени и Дня образования КНР оффшорные беспошлинные продажи в провинции Хайнань составили 426 млн юаней14:21МИД Турции: Организация тюркских государств служит делу мира и стабильности14:08Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimova həsr olunmuş "Yalnız irəli-4" sənədli filmi nümayiş olunub10:07В Азербайджане издана монография "Этнокультурные сообщества Шахдага: между прошлым и будущим"09:43" Şaxdağın etnomədəni cəmiyyətləri: keçmiş ilə gələcək arasında" adlı monoqrafiya dərc olunub.17:42Peşmerge Kerkük'e geri mi dönüyor?17:23Путь урегулированию на Кипре - принцип двух государств17:15Beynəlxalq radio Qarabağda fəaliyyətə başladı: xəbərlər həm də erməni dilində təqdim ediləcək18:53Президент Байден встречается с премьер-министром Нетаниягу и оказывает на него давление18:24В Анкаре стартовал Фестиваль мировых культур с участием посольств 55 стран20:59Азербайджанцы Молдовы выступают против минного терроризма Армении15:16Антитеррористическая операция Азербайджана в Карабахе15:10В Евлахе завершилась встреча представителей властей Азербайджана и армянских жителей Карабаха19:19Туранские пустыни включены в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО17:28İmadəddin Nəsimi haqqında İranda tədqiqatlar16:26A Human Rights Report on the Azerbaijani Turks in Iran: April-June 202316:14Минобороны Азербайджана: В Карабахе начаты локальные антитеррористические мероприятия17:09Веха турецко-японской дипломатии: фрегат «Эртугрул»20:20В Баку состоялось праздничное мероприятие, посвященное еврейскому Новому году19:50Türk-Japon diplomasisinin miladı: Ertuğrul Fırkateyni18:24Ильхам Алиев рассказал о новой сфере сотрудничества между Азербайджаном и странами Центральной Азии19:00В Кыргызстане пройдет Конгресс «История тюркских государств»17:25Путин отметил важность реализации масштабных проектов на Дальнем Востоке13:24Карстовые воронки в Турции: причины их возникновения19:31Президент Алиев принял министров тюркских государств17:53В столице Татарстана продолжается фестиваль мусульманского кино11:2331 Ağustos günü çekilen iki telgraf14:40На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция (Продолжение)14:33На матрице истины:Родословная армян и урартийская концепция13:17На матрице истины ( Продолжение)13:09На матрице истины20:25К чему стремится Иран, вступая в БРИКС?16:17В Казахстане возрождают редкую породу собак12:19Дом для Матрешки13:26Sepah emissarının Gürcüstanda din adı altında fəaliyyəti19:49Белуджские сепаратисты столкнулись с проникновением исламских террористов19:35Узбекистан и Азербайджан создали Высший межгосударственный совет19:08Политические манипуляции Армении в Лачинском коридоре17:50Чем важен визит главы МИД Турции в Ирак18:47Американцы устраивают саммит с Японией и Южной Кореей против Китая, России и КНДР18:38Тайваньский вопрос: Токио посылает разнонаправленные сигналы Пекину22:44ŞEYX NƏSRULAH MARNEULİDƏ.\ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN C.MƏMMƏDQULUZADƏ19:43"Звезда Монголии". Бывшая "шестнадцатая республика СССР" дрейфует на Запад20:54В Казахстане отмечают День Абая14:41Турецкая Cengiz Holding будет строить туннель через узбекский перевал Тахтакарача13:26Роскосмос заявил о запуске ракеты со станцией "Луна-25" с космодрома Восточный18:47Игорь Волчек: Мультфильмы должны развлекать и воспитывать12:34И все равно — ашхабадец: Валерию Непомнящему — 80!18:05Более половины населения Великобритании– не христиане, а две трети жителей Лондона – представители этнических меньшинств11:11Как христианство завоевало Рим с помощью простой математики13:31В Ашхабаде прошел саммит глав Таджикистана, Туркменистана и Узбекистана21:59В Беларуси стартуют II Игры стран СНГ11:24ТIигьиржалви шаир11:15Турция может стать новым центром в энергетике18:58DİL CƏBHƏSİNƏ ƏSGƏRİ BORC18:37دریاچه اورمیه با حکومت جمهوری اسلامی احیاء نمی‌‌شود18:30Maşallah Rəzmi: Urmiya gölü İslam Respublikası hökuməti tərəfindən canlandırılmayacaq15:32Proqnozlara görə, Urmiya gölü yayın sonuna qədər tamamilə quruyacaq12:22Кишинев отстранит от должности главу Гагаузии12:14"Ось Турции" и "новая эра тюрок": тюркский мир, Турция и Центральная Азия18:25Этнографический женский костюм юга Узбекистана16:18Tehranın Azərbaycana qarşı əsassız iddiaları13:30İRAN-AZƏRBAYCAN ƏLAQƏLƏRİNİN GENİŞLƏNMƏSİNƏ KİM MANE OLUR ?09:51Президент ТРСК: Операция на Кипре предотвратила еще большую трагедию14:12Şuşalı qəhrəman İsrafil İbrahimov haqqında sənədli film çəkilir12:33‘Başkan Barzani’nin Azerbaycan ziyaretinin manevi değeri çok yüksek, bunun sonuçlarını göreceğiz’12:21Почему странам Центральной Азии нужно объединяться11:46Жапаров подписал закон о переходе госучреждений Кыргызстана на государственный язык08:58Итоги вильнюсского саммита НАТО и сбалансированная политика Турции09:59Кошки Ван – достопримечательность Турции09:16Какой будет судьба бойцов «Вагнера» в арабских странах?21:07Расширение НАТО и Япония как форпост «западного мира» в Азии18:59Язык цветов в Османской империи18:56Посол России вызван в МИД Ирана12:46HEYDƏR ƏLİYEVİN AZƏRBAYCANÇILIQ İDEYASINDA CƏNUBİ AZƏRBAYCAN12:26MILLƏT, MİLLİYYƏT, MİLLİ KİMLİK, ETNİK MƏNSUBİYYƏT, “MİLLİ” SÖZÜ22:29Dua Etme; Dilsel mi, Eylemsel mi?17:21Культура и инновации11:50В Турции стартовал 662-й турнир по масляной борьбе «Кыркпынар»11:40Астана: сияющая звезда Центральной Азии12:27В Ташкенте открываются Недели культурного наследия Узбекистана и партнерских инициатив12:07В Ташкенте открылись выставки туркестанского авангарда и Темуридского ренессанса11:54Какие выгоды несет России вступление Ирана в ШОС12:46Без приоритета на Тайнството, Църквата се превръща в хуманитарен клуб с униформени служители19:08"Каждое дерево особенное". О мире народных музыкальных инструментов Марьяна Скромблевича16:03В Туркменистане началась Неделя культуры20:54İBRAHİM PEYĞƏMBƏRİN YANLIŞI, TANRI MƏRHƏMƏTİ20:21Что стало с памятником в Хедера?20:38Талибы провоцируют конфликты из-за водных ресурсов15:58Жители Центральной Азии считают свои страны «перевалочным пунктом» для релокантов из РФ16:41“Heydər Əliyev: Azərbaycanda elm və təhsil” mövzusunda III şagird respublika konfransı keçirilib10:10Firudin İbrahimi və azərbaycançılıq12:08В Эрзуруме открылся Центр исследования турецко-армянских отношений18:48Этапы возрастной дискриминации согласно ООН16:53Каждый шестой человек сталкивается с дискриминацией по возрасту13:21О литературном творчестве Любы Юсуфовой21:19Армяно-азербайджанские переговоры отложены17:08Караимы – хранители традиций и языка в литовском Тракае17:07Античный город Силлион — важная достопримечательность Антальи14:14İranda hicabsız və hicablılar haqda əxlaq kodeksi13:59РУССКИЙ ЯЗЫК В ЦА СТАНОВИТСЯ ИНСТРУМЕНТОМ ЦИФРОВОГО БУДУЩЕГО10:19Материал российских медиаэкспертов о блокировках и шатдаунах в соседней стране18:49Пойдет ли Индия в НАТО?19:09ТРАДИЦИИ КОРЕЙСКОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА В ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ19:47İranda məsciddən qaçırlar, bizdə Xameneyiyə biət edirlər…19:34CÜMHURİYYƏTİMİZİN “OSKARI”13:22Выборы в Турции: западные СМИ и турецкие избиратели14:12Черкесы между прошлым и будущим13:59Русскоязычная коранистика досоветского периода16:02Мигрантов из Центральной Азии вновь стали массово «приглашать» на фронт, даже в мечетях08:55В Австрии в 2022 году совершено 1324 правонарушений на почве исламофобии08:47В Конье стартовала «Неделя турецкой кухни»18:53Монастырский комплекс Худавенг обладает особым значением.16:54Сохранение биоразнообразия, как фактор защиты окружающей среды16:46Саммит в Сиане, как сигнал роста влияния Китая в Центральной Азии16:42В Кыргызстане прошла неделя моды AK-Buura Fashion Week-202317:20Благодаря строительству коридора Север - Юг России избежит изоляции от Мирового океана17:06Что происходит в Гагаузии16:44Доклад Госдепа о свободе религий – инструмент вмешательства в дела Азербайджана09:59HEYDƏR ƏLİYEVƏ ARXALANAN GƏNC AZƏRBAYCANLI MÜTƏRCİM21:06ON SOME PECULIARITIES OF TALYSH DECORATIVE- APPLIED ART18:26Депортация крымских татар: не утихающая боль народа18:05Китай стремится усилить влияние в Центральной Азии21:34Azərbaycan dili haqqında 1400 il bundan qabaq Kəsra Ənuşirəvan Adilin qeydləri19:05Azərboyconi sərboz17:01Гагаузия может объявить о своей независимости16:28Etibar Əliyev_ ğurbətədə vətəni dardi kəşə şair.....20:06Cəmiyyətimizdə oğlan uşaqlarına verilən qüsurlu tərbiyə və məişət zorakılığı11:38«Media savadlılığı və qazilər: “Hansı daha təhlükəlidir: müharibə yoxsa informasiya?" adlı tədbir Bakıda davam edib09:18От Агалыка до Памира12:40Xıdır İlyas-Hıdrellez20:11Лексика нашего времени16:04Си Цзиньпин пригласил в Китай с госвизитом президента КР и еще трех стран ЦА
САМОЕ ЧИТАЕМОЕ
  1. На Ташкентском кинофестивале состоялся форум культурной организации ТЮРКСОЙ
  2. Как живут казахи в Азербайджане
  3. İRAN-AMERİKA MÜHARİBƏSİ
  4. Труби шофар!!!
  5. ИЗ ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАЛЫШСКОГО ЯЗЫКА
  6. Истории казахстанских азербайджанцев
  7. Türkiye’deki kazılarda yeni Hint-Avrupa dili keşfedildi
  8. «Хезболла» сообщила о новых атаках против Израиля
  9. Армия Израиля атаковала объекты «Хезболлы» на юге Ливана
  10. В Каратальском районе открыт новый историко-краеведческий музей
  11. KİMİN ƏRAZİSİ, KİMİN İQTİSADİYYATI DAHA BÖYÜKDÜR?
  12. Байден: Израиль не причастен к удару по больнице в Газе
  13. Жители Баку знакомятся с казахской культурой
  14. Bakı sakinləri qazax mədəniyyəti ilə tanış olurlar
  15. Древние карты Казахского государства показали на выставке
  16. ХАМАС объявил Израилю войну
  17. В Азербайджане продолжаются учения «Мустафа Кемаль Ататюрк - 2023»
  18. Баку тұрғындары қазақ мәдениетімен танысуда
  19. İRANDA KAPİTALİST, YOXSA XALQ HÖKUMƏTİDİR?
  20. Why has the Gaza ground invasion been delayed since Friday?
  21. Люди по всей Европе тысячелетиями ели «пищу маргиналов»
  22. Statement by the Ambassador of the State of Palestine to Azerbaijan Nassir Abdul Karim Abdul Rahim
  23. „Hamasi liidritel pole Gaza jaoks normaalset elu vaja, nemad elavad välismaal.“ Politoloog selgitab, kus on tänase konflikti juured
  24. Fələstin Xarici İşlər və Qürbətçilər Nazirliyinin Bəyanatı
  25. Azərbaycanda "Talış dili" dərsliyi dərc olunub
  26. В Стамбуле состоялся медиа-саммит информагентств тюркских государств
  27. Азербайджанская полиция несет службу на пунктах, освобожденных российскими миротворцами в Карабахе
  28. В Китае открылся футуристичный Музей научной фантастики
  29. Русский язык в школах стран ЕАЭС и Азербайджана
  30. Израиль впервые с 2006 года применил РСЗО в Газе
  31. Fələstin Dövlətinin Azərbaycan Respublikasındakı Səfiri Nassir Abdul Karim Abdul Rahimin bəyanatı
  32. Rza Azəri: Mühüm bir sənəd
  33. Из каких стран ЕАЭС в Азербайджан чаще всего приезжают туристы
  34. “Milli-mənəvi dəyərlərin və ictimai davranış qaydalarının təbliği” mövzusunda tədbir keçirilib
  35. “EGYPTIAN STATUE”, REVEALED IN THE SOUTH-EASTERN REGION OF AZERBAIJAN, IN THE SYSTEM OF ANCIENT CULTURAL AND TRADE RELATIONS
  36. 1941-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda xalqın milli özünüdərk prosesinin yüksəlişi və Azərbaycan dilinin mövqeyi
  37. Большая Евразия и Великий Туран: возможно ли взаимодействие?
  38. Ashgabat May Soon Follow Baku in Defining Ties with Turkey with the Formula ‘One Nation, Two States,’ Turkish and Russian Commentators Say
  39. TALIŞ - MUĞAN BÖLGƏSİ ARXEOLOJİ TƏDQİQATLARDA
  40. Южно-Китайское море: новый зигзаг конфронтации?
ОПРОС

Где будете встречать Новый год?


 
«    Dekabr 2023    »
B.e.Ç.a.ÇC.a.CŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
ГАЛЕРЕЯ