امام علی (ع)
- 14-10-2024, 11:59
- ЦЕНТР КВАНТОВОГО МЫШЛЕНИЯ
- 0
- 354

گلنارا انانج، موسس مرکز بین المللی تحلیل آنلاین Ethnoglobus، متخصص، روانشناس کوانتومی، روانشناس قومیت
امام علی (ع)
- اگر مردم برای سامان دادن به امور دنیوی خود از برخی وظایف دینی خود کناره گیری کنند، خداوند آزمایشات سخت تری را برای آنها به همراه خواهد داشت.
- کسی که بدون عمل نیک نماز می خواند مانند کسی است که می خواهد تیر را بدون کمان پرتاب کند.
امام علی (ع)
بر اساس تفسیر شیعه از اسلام، حضرت علی بن ابیطالب (علیه السلام) پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، دومین ائمه از 14 پاک و اولین امام از 12 امام است. وی در 23 هجری قمری در 13 رجب در مکه به دنیا آمده است. پدرش ابوطالب، مادرش فاطمه، دخترش عصات است. حضرت محمد (ص) در سن 6 سالگی او را تحت سرپرستی خود قرار مدهد. امام علی (ع) شوهر دختر محمد (ص) فاطمه (س) بوده و در سال 35 هجری قمری علی (ع) مسلمانان با او به عنوان خلیفه و حاکم مسلمین بیعت کردند. حکومت او پنج سال به طول میانجامد و در ماه رمضان در چهلمین سال عمرش در مسجد کوفی به شهادت میرسد.
نام جانشین اسلام، امام علی بن ابوطالب (علیه السلام) بیشتر به عنوان موضوعی برای بحث پیرامون اختلافات بین مسلمانان مورد استفاده قرار می گیرد که به مرور زمان منجر به انشعاب اسلام به دو دسته سنی و شیعه شد. اگر از این جریان دور شویم، با تصویر یک شخصیت بزرگ تاریخی، سیاسی، معنوی، نظامی مواجه خواهیم شد که همه عناصر صلح طلبی اسلام را در خود جای داده است.
حضرت علی (ع) از اولین کسانی بود که اسلام را پذیرفت و در طول زندگی حضرت محمد (ص) در جوار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بود و بر همین اساس از معنویت و اخلاق رسول اکرم عجین شد و از این صفات پیروی میکرد. پس از رحلت حضرت علی (ع) تا اینکه در سال 35 هجری قمری به عنوان خلیفه و فرمانروای مسلمانان با او بیعت کردند، به هر نحو ممکن از اسلام و مسلمین حمایت میکرد. در لحظات مناسب جهت گیری لازم را رها نکرد.1
خرد و اخلاق امام علی (ع) مورد احترام معاصران و یاران پیامبر از جمله 3 خلیفه عمر (ع)، عثمان (ع) و ابوبکر (علیه السلام) بود که پیش از او حکومت کرده بودند. شیخ سلیمان بلخی در کتاب ینابیع الموادت می نویسد که علی (علیه السلام) فرمود: از من اسرار غیب بپرس که من وارث انبیا هستم. 2
اصحاب پیامبر هنگام اجرای احکام کتب آسمانی به او رو میکردند و از پروردگارش نصیحت میخواستند. خلیفه عمر بارها می گفت که اگر علی نبود او نابود می شد. 3
یک بار در زمان ابوبکر، یهودیان با سؤالاتی که برایشان جالب بود وارد مدینه شدند. آنها به آنچه قرآن کریم در مورد هفت جوان گفته است علاقه مند بودند که ... آنها سیصد سال را در غار سپری کردند و نه سال دیگر را ... ، اما در تورات فقط عدد سیصد ذکر شده است. نه تنها خلیفه، بلکه سایر اصحاب پیامبر نیز نتوانستند دلیل این تناقض را بیان کنند. سرانجام همگان به حلال همه مشکلات، علی (ع) حکیم متوسل شدند.
حضرت فرمودند که در اینجا هیچ تناقضی وجود ندارد، زیرا یهودیان گاهشماری را بر اساس تقویم شمسی محاسبه می کنند و مسلمانان از تقویم قمری استفاده می کنند. یک روز شمسی 365 روز در سال دارد و یک روز قمری 354 روز. اختلاف یک سال 11 روز و شش ساعت است. بنابراین 33 سال شمسی برابر با 34 سال قمری است. و سیصد سال شمسی برابر با سیصد و نه سال قمری است.4
از نظر حکمت و علم به حضرت رسول اکرم (ص) شباهت داشت، به حدی که به نظر می رسید بازتابی از پیامبر باشد. محمد (ص) فرمود: من شهر علم هستم و علی دروازه این شهر است. هر که می خواهد داخل شود از در وارد ان شود و علی همیشه با خداست و الله همیشه با علی است و آنها جدایی ناپذیرند. آنچه علی می بگوید حق است و راهی که نشان دهنده راه حق است. 5
امام علی (ع) پرچمدار جنگ های بدر، احد، هندک و خیبر بود. حضرت محمد (ص) قبل از جنگ خیبر پرچم اسلام را به دست علی (علیه السلام) سپرد و فرمودند: تا وقتی که به سرزمین آنها نرسیدی عجله نکن و نگران نباش. سپس آنها را به اسلام دعوت کن، آنها را از اساس و حقیقت الهی آگاه کن. به خدا سوگند، برای تو وصلت یک نفر با خدایتان از آن نداها سودمندتر است.
به یهودیان ساکن در خیبر پیشنهاد صلح داده میشد، مأموریت صلحبانی اسلام برای آنها توضیح داده میشد که گواه آن است که جهاد اصلاً به معنای گسترش اسلام از طریق ظلم و تهدید نیست.6
سعی کن مردم را از طریق حقیقت (بعد اسلامی) بشناس نه حقیقت را از طریق مردم. امام علی علیه السلام فرمود: حقیقت را دریاب، آنگاه خواهی فهمید که حق با کیست و کی باطل. 7 بعد مشابهی از حقیقت در نگرش او نسبت به اقدامات نظامی نیز آشکار میشد.
خطبهها، وصیتنامهها، نامهها و نصایح حضرت علی (علیهالسلام) در کتاب نهجالبلاقه توسط سید شریف رضا محمد بن حسین گردآوری شده است. حضرت علی (ع) در کتاب مذکور همواره توصیه میکنند که هنگام پیروزی بر دشمن یا شکست، از خدا بترسید و در مواجهه با وسوسههای غنای زمینی مراقب باشید. 8
علی (ع) به سربازان توصیه می کرد که از عصبانیت دوری کنند، حتی با اسیران نیز منصف باشید، با آنها ظلم نکنند و آنها را مسخره نکنند. خداوند در این باره می فرماید: بندگان مرا عذاب ندهید (حدیسی - گودسی). علی (ع) با یادآوری دستورات اسلام، به سربازان توصیه میکرد که از وسوسه ها بر حذر باشند و به زنان اسیر گرفته شده از طرف دشمن دست نزنند. 9
مسلمانان، طبق قرآن، باید فقط با کسانی بجنگند که با آنها می جنگند. علی (ع) همیشه به رزمندگان این را یادآوری می کرد: با کسانی که با شما می جنگند بجنگید.10
سخنان خود ایشان گواه بر تقوا و صلح دوستی اولین امام معصوم است. در هر حالت روحی، در شادی و خشم، عدالت و تعادل را حفظ کن. فقرا را دوست بدار و با آنها صحبت کن... در هر شرایطی خدا را فراموش نکن، با بچه ها مهربان باش و به انها محبت کن، به پیران احترام بگذارید، قبل از اینکه بخشی از آن را در راه خدا صدقه بدهی، غذا نخور- امام علی (ع) وصیت کرد. 11
او به عدالت و رحمت متمایز بود و در برابر مظاهر شر و بی عدالتی مخالف می کرد. امام عدالت را مهمترین صفت در انسان می دانست. او در خطبه های خود پیوسته مسلمانان مؤمن را به عدالت دعوت می کرد. خداوند روزانه سهمی از ثروت ثروتمندان را برای اطعام فقرا تعیین کرده است. اگر فقیری گرسنه بماند تقصیر آن ثروتمندی است که نانش را به او نداده است. او در برابر خداوند پاسخگو خواهد بود.12
یکی از یاران پیامبر (ص) شهادت داد که علی (علیه السلام) در خطبه فرمود: با مردم از چیزهایی آنها که می فهمند صحبت کنین ، اما چیزی را که نمی فهمند به آنها نگویید. آیا می خواستید خدا و رسولش مجرم جلوه بدین؟
این اظهارات مبتنی بر ذهن و آگاهی، از منظر تربیت، روانشناسی و روش شناسی حائز اهمیت است. زیرا در علم، به ویژه در علوم دینی، بدون در نظر گرفتن سطح ذهن و شعور موضوع مورد تدریس نمی توان انتظار موفقیت در تحصیل داشت.13
حضرت علی (ع) در نهج البلاغه، در قالب تعلیم، همراه با ایدئولوژی و نمونه هایی از زندگی خود، بندگی خدا را به مردم می آموزد. علی (علیه السلام) خدا را بر اساس ادراک خود حمد می کند و او را برای ما بر اساس تصور خود حمد می کند. کسی که خدا را به درستی بشناسد، بنده درست او خواهد بود. 14
خداوند متعال به هر یک از مخلوقات خداوند، سطح هوش و دانش متفاوتی داده است. ادراک و انتقال مضامین و رویدادها از منشور آگاهی ما تا جایی که خداوند متعال به ما اجازه میدهد رخ می دهد. انسان بدون اراده او نمی تواند چیزی را بداند. پس ملامت كردن كسى به خاطر كم تدبيرى، چه رسد به کوچک شمردن او، يا به خاطر صفاتى كه حق تعالى به او عطا كرده خود را برتر از ديگران دانستن، ، غرور است. غرور به نوبه خود مساوی با خدا دانستن خود است و از این رو یکی از گناهان کبیره است. تنها خداست که خالق است و فقط او شایسته ستایش است.
علی (ع) به مردم عدالت را می آموزد و به شایستگی آن را صفت اصلی در انسان می داند. همه چیز از سطح درک دنیا و الله به وجود آمده است. همچنین عدالت حاصل تجلی درک ماست. به عبارت دیگر، انسان چه اندازه توانایی در شناخت خالق دارد به همان اندازه عادل، مهربان، شریر و غیره است. اگر به انسان اجازه داده شود که دنیا را در حدی که حق تعالی اجازه می دهد بشناسد، عدالت عاقل ترین موجود می تواند نسبی باشد. عدالت یکی از نام ها و خصوصیات خداوندی است که هنگام خلقت ما می خواست مخلوق خود را شبیه خود ببیند. اما مخلوق نمی تواند از خالق خود پیشی بگیرد یا با خالق خود یکی باشد. بر این اساس عدالت فقط در ذات خالق است و ما فقط تقلید کننده هستیم. یک شخص فقط از نقطه نظر خود می تواند عادل باشد. در غیر این صورت پیامبرانی به زمین نازل نمی شدند تا جهان گناهکار را به صورت دوره ای به راه راست هدایت کنند.
منابع
- رضا استادی، مبانی دین برای همه، 1372 ایران، قم. صفحه 97.
- . رضا استادی، مبانی دین برای همه، 1372، ایران، قم، صفحه 96.
- همان، صفحه 221.
- همان، صفحه 222
- اسناد همایش علمی بین المللی مختص به زندگی و شخصیت امام علی (ع)، باکو، 1380. مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان، صفحه 209.
- همان .
- همان، صفحه 211.
- امام علی و نهج البلاغه، اسناد کنفرانس، باکو، 1385. مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان، صفحه 105.
- 9. همان، صفحه 106.
- 10. همان، صفحه .108
- رضا استادی، اصول دین برای همه، 1372 ایران، قم، صفحه 97.
- امام علی و نهج البلاغه ، اسناد کنفرانس، باکو، 2006. مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان، صفحه 122.
- اسناد همایش علمی بین المللی مختص به زندگی و شخصیت امام علی (ع)، باکو، 1380. مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان، صفحه 222.
- امام علی و نهج البلاغه ، اسناد کنفرانس، باکو، 2006. مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان، صفحه 185.
ترجمه متعلق به سایت Etnoglobus.az است. مترجم: گلزار بیاتی